Σήμερα αναμένεται να ανακοινωθεί από το Ανώτατο Δικαστήριο εάν ο Ντόναλντ Τραμπ θα διατηρήσει την προεδρική ασυλία ή θα οδηγηθεί σε δίκη για την πλέον σοβαρή από τις ποινικές υποθέσεις που αντιμετωπίζει: Την κατηγορία για απόπειρα ανατροπής του εκλογικού αποτελέσματος του 2020 και παραμονής του, δια της βίας, στην εξουσία.
Ο τρόπος με τον οποίο το δικαστήριο θα τοποθετηθεί επί της ασυλίας μπορεί να κρίνει και το εάν υπάρχει κάποια πιθανότητα ο πρώην πρόεδρος να οδηγηθεί ενώπιον της δικαιοσύνης για αυτές τις κατηγορίες πριν από την ημερομηνία των εκλογών.
Ανεξάρτητα από την ετυμηγορία πάντως, η απόφαση συνιστά ορόσημο: Θα είναι η πρώτη φορά που το ανώτατο δικαστήριο θα κρίνει εάν ένας πρόεδρος μπορεί να διωχθεί ποινικά για πράξεις που έκανε ενόσω ασκούσε τα καθήκοντά του.
Ο Τραμπ ισχυρίζεται ότι διατηρεί την «προεδρική ασυλία» έναντι των τεσσάρων κατηγοριών που του έχει απαγγείλει ο ειδικός εισαγγελέας Τζακ Σμιθ, δηλαδή συνωμοσία με σκοπό την αποτροπή της ομαλής μετάβασης εξουσίας.
Η πλευρά Τραμπ υποστηρίζει ότι πολλές από τις προσπάθειές του να «ανατρέψει» τις εκλογές ήταν μέρος των επίσημων καθηκόντων του ως προέδρου και επιμένει ότι πρώην πρόεδροι δεν μπορούν να διωχθούν για τέτοιες εν ενεργεία πράξεις.
«Ανάθεμα»
Δια του Σμιθ, η αμερικανική δικαιοσύνη αντιτείνει ότι η θεωρία της ασυλίας που εισηγείται ο Τραμπ συνιστά ουσιαστικά «ανάθεμα» για τους ιδρυτές του έθνους και «εξυψώνει» τους προέδρους πάνω από το νόμο.
Δύο κατώτερα δικαστήρια μέχρι στιγμής έχουν ταχθεί στο πλευρό του Σμιθ, αλλά το Ανώτατο Δικαστήριο -η πλειονότητα της σύνθεσης του οποίου είναι συντηρητική, συμπεριλαμβανομένων τριών δικαστών διορισμένων από τον ίδιο Τραμπ- συμφώνησε να επανεξετάσει το ζήτημα.
Τα σενάρια
Το Ανώτατο Δικαστήριο θα μπορούσε να αποφανθεί ότι ο Τραμπ είναι παντελώς απρόσβλητος και από τις τέσσερις κατηγορίες που περιλαμβάνονται στο κατηγορητήριο του Σμιθ.
Αυτό το σενάριο θεωρείται το λιγότερο πιθανό, αλλά αν υιοθετηθεί, τότε οι δικαστές θα έχουν ουσιαστικά τερματίσει την ομοσπονδιακή δίωξη του Τραμπ για ανατροπή των εκλογών του 2020.
Από το άλλο άκρο, το δικαστήριο θα μπορούσε να ακυρώσει εν συνόλω την ασυλία Τραμπ και να επιτρέψει η δίκη να ξαναρχίσει στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο.
Μια απόφαση προς αυτή την κατεύθυνση εμπεριέχει και την μικρή πιθανότητα η δίκη να ξεκινήσει πριν από τις εκλογές του φθινοπώρου, κάτι που απαιτεί ωστόσο ταχύτατες ενέργειες από τους δικαστές.
Υπάρχει όμως και η ενδιάμεση λύση. Πολλοί συνταγματολόγοι εκτιμούν ότι το δικαστήριο δεν θα χαρίσει σε καμία από τις πλευρές μια οριστική νίκη, αλλά αντίθετα θα εκδώσει μία μεικτή απόφαση.
Για παράδειγμα, το δικαστήριο θα μπορούσε να πει γενικά ότι οι πρώην πρόεδροι έχουν ασυλία για εν ενεργεία επίσημες πράξεις τους και να ανακοινώσουν μια νομική δοκιμασία που θα κρίνει πότε μια προεδρική δράση χαρακτηρίζεται «επίσημη».
Οι δικαστές μπορεί στη συνέχεια να αναπέμψουν την υπόθεση στα κατώτερα δικαστήρια προκειμένου αυτά να καθορίσουν ποιες από τις πράξεις του Τραμπ που αναφέρονται στο κατηγορητήριο συνιστούν επίσημες πράξεις (πράξεις δηλαδή κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του) και ποιες «ιδιωτικές».
Η συγκεκριμένη νομική διαδικασία θα μπορούσε να διαρκέσουν εβδομάδες και ή μήνες και να οδηγήσει ακόμη και σε νέες επ’ ακροατηρίω παραθέσεις αποδεικτικών στοιχείων.
Εάν οι δικαστές διατάξουν όντως περαιτέρω ακροάσεις, το πιο σημαντικό επόμενο ερώτημα θα είναι: Πόσο καιρό θα διαρκέσουν αυτές οι ακροάσεις; Κάθε επιπλέον ημέρα καθυστέρησης ενισχύει τη στρατηγική του Τραμπ να αναβάλει τη δίκη για μετά τις εκλογές.
Και εάν κερδίσει, θα μπορούσε να διατάξει, ως Πρόεδρος πια, το κλείσιμο της υπόθεσης.
