Στον αστερισμό της άκρας δεξιάς κινείται πλέον η Γαλλία για τα επόμενα χρόνια, καθώς η Εθνική Συσπείρωση της Μαρίν Λεπέν και του «βαφτιστικού» της, Ζορντάν Μπαρντελά είναι πλέον καθαρά η πρώτη δύναμη στη χώρα.
Αν και δεν είναι ακόμη σαφές αν θα θα αποσπάσει την απόλυτη πλειοψηφία στη νέα Εθνοσυνέλευση ενόψει του δεύτερου γύρου της επόμενης Κυριακής είναι σαφές ότι τίποτα πλέον δεν θα είναι ίδιο στη Γαλλία. Και με τη μεγαλύτερη ευθύνη να ανήκει αποκλειστικά στον Εμανουέλ Μακρόν.
Ο Γάλλος πρόεδρος έκανε το ίδιο λάθος με τον πρώην πρωθυπουργό της Βρετανίας, Ντέιβιντ Κάμερον, όταν προκήρυξε το δημοψήφισμα για το Brexit: με μια ξαφνική απόφαση προκήρυξε βιαστικά (και παρά τις αντίθετες συμβουλές των ανώτατων κρατικών αξιωματούχων) τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές το ίδιο βράδυ με την ήττα του στρατοπέδου του στις ευρωπαϊκές εκλογές στις 9 Ιουνίου. Ο Μακρόν πίστευε ότι θα αιφνιδιάσει τους αντιπάλους του και θα τους βρει απροετοίμαστους. Εστιάζοντας στον φόβο, πόνταρε σε μια «συντηρητική» αντίδραση του εκλογικού σώματος, υπέρ της συνέχειας υπό τον φόβο ενός άλματος στο σκοτάδι.
Αλλά η ψήφος στην ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση δεν έκρυβε μόνο οργή, αλλά και μια λαϊκή παραδοχή: το 82% των Γάλλων πιστεύει ότι η χώρα βρίσκεται σε παρακμή, πάνω από το 60% αισθάνεται σε κατάσταση πολιτιστικής ανασφάλειας, θεωρώντας πώς «δεν είναι πλέον σπίτι του η Γαλλία».
Όπως εξηγεί ο ειδικός στην ακροδεξιά, Νικολά Λεμπούργκ εξηγεί ότι οι Γάλλοι, «αντιμέτωποι με μια «αποϊδρυματοποιημένη» κοινωνία, όπου οι σχέσεις – οικογένεια, εργασία, συνδικαλισμός, κατοικία- έχουν χαλαρώσει, άκουσαν την ακροδεξιά να απαντά υποσχόμενη προστασία σε ένα μέρος του τον πληθυσμό, ενάντια στους «άλλους».
«Ας είμαστε ξεκάθαροι: η πρόσβαση της ακροδεξιάς στην εξουσία αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο που αντιμετωπίζουν οι δυτικές χώρες. Και σήμερα οι δημοκρατίες φαίνεται να διαλύονται, έχουν αδειάσει από περιεχόμενο που να πείθει τους πολίτες. Δεν χρειάζονται στρατηγοί ή στρατιώτες να εισβάλλουν στα προεδρικά μέγαρα», λέει ο γερμανός καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πρίνστον, Γιαν-Βέρνερ Μίλερ και από τους μεγάλους θεωρητικούς του ακροδεξιού λαϊκισμού: «Είναι οι πολιτικές ελίτ αυτές που φαίνεται να εγκαταλείπουν τη δημοκρατία», γράφει ο Μίλερ στο βιβλίο του «Τι είναι λαϊκισμός», καταγγέλλοντας τον οπορτουνισμό των κεντροδεξιών κομμάτων «για αντιγραφή συνθημάτων ή ακόμη και συνεργασία με την ακροδεξιά»
Το τίμημα της αλαζονείας
Όπως γράφει η Le Monde, «ο Κάμερον και ο Μακρόν είναι το αποτέλεσμα της αλαζονείας ηγετών που είναι αρκετά κυνικοί ώστε να θέσουν σε κίνδυνο το μέλλον της χώρας τους».
Το αποτέλεσμα των εκλογών θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το γαλλικό Brexit, ειδικά αν συνοδευτεί με την απόσπαση της απόλυτης πλειοψηφίας στο δεύτερο γύρο από την Εθνική Συσπείρωση. Φυσικά, οι εκλογές δεν θα είναι πραγματικό Frexit, δηλαδή έξοδος από την ΕΕ και πολύ λιγότερο από το ευρώ. Αλλά όπως συνέβη και με το βρετανικό δημοψήφισμα πριν από οκτώ χρόνια, είναι ένα μήνυμα ότι η Γαλλία κλείνεται στον εαυτό της, κάτι που θα έχει ισχυρές συνέπειες στην Ευρώπη.
Ο ιστορικός Πάτρικ Μπουσερόν κάνει λόγο για ένα «κολλώδες συναίσθημα του αναπόφευκτου», μια αναταραχή που σταδιακά κυριαρχεί, αποθαρρύνει και καταθλίβει. «Στη σύντομη προεκλογική εκστρατεία επικράτησαν τα συναισθήματα – και οι ψευδαισθήσεις – και όχι η λογική, που έγινε απαράδεκτη»
Η ακροδεξιά κυριαρχεί πλέον έναντι μιας κυβερνώσας κεντροδεξιάς που λαχανιάζει να ακολουθήσει και τώρα διχάζεται μάλιστα από τη διάσπαση του προέδρου των Ρεπουμπλικάνων, Ερίκ Σιοτί, ο οποίος έχει αγκαλιάσει τη Λεπέν.
