Σε άνευ προηγουμένου επίπεδα σκαρφάλωσε στα τέλη του Απριλίου ο αριθμός των βίαια εκτοπισμένων σε παγκόσμια κλίμακα, που – σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, υπολογίζεται πως ανήλθε σε 120 εκατομμύρια. Όπως τονίζει η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) στην ετήσια έκθεσή της οι πόλεμοι στη Λωρίδα της Γάζας, στο Σουδάν και στη Μιανμάρ συνέβαλαν να διογκωθεί κι άλλο ο ατελείωτος κατάλογος των ανθρώπων που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους τον τελευταίο έναν χρόνο και πλέον.
Στα τέλη της περασμένης χρονιάς, οι εκτοπισμένοι υπολογίζεται πως έφθαναν τους 117,3 εκατ. ανθρώπους. Ο αριθμός τους μεγεθύνθηκε κατά σχεδόν 10 εκατομμύρια σε ετήσια βάση. Η ανοδική του τάση συνεχίστηκε για 12η συναπτή χρονιά. Έχει πλέον τριπλασιαστεί από αυτόν των βίαια εκτοπισμένων το 2012 και το πλήθος τους χονδρικά ισούται πια με ολόκληρο τον πληθυσμό της Ιαπωνίας.
Πόλεμοι και κλιματική αλλαγή
«Ο πόλεμος παραμένει ο κυριότερος κινητήρας των μαζικών εκτοπισμών», εξήγησε ο επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας, Φιλίπο Γκράντι, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στη Γενεύη. Ο ίδιος δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο πως η αύξηση του αριθμού των εκτοπισμένων συνιστά ένα «φοβερό κατηγορητήριο για την κατάσταση του κόσμου».
Η αύξηση των κρίσεων είναι χειροπιαστή κι η κλιματική αλλαγή τροφοδοτεί την τάση που αποδίδεται κυρίως στις φλόγες των πολέμων σ’ όλο τον κόσμο. Την περασμένη χρονιά, η UNHCR κήρυξε 43 καταστάσεις έκτακτης ανάγκης σε 29 χώρες, ή αλλιώς τετραπλάσιες από τον κανόνα των τελευταίων ετών, ανέφερε ο κ. Γκράντι.
Στηλίτευσε «τον τρόπο με τον οποίο διεξάγονται» οι πόλεμοι, «με απόλυτη περιφρόνηση» του διεθνούς δικαίου και «συχνά με συγκεκριμένο στόχο να κατατρομοκρατηθούν οι πληθυσμοί», γεγονός που «ασφαλώς» ενισχύει ακόμα περισσότερο το φαινόμενο.
«Καμπανάκι» από την UNHCR
Για τον Φιλίπο Γκράντι, ελάχιστες ελπίδες υπάρχουν αυτή τη στιγμή πως η κατάσταση θα αντιστραφεί. «Αν δεν υπάρξει διεθνής γεωπολιτική αλλαγή, δυστυχώς, βλέπω τον αριθμό αυτό να συνεχίζει να αυξάνεται», εξήγησε.
Σε παγκόσμια κλίμακα, το 2023 68,3 εκατομμύρια άνθρωποι ήταν εκτοπισμένοι στο εσωτερικό της χώρας τους, σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιοποιείται σήμερα. Ο αριθμός των προσφύγων και άλλων ανθρώπων που έχουν ανάγκη διεθνή προστασία αυξήθηκε στα 43,4 εκατομμύρια, διευκρινίζει ακόμη το κείμενο.
Πού βρίσκουν καταφύγιο οι εκτοπισμένοι
Η Ύπατη Αρμοστεία προσπαθεί, για ακόμη μια φορά, να ανασκευάσει την – ψευδή – αίσθηση πως οι πρόσφυγες και άλλοι μετανάστες κατευθύνονται κατά κύριο λόγο σε πλούσιες χώρες. «Τη μεγάλη πλειονότητα των προσφύγων υποδέχονται χώρες γειτονικές με τις δικές τους», ενώ «το 75% ζει σε χώρα με χαμηλό ή μέσο εισόδημα», που όλες μαζί αντιστοιχούν στο «20% του παγκόσμιου εισοδήματος», σύμφωνα με το κείμενο.
Οι χώρες με τους περισσότερους εκτοπισμένους
Ο εμφύλιος πόλεμος ο οποίος μαίνεται στο Σουδάν από τη 15η Απριλίου 2023 οδήγησε στον εκτοπισμό 9 και πλέον εκατομμυρίων επιπλέον ανθρώπων, που σημαίνει ότι οι ξεριζωμένοι Σουδανοί πλησίασαν στα τέλη του 2023 τα 11 εκατομμύρια, υπογράμμισε η UNHCR.
Κι οι αριθμοί συνεχίζουν να ανεβαίνουν. Ο κ Γκράντι υπογράμμισε πως πολλοί συνεχίζουν να φεύγουν προς το γειτονικό Τσαντ, χώρα που υποδέχθηκε κάπου 600.000 Σουδανούς τους τελευταίους 14 μήνες.
«Εκατοντάδες επί εκατοντάδων διασχίζουν καθημερινά μια χώρα κατεστραμμένη για να πάνε σε μια χώρα που συγκαταλέγεται στις φτωχότερες στον κόσμο», τόνισε στο AFP.
Στη ΛΔ Κονγκό και στη Μιανμάρ, εκατομμύρια άνθρωποι επίσης εκτοπίστηκαν βία πέρυσι εξαιτίας σφοδρών μαχών.
Και στη Λωρίδα της Γάζας ο ΟΗΕ υπολογίζει ότι 1,7 εκατ. άνθρωποι —με άλλα λόγια, το 75% του πληθυσμού— έχουν εκτοπιστεί επανειλημμένα αφότου ξέσπασε ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς, μετά την επίθεση του στρατιωτικού βραχίονα του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος σε νότιους τομείς της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου.
Όσο για την Ουκρανία, όπου εισέβαλε ο ρωσικός στρατός τον Φεβρουάριο του 2022, κάπου 750.000 άνθρωποι εκτοπίστηκαν ξανά στο εσωτερικό της χώρας την περασμένη χρονιά, με το σύνολο των καταγεγραμμένων εσωτερικά εκτοπισμένων να φθάνει τα 3,7 εκατ. στα τέλη του 2023.
Ο αριθμός των ουκρανών προσφύγων ή αιτούντων άσυλο αυξήθηκε κατά 275.000 και πλέον, φθάνοντας τα 6 εκατ., σύμφωνα με την έκθεση.
Η Συρία παραμένει η χώρα με τη μεγαλύτερη κρίση βίαια εκτοπισμένου πληθυσμού στην υφήλιο: 13,8 εκατ. άνθρωποι παραμένουν εσωτερικά εκτοπισμένοι και πρόσφυγες, σύμφωνα με την UNHCR.
Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP
