Την 895η ημέρα του πολέμου στην Ουκρανία τα πρώτα μαχητικά αεροσκάφη F-16 που παραδόθηκαν από τη Δύση χρησιμοποιούνται πλέον επίσημα από το Κίεβο σε επιχειρήσεις εναντίον των ρωσικών δυνάμεων.
Ο ουκρανικός στρατός δημοσίευσε μάλιστα την πρώτη επίσημη φωτογραφία στο X που δείχνει ένα αεροσκάφος F-16 κατά τη διάρκεια ελιγμών. Η λεζάντα γράφει: «Αεροσκάφος F-16 στον ουρανό της Ουκρανίας».
Σύμφωνα με πληροφορίες, το Κίεβο έλαβε αρχικά έξι έως 10 μαχητικά αεροσκάφη. Ο ουκρανός Πρόεδρος, Ζελένσκι, τόνισε πάντως ότι αυτά δεν είναι αρκετά για ν’ αντιμετωπίσουν τον πόλεμο της Ρωσίας. Συνολικά, η Ολλανδία, η Δανία, η Νορβηγία και το Βέλγιο έχουν υποσχεθεί στην Ουκρανία περισσότερα από 60 από τα μαχητικά αεροσκάφη F-16.
Για να μπορέσει να αντισταθεί στη Ρωσία όσον αφορά την αεράμυνα, η χώρα χρειάζεται περίπου 130 μαχητικά αεροσκάφη, όπως είπε ο Ζελένσκι.
Καθώς η Ουκρανία λαμβάνει τις πρώτες παραδόσεις του μαχητικού αεροσκάφους F-16, ο αμερικανικός αμυντικός όμιλος Lockheed Martin σχεδιάζει να επεκτείνει την παραγωγή των εμβληματικών αυτών αεροσκαφών, πέρα από την επόμενη δεκαετία.
Ο αμερικανικός αμυντικός όμιλος επιταχύνει ήδη την παραγωγή τους, η οποία είχε πέσει σε χαμηλό ρυθμό. Η γραμμή συναρμολόγησης κυκλοφορεί τώρα την έκδοση Block 70/72, την πιο πρόσφατη έκδοση του μαχητικού αεροσκάφους.
Ιστορία 50 ετών
Για την ιστορία, τα F-16 έχουν να επιδείξουν 50 χρόνια υπηρεσίας. Στις 20 Ιανουαρίου συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από την πρώτη απογείωση του F-16 Fighting Falcon. Από την πρώτη του πτήση το 1974, το μαχητικό αεροσκάφος, που αναπτύχθηκε αρχικά από τη General Dynamics και παρήχθη από τη Lockheed Martin από το 1993, έχει καθιερωθεί ως ένα από τα καλύτερα στον κόσμο και σήμερα αποτελούν τον μεγαλύτερο στόλο μαχητικών αεροσκαφών στον κόσμο. Το 15% όλων των πολεμικών αεροσκαφών που χρησιμοποιούνται παγκοσμίως είναι F-16, μόνο οι ΗΠΑ διαθέτουν σε επιχειρησιακή λειτουργία 875 τέτοια αεροσκάφη.
Στα 50 αυτά χρόνια έχουν κατασκευασθεί συνολικά 4.591, εκ των οποίων 2.767 εξακολουθούν να δραστηριοποιούνται σήμερα σε 25 χώρες.
«Πάρτι γενεθλίων»
Για τον εορτασμό της επετείου των 50 χρόνων από την απογείωση του πρώτου F-16 πραγματοποιήθηκε μάλιστα ένα πάρτι γενεθλίων στις 25 Ιανουαρίου στην αεροπορική βάση Έντουαρντς της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ (USAF), μόνο για το προσωπικό της βάσης και τους ειδικούς καλεσμένους. Προβλήθηκαν ειδικές και σπάνιες εικόνες από την ιστορία του τζετ και συγκεντρώθηκαν περίπου 40 μαχητικά F-16 από διάφορες βάσεις στις ΗΠΑ.
Η βάση για την ανάπτυξη του μαχητικού αεροσκάφους ήταν ο πόλεμος του Βιετνάμ. Κατά τη διάρκεια των μαχών, τα σοβιετικά MiG-17F και MiG-19S αποτελούσαν μια πολύ μεγαλύτερη πρόκληση από ό,τι αναμενόταν για τα αμερικανικά αεροπλάνα εκείνη την εποχή και τους πιλότους τους, οι οποίοι ήταν κυρίως εκπαιδευμένοι να αναχαιτίζουν βομβαρδιστικά.
Αυτό συνέβη κυρίως επειδή οι κανόνες εμπλοκής απέκλειαν επιθέσεις με κατευθυνόμενα όπλα μεγάλης εμβέλειας στις περισσότερες περιπτώσεις, καθώς απαιτούνταν οπτική αναγνώριση, και επομένως οι αερομαχίες περιοριζόντουσαν πολύ συχνά μόνο σε μικρές αποστάσεις, χρησιμοποιώντας υψηλή ικανότητα ελιγμών και μικρής εμβέλειας όπλα. Ωστόσο, το F-4 Phantom, ο κύριος τύπος της USAF και του Αμερικανικού Ναυτικού (USN), δεν διέθετε καν πολυβόλο επί του αεροσκάφους στις πρώτες του εκδόσεις. Επιπλέον, οι κατευθυνόμενοι πύραυλοι των ΗΠΑ αυτής της περιόδου (AIM-7 και AIM-9) ήταν επίσης λιγότερο αξιόπιστοι από το αναμενόμενο και αρκετές φορές έπεφταν στο έδαφος ή πετούσαν προς τον ήλιο.
