Σπάνια σε οποιαδήποτε δημοκρατία ένα κυβερνών κόμμα έχει περάσει τόσο γρήγορα από τον θρίαμβο – ο Μπόρις Τζόνσον κέρδισε τεράστια πλειοψηφία το 2019- σε καταστροφή.
Οι λόγοι είναι σαφείς: μια αποτυχημένη έξοδος από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η έντονη κοινωνική και οικονομική παρακμή, η θεσμική αποσύνθεση, μια σειρά αναποτελεσματικών και ενίοτε καταστροφικών ηγετών, τα άναρχα καμώματα του Τζόνσον και το ατυχές και βραχύβιο πείραμα της Τρας με την ακραία νεοφιλελεύθερη οικονομία.
Κατά την τελευταία μιάμιση δεκαετία, η ευρέως διαδεδομένη αίσθηση ότι το Ηνωμένο Βασίλειο παραπαίει , αντανακλάται και στον αυξανόμενο αγγλικό εθνικισμό και στον σκωτσέζικο, ουαλικό και ιρλανδικό αυτονομισμό που με διαφορετικούς τρόπους απειλούσαν να διαλύσουν το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι ψηφοφόροι δεν άφησαν στον κόσμο καμία αμφιβολία για το ποιον κατηγορούν για αυτή την κακοδαιμονία.
Αναστεναγμός ανακούφισης
Από την άλλη πλευρά του νομίσματος, ο ηγέτης των Εργατικών Κιρ Στάρμερ βλέπει το κόμμα του να συγκεντρώνει 413 έδρες, ένα αποτέλεσμα που τον φέρνει κοντά στην επανάληψη της ιστορικής νίκης του Τόνι Μπλερ το 1997.
«Ανάπτυξη παντού, αλλά με σκοπό» το μανιφέστο της «Θάτσερ των Εργατικών»
«Γκρέμισε» μεγάλο μέρος του «κόκκινου τείχους», των εκλογικών περιφερειών της εργατικής τάξης που, το 2019, γοητεύτηκε από τον Τζόνσον και την υπόσχεσή του να ολοκληρώσει το Brexit.
Οι Εργατικοί, επανέκτησαν την κυριαρχία τους στην Σκωτία, η οποία φαινόταν να έχει γίνει φέουδο του αυτονομιστικού Εθνικού Κόμματος της Σκωτίας. Κέρδισαν επίσης 27 από τις 32 έδρες στην Ουαλία.
Το σημαντικότερο: αντιστρατεύτηκαν την τάση προς την άκρα δεξιά σε πολλές ευρωπαϊκές δημοκρατίες, από την Ιταλία και τη Γαλλία μέχρι την Ολλανδία και τη Σουηδία.
Ο αναστεναγμός ανακούφισης θα ακουστεί πολύ πέρα από τις ακτές του Ηνωμένου Βασιλείου.
Επιφυλάξεις παρά τον θρίαμβο
Βραχυπρόθεσμα, η απειλή διάλυσης της χώρας αναμφίβολα έχει υποχωρήσει. Και όμως, όσο συγκλονιστικά και αν είναι τα αποτελέσματα, συνοδεύονται από μια πολύ μεγάλη επιφύλαξη, αναφέρει το foreignaffairs, σε ανάλυσή του.
Η τεράστια μεταβολή της πορείας των Συντηρητικών και των Εργατικών μέσα σε μόλις πέντε χρόνια υποδηλώνει πόσο εξαιρετικά ασταθές παραμένει το Ηνωμένο Βασίλειο.
Ακόμη και αν ο Στάρμερ κρατάει τα ηνία της εξουσίας σταθερά, ο δρόμος μπροστά του παραμένει βραχώδης.
Οι δονήσεις που σιγά αλλά αμείλικτα διαβρώνουν τα κοινωνικά και πολιτικά θεμέλια της χώρας θα συνεχίσουν να βουίζουν κάτω από την επιφάνεια.
Το «τείχος» του Brexit
Αν και – σοφά για κάποιους- δεν έγινε σχεδόν καμία σχετική αναφορά στην προεκλογική εκστρατεία, η πανωλεθρία του Brexit είναι μια συνεχής πραγματικότητα που θα περιορίσει σημαντικά την προσπάθεια του Στάρμερ, για οικονομική ανάπτυξη, χωρίς την οποία η υπόσχεσή του για αλλαγή θα γίνει γρήγορα κούφια.
Το βιοτικό επίπεδο βρίσκεται σε σοκαριστική πτώση, ενισχύοντας τις κοινωνικές διαιρέσεις και διευρύνοντας το χάσμα μεταξύ της νότιας Αγγλίας και του υπόλοιπου Ηνωμένου Βασιλείου.
Γυναίκες σε κορυφαίες θέσεις της κυβέρνησης Στάρμερ: Αυτοί είναι οι νέοι υπουργοί των Εργατικών
Δει δη χρημάτων
Και χωρίς νέες εισροές μετρητών, η διαφαινόμενη κατάρρευση των δημόσιων υπηρεσιών και των υπηρεσιών υγείας απειλεί να καταστρέψει μερικές από τις λίγες εναπομείνασες πηγές συλλογικής βρετανικής υπερηφάνειας.
