Skip to main content

Τα «κακά παιδιά» του ΝΑΤΟ: Όρμπαν και Ερντογάν σε σφιχτό τανγκό

REUTERS/Bernadett Szabo
Φωτογραφία αρχείου

Το Politico εξετάζει τους παράλληλους πολιτικούς βίους δύο ανθρώπων που, λογικά, θα έπρεπε να μισούνται.

Η Τουρκία και η Ουγγαρία προσήλθαν στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ έτοιμες για… άμυνα και παζάρια.

Φαινομενικά είναι αμφότερες στιβαρά μέλη της συμμαχίας.

Η Ουγγαρία δαπανά το 2,1% του ΑΕΠ της για την άμυνα, πάνω από τον στόχο της συμμαχίας, και εκσυγχρονίζει τον στρατό της.

Η Τουρκία διαθέτει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό εντός ΝΑΤΟ μετά από αυτόν των ΗΠΑ.

Φίλοι της Ρωσίας

Αλλά ούτε ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν ούτε ο Τούρκος πρόεδρος  Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αποτελούν «βολικούς» εταίρους για τα υπόλοιπα 32 μέλη της συμμαχίας.

Εχουν άλλωστε κάτι κοινό. Και οι δύο αγαπούν τη Ρωσία, είναι φειδωλοί στην υποστήριξη της Ουκρανίας και ασκούν εξωτερική πολιτική που συχνά συγκρούεται με τις προτεραιότητες του ΝΑΤΟ.

Διότι αυτό το ζεύγος λαϊκιστών -ο ένας υπερασπίζεται τις χριστιανικές αξίες, ο άλλος είναι ένας όλο και πιο ένθερμος ισλαμιστής- έχουν ευρύτερα κοινά συμφέροντα.

Επιδιώκουν να διασφαλίσουν ότι το ΝΑΤΟ θα είναι μια καθαρά αμυντική συμμαχία – με άλλα λόγια ότι θα κρατήσει την «ουρά» του έξω από την Ουκρανία.

Προετοιμάζονται επίσης για μια πιθανή αλλαγή κυβέρνησης στις Ηνωμένες Πολιτείες και «καλοπιάνουν» τον Ντόναλντ Τραμπ.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Όρμπαν με το που έφθασε στην Ουάσιγκτον (ύστερα από συναντήσεις του στη Μόσχα και το Πεκίνο) είδε τον Ερντογάν. Και την Πέμπτη, επρόκειτο να πετάξει στη Φλόριντα για να συναντηθεί με τον Τραμπ στο Μαρ-α-Λάγκο.

Ο Όρμπαν χρησιμοποίησε τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ ως σκηνικό για να παραστήσει τον αυτόκλητο ειρηνοποιό με στόχο να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία με όρους όμως που φαίνεται να έχει θέσει ο Βλαντίμιρ Πούτιν.

Άλλωστε, η Ουγγαρία ήταν η μόνη χώρα του ΝΑΤΟ που επέλεξε να μην συμμετάσχει στο νέο σχέδιο της συμμαχίας για υποστήριξη της Ουκρανίας, με μεταφορά δυτικού οπλισμού και εκπαίδευση Ουκρανών στρατιωτών.

Μάλιστα λίγες εβδομάδες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής, ο Όρμπαν ανάγκασε τον (τότε ακόμη)  πρωθυπουργό της Ολλανδίας και επικείμενο ΓΓ του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε να προσυπογράψει αυτη τη θέση προτού εγκρίνει την υποψηφιότητά του.

Η Τουρκία έβαλε επίσης τον Ρούτε σε δοκιμασία προτού υπογράψει και αυτή την υποψηφιότητά του.

Απαιτήσεις της τελευταίας στιγμής

Τώρα, προς απογοήτευση των Αμερικανών και των Ευρωπαίων διπλωματών, η Άγκυρα έχει μια νέα απαίτηση, σύμφωνα με δύο αξιωματούχους του ΝΑΤΟ: η Τουρκία να φιλοξενήσει τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ το 2026.

