Οι αποψινές γαλλικές εκλογές είναι κρίσιμες όχι μόνο για την Γαλλάι αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη, δεδομένου ότι η ακροδεξιά του διδύμου Λε Πέν – Μπαρντελά θα είναι ούτως ή άλλως πρώτη δύναμη χωρίς απόλυτη πλειοψηφία. Την κρισιμότητα της αναμέτρησης προδίδει ήδη το ιστορικό ρεκόρ συμμετοχής.
Ακολουθεί ένα σύντομος οδηγός ώστε, αρχής γενομένης από την ανακοίνωση των πρώτων προβλέψεων στις εννέα το βράδυ, να γνωρίζετε τι έπεται σε κάθε σενάριο.
Ψηφοφορία, περιφέρειες, exit poll
Συνολικά 577 εκλογικές περιφέρειες κρίνονται στις σημερινές εκλογές. Κάθε μία δίδει μία έδρα στην Γαλλική Εθνοσυνέλευση.
Εβδομήντα έξι βουλευτές εξελέγησαν ήδη από τον πρώτο γύρο την περασμένη Κυριακή. Ανάμεσά τους 39 του Εθνικού Συναγερμού (RN) και των συμμάχων του. Μένουν λοιπόν 501 έδρες για τις να κριθούν σήμερα.
Η σημερινή ψηφοφορία ολοκληρώνεται στις 8 ώρα Ελλάδος στις μικρότερες πόλεις και χωριά και στις 9 στις μεγάλες πόλεις. Εκείνη την ώρα οι δημοσκοπικές εταιρίες θα εκδώσουν και τα πρώτα exit poll σε εθνικό επίπεδο. Kαι συνήθως είναι αξιόπιστα.
Η καταμέτρηση των ψήφων είναι συνήθως γρήγορη. Ωστόσο, εάν το αποτέλεσμα είναι αμφίρροπο, για παράδειγμα εάν το RN απέχει λίγες έδρες για την απόλυτη πλειοψηφία (289 έδρες), το τελικό αποτέλεσμα ενδέχεται να μην γίνει γνωστό μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας.
Ξέρουμε τον νικητή;
Σε απόλυτους αριθμούς ναι. Το RN (Επικεφαλής η Λεπέν με υποψήφιο πρωθυπουργό τον Ζορντάν Μπαρντελά) νίκησε στον πρώτο γύρο κερδίζοντας περίπου το ένα τρίτο των ψήφων. Οι δημοσκοπήσεις προβλέπουν ότι θα κερδίσει ξανά περισσότερες έδρες από οποιοδήποτε άλλο κόμμα.
Το εύρος της νίκης του όμως είναι διαφιλονικούμενο καθώς οι αντίπαλοί του συνεργάστηκαν για να αποτρέψουν την απόλυτη πλειοψηφία.
Αποσύροντας υποψηφίους
Πώς έγινε αυτό; Τόσο το αριστερό Νέο Λαϊκό Μέτωπο όσο και ο σχηματισμός «Μαζί» (η συμμαχία κεντρώων κομμάτων που υποστηρίζουν τον Πρόεδρο Μακρόν) απέσυραν περισσότερους από 200 υποψηφίους από τις αναμετρήσεις του δεύτερου γύρου ώστε ο εναπομείνας υποψήφιος να έχει περισσότερες πιθανότητες να νικήσει τον υποψήφιο του RN στις περιφέρειες που κρίνονται.
Όλα δείχνουν λοιπόν ότι το RN πιθανότατα θα υπολείπεται της απόλυτης πλειοψηφίας.
Η ιστορία έχει δείξει ότι τα κατακερματισμένα πολιτικά πεδία ευνοούσαν πάντα την ακροδεξιά.
Οι πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις -διενεργηθείσες μετά τις αποχωρήσεις των υποψηφίων- δείχνουν ότι η στρατηγική αυτή αποδίδει και το πιο πιθανό σενάριο είναι ένα κοινοβούλιο χωρίς απόλυτη πλειοψηφία
Πρόκειται για αποτέλεσμα που θα οδηγούσε σε (ακόμη) μεγαλύτερη πολιτική αβεβαιότητα.
Τι πρέπει να προσέξετε
Το βασικό ερώτημα είναι εάν οι ψηφοφόροι θα υποστηρίξουν τον υποψήφιο που αντιπαρατίθεται στο RN σε κάθε εκλογική περιφέρεια ή εάν επιλέξουν να απόσχουν ή και να στραφούν στην ακροδεξιά.
