Ψηφίζουμε για το μέλλον των χωρών μας ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επιζητούμε τη συμμετοχή των νέων στην εκλογική διαδικασία. Αλλά εκείνοι δεν είναι τόσο συνεπείς στην εμφάνισή τους στην κάλπη. Το αποτέλεσμα; Η ομάδα των μεγάλης ηλικίας ψηφοφόρων γίνεται ολοένα και πιο ισχυρή. Και καμία σύγχρονη δυτική δημοκρατία δεν έχει την πολυτέλεια να αγνοεί τα αιτήματά της.
Οι μεγαλύτερης ηλικίας ψηφοφόροι όχι μόνο εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά συμμετοχής από τους νέους, αλλά αποτελούν και αυξανόμενο μερίδιο του εκλογικού σώματος, αφού οι δυτικές κοινωνίες γηράσκουν ταχύτατα.
Ως αποτέλεσμα, πολιτικά κόμματα σε πολλές χώρες δεσμεύονται να προστατεύσουν το εισόδημα των συνταξιούχων, εστιάζουν στην ιατροφαρμακευτική τους κάλυψη, αλλά και ακολουθούν μία ατζέντα που εστιάζει στην ασφάλεια. Οι ηλικιωμένοι ψηφοφόροι συχνά ανησυχούν περισσότερο από τους νεότερους για το έγκλημα και τη μετανάστευση και είναι λιγότερο πιθανό να υποστηρίξουν περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες.
Προτεραιότητα στους συνταξιούχους
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των υποσχέσεων που ακούγονται στη Βρετανία, η οποία οδεύει σε κάλπες την Πέμπτη. Όπως αναφέρει η Wall Street Journal σε ρεπορτάζ της, κάθε μεγάλο κόμμα υποστήριξε την εγγύηση των αυξήσεων των κρατικών συντάξεων σε ποσοστό υψηλότερο του πληθωρισμού. Πέρυσι, οι συντάξεις αυτές αυξήθηκαν κατά 10,1%, ενώ ο μέσος μισθός για τους εργαζόμενους ηλικίας 19 έως 49 ετών αυξήθηκε κατά 5,7%. Φέτος, οι συνταξιούχοι πρόκειται να λάβουν άλλη μια αύξηση 8,1%.
Ο πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ, που υστερεί αισθητά στις δημοσκοπήσεις, υπόσχεται επίσης στους συνταξιούχους φορολογική ελάφρυνση. Για τους νέους, έχει προτείνει υποχρεωτική θητεία- είτε για ένα χρόνο στο στρατό είτε για εθελοντική εργασία. Αυτό το σχέδιο είναι βαθιά αντιδημοφιλές στους νέους, αλλά έχει υψηλά ποσοστά αποδοχής σε άνω των 55 ετών. Στη Γαλλία η αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης ήταν από τις πολιτικές που έφεραν την κατάρρευση της δημοτικότητας του Μακρόν και τη βαριά ήττα του κόμματός του στον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών.
Αλλά και στις ΗΠΑ οι ψηφοφόροι ανησυχούν για το πόσο ηλικιωμένοι είναι οι δύο υποψήφιοι της προεδρίας. Δεν ανησυχούν όμως καθόλου για το εάν οι πολιτικές τους ευνοούν περισσότερο τους ηλικιωμένους. Ο Μπάιντεν είναι 81 ετών, ο Τραμπ είναι 78 και η μέση ηλικία των γερουσιαστών στο Κογκρέσο είναι 65,3 ετών.
Οι δημογραφικές αλλαγές
Οι δημογραφικές αλλαγές και η αύξηση της μακροζωίας σημαίνουν ότι οι ηλικιωμένοι ψηφοφόροι θα αποτελούν όλο και μεγαλύτερο μερίδιο του εκλογικού σώματος σε πολλά έθνη. Η Ολλανδία, η Νορβηγία και η Κροατία είναι μερικές μόνο από τις ευρωπαϊκές χώρες όπου υπάρχουν πλέον πολιτικά κόμματα των οποίων ο κύριος στόχος είναι να προασπίσουν τα συμφέροντα των συνταξιούχων.
Στη Βρετανία, στις αρχές της δεκαετίας του 1980, υπήρχαν σχεδόν διπλάσιοι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι κάτω των 40 από ό,τι άνω των 60. Τώρα, οι άνω των 60 ετών είναι ίδιο ποσοστό με εκείνους των κάτω των 40. Όμως, δεδομένου ότι ψηφίζουν πιο αξιόπιστα, υπάρχουν τώρα 1,3 ψηφοδέλτια από άτομα άνω των 60 ετών για κάθε ψηφοδέλτιο ηλικίας κάτω των 40 ετών, σύμφωνα με τον Ζακ Γραντ, ερευνητή στο Nuffield Politics Research Center στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης που ανέλυσε τα βρετανικά εκλογικά δεδομένα.
Η ισχύς των άνω 60 ετών στις κάλπες ξεπέρασε αυτή των κάτω των 40 ετών ήδη από το 2010. Κάπως έτσι στη Βρετανία μέχρι το 2028, οι συνολικές δαπάνες για κρατικές συντάξεις προβλέπεται να ξεπεράσουν τις δαπάνες για την άμυνα, την εκπαίδευση και την αστυνόμευση αθροιστικά, σύμφωνα με το UKOnward, μια δεξαμενή σκέψης στο Λονδίνο. «Η χώρα μας έχει κλίση για να ευνοεί τους ηλικιωμένους έναντι των νέων», είπε ο Ντέιβιντ Γουίλετς, πρώην υπουργός. «Οι ηλικιωμένοι… έχουν τα χρήματα και τη δύναμη».
Μείωση του ορίου ηλικίας στα 16 ως αντιστάθμισμα
Το Εργατικό Κόμμα, που ευρέως αναμένεται να κερδίσει τις εκλογές, υπολείπεται ελαφρώς στους ηλικιωμένους και κερδίζει συντριπτικά τους νέους. Θέλει έτσι να μειώσει την ηλικία ψήφου στα 16, εν μέρει για να αντισταθμίσει την αυξανόμενη επιρροή των ηλικιωμένων ψηφοφόρων. Η Γερμανία μείωσε πρόσφατα την ηλικία ψήφου στα 16. Και αυτό βέβαια έχει το ρίσκο του. Οι Ευρωεκλογές και οι πρόσφατες εκλογές στη Γαλλία έδειξε ότι οι νέοι γοητεύονται ολοένα και περισσότερο από την ακροδεξιά.