Σχεδόν όλες οι δημόσιες υπηρεσίες της χώρας – από την υγεία και την κοινωνική περίθαλψη μέχρι την αστυνόμευση, τις φυλακές,τa σχολεία και τις βιβλιοθήκες και ακόμη και τη βασική διατροφή για μεγάλα τμήματα του πληθυσμού – καταρρέουν.
Τετραγωνισμός του κύκλου
Η χώρα χρειάζεται επειγόντως τεράστια ποσά δημόσιων επενδύσεων. Όμως το Εργατικό Κόμμα αποδέχτηκε τους δημοσιονομικούς περιορισμούς που κληρονόμησε από τους Συντηρητικούς -ο κρατικός δανεισμός θα περιοριστεί στο 3% του ΑΕΠ και δεν αλλάξει ο στόχος για την μείωση του δημόσιου χρέους- ενώ έχει υποσχεθεί να μην αυξήσει τους φόρους για τους εργαζόμενους.
Ο τετραγωνισμός αυτού του κύκλου θα είναι τόσο δύσκολος που ο Στάρμερ μπορεί κάλλιστα να αισθανθεί ότι οι μεγάλες πολιτικές μεταρρυθμίσεις είναι μια πολυτέλεια που δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά.
Και σύντομα θα έρθει αντιμέτωπος με την αλήθεια: ότι δεν μπορεί να αντιμετωπίσει την οικονομική αποτυχία της χώρα να αντιμετωπίσει τα βαθιά προβλήματα της ίδιας της ένωσης.
Κατέρρευσαν όλες οι «σταθερές», ακόμη και η Ελισάβετ
Αυτό που πρέπει να αναγνωρίσει η νέα κυβέρνηση είναι ότι το Ηνωμένο Βασίλειο έχει ήδη αλλάξει ανεπανόρθωτα. Δημιουργήθηκε και κρατήθηκε ενωμένο από τεράστιες ιστορικές δυνάμεις: την ανάπτυξη της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, τη σφυρηλάτηση μιας προτεσταντικής (και ρητά αντι-καθολικής) ταυτότητας, τη Βιομηχανική Επανάσταση, την επιτυχή εφεύρεση μιας “σχετικής” μοναρχίας και την οικοδόμηση μιας μεταπολεμικής σοσιαλδημοκρατίας.
Όλοι αυτοί οι σταθεροποιητικοί παράγοντες έχουν απομακρυνθεί. Η αυτοκρατορία δεν υπάρχει πια- το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι πλέον μια χώρα με χριστιανική πλειοψηφία, πόσο μάλλον προτεσταντική- η βιομηχανική του βάση εγκαταλείφθηκε υπό τη Θάτσερ- οι μέρες της στρατιωτικής του ισχύος έχουν περάσει προ πολλού- η μοναρχία, με το θάνατο της βασίλισσας Ελισάβετ, έχει χάσει την άγκυρά της στην ιστορία- και πολλά από τα επιτεύγματα της βρετανικής σοσιαλδημοκρατίας έχουν καταστραφεί από τους Συντηρητικούς.
Εκλογές στη Βρετανία: Οι Μουσουλμάνοι γύρισαν την πλάτη και στους Εργατικούς
Πρέπει να επανεφεύρει το Βασίλειο. Θα μπορέσει;
Ο Σταρμερ θα προσπαθήσει σίγουρα, έστω και διστακτικά στην αρχή, να ανοικοδομήσει τη σοσιαλδημοκρατία που στήριξε το Ηνωμένο Βασίλειο τις δεκαετίες που η αυτοκρατορία εξαφανιζόταν και έδωσε στους απλούς ανθρώπους σε κάθε μέρος της χώρας μια απτή αίσθηση του κοινού ανήκειν.
Θα μπορέσει όμως να προχωρήσει περισσότερο και να επανεφεύρει το Βασίλειο; Δεν είναι καθόλου σαφές ότι θέλει να αναλάβει αυτό το καθήκον. Φαίνεται να τείνει να βλέπει τον δικό του θρίαμβο σε τόσα διαφορετικά μέρη της χώρας ως απόδειξη ότι το βασίλειο είναι πράγματι ακόμη ενωμένο και άθικτο- ότι η αποκατάσταση της αξιοπρέπειας, της ικανότητας και της συνοχής στην κυβέρνηση θα χρησιμεύσει επίσης ως αποκατάσταση της υπερηφάνειας για την ίδια τη «Βρετανικότητα».
Στο άμεσο μέλλον, μπορεί να έχει δίκιο. Τα συναισθήματα ανακούφισης και ανανέωσης θα είναι σίγουρα ευρέως διαδεδομένα. Αλλά δεν θα διαρκέσουν εάν οι κοινότητες δεν αρχίσουν να βλέπουν βελτιώσεις στις δημόσιες υπηρεσίες, μειώσεις της φτώχειας και αυξήσεις στην παραγωγικότητα και τους μισθού.
naftemporiki.gr