Μάλιστα η Άγκυρα δημιούργησε και ένα πρόβλημα της τελευταίας στιγμής στη σύνταξη του κοινού ανακοινωθέντος του ΝΑΤΟ, προσπαθώντας να αμβλύνει την αναφορά για τη συνεργασία ΝΑΤΟ-ΕΕ.

Τελικά η διατύπωση του ΝΑΤΟ αναφέρει ότι η συμμαχία «αναγνωρίζει την αξία μιας ισχυρότερης και πιο αποτελεσματικής ευρωπαϊκής άμυνας που συμβάλλει θετικά στη διατλαντική και παγκόσμια ασφάλεια και είναι συμπληρωματική και διαλειτουργική με το ΝΑΤΟ».

Οκ, δεν θα το άκουσε και πολύ ευχάριστα ο Ερντογάν, αλλά κάπου πρέπει να επιλέγει και ποιε ςμάχες θα δίνει.

Το ζήτημα ΕΕ – Αγκυρας ως γνωστό αποτελεί ευαίσθητο σημείο για την Τουρκία, η υποψηφιότητα της οποίας για την ΕΕ υφίσταται μόνο κατ’ όνομα.

Τανγκό και παπαγάλοι

Δυτικοί διπλωμάτες στο ΝΑΤΟ παρακολουθούν το τανγκό Άγκυρας-Βουδαπέστης εδώ και αρκετά χρόνια.

Ο μεγαλύτερος πονοκέφαλος για τους περισσότερους συμμάχους του ΝΑΤΟ προέκυψε όταν και οι δύο χώρες καθυστέρησαν την αίτηση της Σουηδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ – που υποβλήθηκε το 2022 και εγκρίθηκε μόνο μετά την παρέλευση 600 και πλέον ημερών.

Παρόλο που τόσο ο Όρμπαν όσο και ο Ερντογάν «παραβίασαν» τις γραμμές τους με την υπόλοιπη συμμαχία και συναντήθηκαν με τον Πούτιν, οι θέσεις τους για την Ουκρανία δεν είναι ακριβώς οι ίδιες.

Ο Ούγγρος ηγέτης έχει προσπαθήσει να υπονομεύσει τον ρόλο του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία και παπαγαλίζει τα λόγια και τη στάση του Πούτιν για τον πόλεμο, δηλώνοντας ότι η Ουκρανία δεν θα μπορέσει να αντέξει απέναντι στις ανώτερες ρωσικές δυνάμεις.

Η Ουγγαρία δεν έχει επίσης καμία πρόθεση να ακολουθήσει την υπόλοιπη ΕΕ στον τερματισμό των αγορών ρωσικού φυσικού αερίου.

Η Τουρκία, από την πλευρά της, έχει δηλώσει την υποστήριξή της στην «εδαφική ακεραιότητα, κυριαρχία και ανεξαρτησία» της Ουκρανίας και στέλνει όπλα στο Κίεβο, ενώ διατηρεί μια ζωντανή εμπορική σχέση με τη Ρωσία – συμπεριλαμβανομένων μεγάλων αγορών φυσικού αερίου.

Και οι δύο είναι επιφυλακτικοί ως προς την εμπλοκή του ΝΑΤΟ στη σύγκρουση.

Παρά το γεγονός ότι οι πολιτικές τους δεν συνάδουν καθόλου με το υπόλοιπο ΝΑΤΟ, η συμμαχία παραμένει βασική προτεραιότητα εξωτερικής πολιτικής και για τις δύο χώρες.

Πράγματι, ο Όρμπαν επέδειξε ακόμη και μια αίσθηση σεβασμού όταν έφτασε στη σύνοδο κορυφής, υποκλινόμενος σωματικά στον επικεφαλής του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ και τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ενώ εμφανίστηκε στη σκηνή για μια επίσημη φωτογραφία.

Πηγή Politico