Ο Πόλεμος των Έξι ημερών
Κατά τη δεκαετία του 1960, Οι ΗΠΑ είχαν βγάλει άλλωστε τα συμπεράσματά τους και από τις εμπειρίες του Πολέμου των Έξι Ημερών μεταξύ του Ισραήλ και των αραβικών κρατών της Αιγύπτου, της Ιορδανίας και της Συρίας, καθώς και από τους δύο ινδο-πακιστανικούς πολέμους.
Η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ κατάλαβε ότι έπρεπε να εξοπλιστεί με ένα ελαφρύ, χαμηλού κόστους, πολλαπλών αποστολών και εύκολων ελιγμών, αεροσκάφος μάχης για αερομαχίες μικρής και πολύ μικρής εμβέλειας. Με αυτό κατά νου ξεκίνησε το πρόγραμμα LightWeight Fighter (LWF). Επιλέχθηκαν δύο αμυντικές βιομηχανίες: Η Northrop (τώρα Northrop Grumman) με το πρωτότυπο YF-17 και η General Dynamics (τώρα Lockheed Martin) με το πρωτότυπο YF-16.
Στις 13 Ιανουαρίου 1975, ο τότε υπουργός της Πολεμικής Αεροπορίας Τζον Μακ Λούκας ανακοίνωσε το YF -16 ως νικητή του διαγωνισμού ACF (Air Combat Fighter).
Ωστόσο, λόγω μιας «παρ’ ολίγον καταστροφής» το προηγούμενο έτος, ο διαγωνισμός θα μπορούσε να είχε εξελιχθεί διαφορετικά. Γιατί ο πιλότος του YF-16 General Dynamics, Φιλ Οστριχερ, λίγο έλλειψε να συντριβεί στην πρώτη δοκιμαστική πτήση στις 20 Ιανουαρίου 1974. Ο Οστριχερ επέδειξε πάντως εξαιρετική στάση και με τους χειρισμούς του κατόρθωσε να προσγειωθεί μετά από πτήση 6 λεπτών. Μετά τις απαραίτητες επισκευές, το πρώτο YF-16, μπόρεσε στις 2 Φεβρουαρίου 1974 να πραγματοποιήσει επίσημα την πρώτη του πτήση διάρκειας 90 λεπτών.
Αφού κέρδισε το πρόγραμμα LWF, η General Dynamics, και στη συνέχεια ως Lockheed Martin, θα πουλήσει το Fighting Falcon και τις υποπαραλλαγές σε όλο τον κόσμο.
Το μοντέλο κατέγραψε το πρώτο του «jet kill» στις 14 Ιουλίου 1981 όταν ένα ισραηλινό F-16A Netz κατέρριψε ένα συριακό MiG-21.
Σήμερα, αυτό το αεροσκάφος συνεχίζει να πετά, με εκσυγχρονισμένες παραλλαγές ή με νέα αεροσκάφη που πληρούν τα πιο σύγχρονα πρότυπα.
Νέες πωλήσεις
Μετά από ένα απροσδόκητα μεγάλο διάλειμμα το 2023, επαναλήφθηκαν από τις εγκαταστάσεις της εταιρείας στο Γκρίνβιλ της Νότιας Καρολίνας οι παραδόσεις 16 F-16 για το Μπαχρέιν. Ακολουθούν νέα αεροσκάφη για την Ταϊβάν (66 ), τη Σλοβακία (14), τη Βουλγαρία (16) και το Μαρόκο (24) – συνολικά η κατασκευάστρια εταιρεία Lockheed Martin έχει 160 παραγγελίες για τις πιο πρόσφατες σειρές Block 70/72.
Αλλά και τα παλαιότερα μοντέλα εξακολουθούν να είναι πολύ δημοφιλή: η Ουκρανία έχει προγραμματιστεί να παραλάβει 61 παλαιότερα F-16 φέτος, τα οποία οι αγοραστές F-35 από το Βέλγιο, τη Δανία, την Ολλανδία και τη Νορβηγία – με την υποστήριξη της Lockheed-Martin – θα δώσουν στο Κίεβο.
Η Τουρκία επίσης είναι πιθανό να είναι ο νεότερος πελάτης για F-16, καθώς το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ δημοσίευσε την απόφασή του για πιθανή πώληση έως και 40 F-16 Block 70 (32 + 8) και σχετικού εξοπλισμού, καθώς και 79 κιτ αναβάθμισης F-16V για παλαιότερα F-16 στην τουρκική Πολεμική Αεροπορία (THK) με εκτιμώμενο κόστος 21,2 δισ. ευρώ.
Η Lockheed Martin ελπίζει μάλιστα ότι η «περιπέτεια» των F-16 σε όλον τον κόσμο θα μπορούσε να συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι το 2060.
