Το φιτίλι είχε ανάψει εδώ και μέρες. Τώρα η Μέση Ανατολή μοιάζει να φλέγεται, με πολλές και πιθανώς ανεξέλεγκτες εστίες.
Μετά τη ρουκέτα που χτύπησε γήπεδο στα Υψίπεδα του Γκολάν, σκοτώνοντας 12 παιδιά, σε μία επίθεση που όλα δείχνουν ότι προήλθε από τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου (η ίδια το αρνείται) και την «απάντηση» του Ισραήλ με πλήγμα στη Βηρυτό, ήρθε η δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγια στην Τεχεράνη. Οδηγούμαστε ολοταχώς σε μία περιφερειακή έκρηξη; Μπορεί να υπάρξει παρέμβαση που θα σβήσει τη φωτιά;
Η Χαμάς ορκίζεται εκδίκηση. Από την πλευρά του και το Ιράν διαμηνύει πως «το αίμα του Χανίγια δεν θα πάει χαμένο». Δεν έχει υπάρξει καμία επίσημη αντίδραση από το Ισραήλ. Ακροδεξιός υπουργός σχολίασε πως «έτσι καθαρίζεις τη βρωμιά…ο κόσμος είναι λίγο καλύτερος». Το γεγονός ότι η δολοφονία έλαβε χώρα σε ιρανικό έδαφος και ενώ ο Χανίγια ήταν επίσημος προσκεκλημένος της Τεχεράνης για την ορκωμοσία του νέου προέδρου εντείνει τον κίνδυνο για μία γενικευμένη σύρραξη.
«Περιφερειακά αντίποινα»
Τώρα όλοι περιμένουν ποια θα είναι τα αντίποινα. Αυτά είναι απίθανο να προέλθουν από τη Γάζα, δήλωσε στο CNN ο αναλυτής Ταξίαρχος (εν αποστρατεία) Ασάφ Όριον.
«Η Χαμάς μπορεί να δυσκολευτεί να παράγει αντίποινα από τη Γάζα, οπότε ίσως θα προσπαθήσει να επιτεθεί στη Δυτική Όχθη ή από αυτήν στο Ισραήλ», δήλωσε ο ανώτερος ερευνητής στο Ινστιτούτο Μελετών Εθνικής Ασφάλειας του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ και διευθυντής του Κέντρου Πολιτικής Ισραήλ – Κίνας Diane & Guilford Glazer.
«Το εξωτερικό είναι επίσης μια επιλογή, είτε σε υπερπόντιους στόχους είτε με επιθέσεις από Λίβανο/Συρία».
Προειδοποίησε δε ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να αντιμετωπίσει μια ευρύτερη περιφερειακή απάντηση από το λεγόμενο «Άξονα», που έχει δημιουργηθεί γύρω από το Ιράν. Η Χεζμπολάχ του Λιβάνου και οι Χούθι της Υεμένης θα μπορούσαν να συμμετέχουν σε μία τέτοια «περιφερειακή απάντηση».
Η χειρότερη εκδοχή βεβαίως θα ήταν να έχουμε άμεση εμπλοκή της ίδιας της Τεχεράνης – αφού αυτό θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε περιφερειακό πόλεμο, που θα μπορούσε να σύρει όλες τις μεγάλες δυνάμεις σε μία παγκόσμια σύρραξη.
Οι επιλογές του Ιράν
Οι ακριβείς λεπτομέρειες για το τι συνέβη γύρω στις 2:00 τα ξημερώματα (τοπική ώρα) στην ιρανική πρωτεύουσα, θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό και τις εξελίξεις στο εξής. Αυτό που μάλλον έχει μεγαλύτερη σημασία, όπως σχολιάζουν αναλυτές στο BBC, είναι το αφήγημα, πο θα επιλέξει να υιοθετήσει η Τεχεράνη.
Αν και η πρώτη αντίδραση του Ιράν ήταν προσεχτική, με τις αρχές να ανακοινώνουν ότι θα πραγματοποιηθεί έρευνα πριν προβούν σε επίσημες ανακοινώσεις, εκπρόσωπος του ιρανικού ΥΠΕΞ στη συνέχεια διεμήνυσε πως «το αίμα του Χανίγια δεν θα πάει χαμένο».
«Είναι ξεκάθαρα μια σοβαρή παραβίαση της κυριαρχίας του Ιράν και της υποτιθέμενης φούσκας ασφαλείας της ιρανικής πρωτεύουσας, όπως και εάν σημειώθηκε η επίθεση. Ο Χανίγια ήταν επίσημος καλεσμένος τους και ο ρόλος τους ως περιφερειακής δύναμης διαβρώνεται εάν δεν είναι σε θέση να εγγυηθούν την απλή ασφάλεια των επισκεπτών συμμάχων», σχολιάζει το BBC.
Ωστόσο το Ιράν «έχει υποστεί παρόμοιες παραβιάσεις στο παρελθόν. Ο θάνατος του κορυφαίου πυρηνικού τους επιστήμονα, του Ιρανού Μοχσέν Φαχριζαντέχ, αντιμετωπίστηκε με άμεση αλλά συγκρατημένη οργή το 2020.
Η αλήθεια είναι ότι οι επιλογές του Ιράν είναι περιορισμένες και καμία από αυτές δεν είναι καλή», προσθέτει το βρετανικό δίκτυο.
Οι ΗΠΑ δεν θέλουν κλιμάκωση
Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Λόιντ Όστιν, υπογράμμισε ότι οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να στηρίξουν το Ισραήλ σε περίπτωση που δεχθεί επίθεση. Πρόσθεσε ωστόσο πως δεν πιστεύει ότι ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή είναι αναπόφευκτος.
«Δεν θέλουμε να δούμε κάτι τέτοιο να συμβαίνει. Θα εργαστούμε σκληρά για να διασφαλίσουμε ότι το θερμόμετρο θα πέσει και θα αντιμετωπιστούν όλα τα ζητήματα με διπλωματικά μέσα», είπε ο Αμερικανός υπουργός.
Ερωτηθείς ειδικότερα για τη δολοφονία Χανίγια και τι σημαίνει για τις εξελίξεις, τόνισε πως έχει δει τις σχετικές αναφορές περί δολοφονίας του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς στο Ιράν, αλλά δεν θέλησε να σχολιάσει περαιτέρω. Σημείωσε δε πως δεν έχει μιλήσει με τον ομόλογό του Γιόαβ Γκάλντ τις τελευταίες 24 ώρες. «Θα κάνουμε τα πάντα για να αποτρέψουμε έναν περιφερειακό πόλεμο στη Μέση Ανατολή», κατέληξε.
Όλες οι εξελίξεις και η σημασίας τους από το liveblog της Ναυτεμπορικής.