Τρία μπλοκ
Ο Μακρόν όχι μόνο δεν κατάφερε να σταματήσει την προέλαση της ακροδεξιάς, όπως πρότεινε στην αρχή της πρώτης προεδρικής του θητείας. Με ρητορική προεκλογικής εκστρατείας που συνορεύει με τη λεκτική βία, ο Γάλλος πρόεδρος απείλησε μάλιστα με εμφύλιο πόλεμο στη Γαλλία εάν το κόμμα της Λεπέν και το Νέο Λαϊκό Μέτωπο κερδίσουν. Και τι κατάφερε; Να δει την κεντρώα, φιλελεύθερη παράταξή του να συντρίβεται.
«Ο πρόεδρος σκότωσε την πλειοψηφία του» όπως είπε ορθά κοφτά ο πρώην πρωθυπουργός Εντουάρ Φιλίπ, ο οποίος ήδη σκέφτεται τα Ηλύσια για το 2027.
Η Γαλλία χωρίζεται πλέον και μαθηματικά σε τρία μπλοκ: ένα ακροδεξιό, ένα αριστερό και ένα κεντρώο. Και τοι μέλλον της εξαρτάται από το πόσο μισούν το ένα μπλοκ ,το άλλο. Κάτι που θα φανεί άλλωστε στο δεύτερο γύρο της Κυριακής καθώς σε 300 υπάρχουν τρεις υποψήφιοι.
Αυτό σημαίνει ότι το κόμμα της Μαρίν Λεπέν θα μπορούσε να επιδιώξει την απόλυτη πλειοψηφία ή όχι, ανάλογα με την ικανότητα των υπολοίπων δύο μπλοκ να σταματήσουν (προσωρινά να μισούν το ένα, το άλλο, κάνοντας κοινό σκοπό την υποστήριξη των δημοκρατικών υποψηφίων. Οι Αριστεροί το έκαναν ήδη, αλλά όχι οι κεντροδεξιοί Ρεπουμπλικάνοι που ήρθαν στην τέταρτη θέση. Αλλά και η παράταξη του Μακρόν βάζει αστερίσκους, τονίζοντας ότι θα στηρίξει «κατά περίπτωση» τους υποψήφιους της αριστεράς.
Εκλογές στη Γαλλία: Μεγάλη νίκη για τη Μαρίν Λε Πεν – Τι περιμένουμε στον β’ γύρο στις 7 Ιουλίου
Το βλέμμα στις προεδρικές του 2027
Εάν η ακροδεξιά δεν συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία στο δεύτερο γύρο της προσεχούς Κυριακής, δεν θα κυβερνήσει, σύμφωνα με τον Ζορντάν Μπαρντελά.
Αλλά, τι θα γίνει τότε; Διότι είναι πιθανό ότι οποιαδήποτε άλλη επιλογή θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια κατάσταση χάους. Κάτι που θα ήθελε ωστόσο η Μαρίν Λεπέν , αφού το κόμμα της θα θεωρηθεί ως η μόνη αληθινή αντιπολίτευση και επομένως η εναλλακτική στα αδιέξοδα της χώρας. Ετσι θα στρωθεί επίσης το κόκκινο χαλί για την προεδρική νίκη της Λεπέν, το 2027. Αξιοποιώντας και την πολιτική παρακμή του Μακρόν στα τελευταία τρία χρόνια της θητείας του.
Όσο και αν ο Γάλλος πρόεδρος απηύθυνε μάλιστα έκκληση για ένα «δημοκρατικό τείχος» απέναντι στην ακροδεξιά στον δεύτερο γύρο, ελάχιστους έπεισε για τις πραγματικές του προθέσεις. Άλλωστε, μετά την επανεκλογή του στα Ηλύσια για τη δεύτερη θητεία του, ο Μακρόν διέλυσε κάθε σχέση με την αριστερά με την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης από τα 60 στα 64 χρόνια και υιοθετώντας απόψεις της Λεπέν στο μεταναστευτικό.
«Μικρόν» ο Μακρόν
Ο Γάλλος πρόεδρος -από πολλές απόψεις ένας «απολιτικός» ηγέτης ενός «μη κόμματος»- κέρδισε δύο φορές τα Ηλύσια χάρη στον μηχανισμό των δύο γύρων, αλλά ποτέ δεν εκπροσώπησε περισσότερους από έναν στους τέσσερις Γάλλους ψηφοφόρους. Και ούτε το απελπισμένο στοίχημα της διάλυσης της Εθνοσυνέλευσης που έπαιξε το βράδυ των ευρωεκλογών , έλυσε τον Γόρδιο Δεσμό της ηγεσίας του. Το κόμμα είναι σήμερα μόνο η τρίτη πολιτική δύναμη στη Γαλλία και το περιθώριο ελιγμών του – όλο και μικρότερο – συνδέεται με διαιρέσεις που οι εκλογές σοκ ανάγκασαν να ανασυνθέσουν, τόσο στα δεξιά όσο και στα αριστερά.
Οι εξουσίες μιας «κουτσής πάπιας» στο Μέγαρο των Ηλυσίων εμφανίζονται όλο και πιο αδύναμες στα χέρια ενός προέδρου σαφώς χωρίς πλειοψηφία. Συνολικά, τα πράγματα έχουν γίνει πολύ άσχημα για τον Μακρόν, που οι Γάλλοι τον αποκαλούν ήδη «petit» (Μικρόν), ο οποίος σίγουρα πλέον ρισκάρει όχι τόσο τη δουλειά του ως πρόεδρος αλλά την προσωπική του αξιοπιστία.