Όπως είπαμε, το RN θα χρειαστεί να κερδίσει 289 έδρες για να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία.
Αυτό σημαίνει ότι θα ανοίξει ο δρόμος να εφαρμόσει την αντιμεταναστευτική, ευρωσκεπτικιστική ατζέντα του.
Σε αυτό το σενάριο, ο πρωθυπουργός του Μακρόν, Γκάμπριελ Ατάλ, παραιτείται αμέσως και ξεκινούν οι «διερευνητικές». Ο Μακρόν ορίζει νέο πρωθυπουργό – ο Μπαρντελά είναι ο υποψήφιος του ΡΝ- ο οποίος στη συνέχεια θα ήταν επιφορτισμένος με το σχηματισμό κυβέρνησης. Συνταγματικά ο Μακρόν έχει το δικαίωμα να ασκήσει βέτο σε μια υποψηφιότητα, εάν κρίνει ένα άτομο ακατάλληλο για τον ρόλο.
Το RN κρατά μέχρι στιγμής θολό το τι θα κάνει αν χάσει για λίγο την απόλυτη πλειοψηφία. Ο Μπαρντελά είχε δηλώσει ότι δεν θα ηγείτο μιας ασταθούς κυβέρνησης μειοψηφίας, αλλά η Μαρίν Λε Πεν πρόσφατα έχει αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο να «φλερτάρει» με άλλους βουλευτές εάν της λείπει ένας μικρός αριθμός εδρών.
Βουλή χωρίς πλειοψηφία;
Ο Ατάλ έχει δηλώσει ότι τα βασικά κόμματα της δεξιάς, της αριστεράς και του κέντρου θα μπορούσαν να σχηματίσουν ad hoc συμμαχίες για να ψηφίζουν συγκεκριμένα νομοθετήματα στο νέο κοινοβούλιο, αντί να προσπαθήσουν να συγκροτήσουν μια κυβέρνηση συνασπισμού.
Από τα Αριστερά, ωστόσο, κάποιοι φαίνονται υπέρμαχοι της ιδέας ενός σχηματισμού κυβερνητικού συνασπισμού. Σε αντίθεση με τη Γερμανία και πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Γαλλία δεν είχε ποτέ κυβέρνηση ευρέος συνασπισμού τουλάχιστον στη σύγχρονη πολιτική ιστορία της.
Κάθε σενάριο είναι πιθανό να επιφέρει πολιτική αβεβαιότητα και να επιβραδύνει τις μεταρρυθμίσεις.
Τι θα συμβεί αν δεν υπάρξει συμφωνία;
Εφόσον καμία από τις τρεις ομάδες -η ακροδεξιά, η κεντρώα συμμαχία του Μακρόν ή η Αριστερά – δεν μπορέσει να κυβερνήσει μόνη της (το πιο πιθανό), αλλά και ούτε να καταλήξει σε συμφωνία συνασπισμού ή έστω να παράσχει τη διαβεβαίωση ότι μπορεί να διευθύνει μια βιώσιμη κυβέρνηση μειοψηφίας.
Σε μια τέτοια περίπτωση, η Γαλλία θα κινδυνεύει με πολιτική παράλυση, με ελάχιστο ή μηδενικό νομοθετικό έργο και με μια υπηρεσιακή κυβέρνηση να διευθύνει τις βασικές τρέχουσες υποθέσεις.
Υπάρχει περίπτωση παραίτησης Μακρόν;
Ο Μακρόν μέχρι στιγμής το έχει αποκλείσει. Η σκέψη μπορεί να γίνει όμως πιο ελκυστική για εκείνον εάν η χώρα απειληθεί με πλήρη πολιτική παράλυση. Σημειωτέον ότι ούτε το κοινοβούλιο ούτε η κυβέρνηση μπορούν να αναγκάσουν έναν πρόεδρο να παραιτηθεί.
Νέες εκλογές;
Θυμίζουμε επίσης ότι το Γαλλικό Σύνταγμα δεν προβλέπει νέες βουλευτικές εκλογές σε χρονικό διάστημα ενός έτους από τις σημερινές, επομένως άμεση επανάληψη της ψηφοφορίας δεν υπάρχει στον κοντινό ορίζοντα.
Με πληροφορίες από Reuters
