Ο Τζέφρι Τάντι δεν ήταν σίγουρος γιατί είχε κληθεί 1939 να συνδράμει τις μυστικές υπηρεσίες της Βρετανίας. Ήταν βοτανολόγος στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Λονδίνο και φίλος του ποιητή Τ.Σ. Έλιοτ. Το Bletchley Park, το κέντρο στον οποίο ειδικοί έσπαγαν κωδικούς κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, είχε ζητήσει έναν ειδικό στα κρυπτογραφήματα (cryptograms). Και ο Τάντι ήταν ειδικός στα… cryptogams, δηλαδή στο φυτό με την ονομασία “κρυπτόγαμο”. Μερικές φορές όλα εξαρτώνται από ένα σύμφωνο.
Η ιστορία αυτή, που θυμίζει ο Economist, είναι γνωστή μεταξύ των ειδικών, που έσπασαν γερμανικούς κώδικες στην αγγλική ύπαιθρο. Αλλά αυτό που δεν αμφισβητείται είναι ότι η βοτανική γνώση του Τάντι είχε όντως κρυπτολογικά οφέλη. Η βαθιά γνώση του στα φύκια αλμυρού νερού αποδείχθηκε απαραίτητη για τη διάσωση γερμανικών βιβλίων κωδικών που ανακτήθηκαν από τη θάλασσα.
Ο ρόλος του Τάντι στη διάσπαση των κωδίκων εν καιρώ πολέμου περιλαμβάνεται στο νέο βιβλίο του Robert Hannigan. Είναι πρώην διευθυντής της GCHQ, μονάδας των βρετανικών υπηρεσιών πληροφοριών, που είναι υπεύθυνη για την υποκλοπή και την αποκρυπτογράφηση μηνυμάτων, όπως η αμερικανική NSA.
Παραδοξότητα, ιδιαίτερες δεξιότητες και αφοσίωση
«Ο Τάντι πιθανότατα δεν θα τα κατάφερνε ποτέ να προσληφθεί σε μια σύγχρονη εταιρεία υψηλών επιδόσεων», γράφει ο Hannigan, αλλά «συνοψίζει το κράμα της παραδοξότητας, των ιδιαίτερων δεξιοτήτων και της αφοσίωσης που οδήγησαν σε θεαματικές καινοτομίες και διαρκή επιτυχία στον μυστικό κόσμο των υπηρεσιών πληροφοριών».
Οι υπηρεσίες πληροφοριών όπως οι MI6 και CIA στρατολογούν και διοικούν πράκτορες, και επομένως βασίζονται στην επιρροή, την πειθώ και τη χειραγώγηση. Παράλληλα στηρίζονται στην τεχνολογία δεδομένων και επικοινωνιών – τα καλώδια τον 19ο αιώνα, το ραδιόφωνο στο πρώτο μέρος του 20ού και τώρα στο Διαδίκτυο.
Το μεγαλύτερο προσόν: Να σκέφτεσαι διαφορετικά
Ο στόχος είναι να κατανοήσουμε αυτά τα συστήματα και να «επιτεθούμε» στις αδυναμίες τους. Για να γίνει αυτό με επιτυχία απαιτούνται άνθρωποι που σκέφτονται με διαφορετικούς, πρωτότυπους και ασυνήθιστους τρόπους.
Η Dilly Knox, επαγγελματίας παπυρολόγος, φέρεται να έσπασε ένα γερμανικό κρυπτογραφημένο μήνυμα. Το θέμα δεν είναι τι ξέρεις, αλλά πώς σκέφτεσαι: μετά τον πόλεμο η Knox αντιμετώπισε τους ουγγρικούς διπλωματικούς κώδικες χωρίς να ξέρει ούτε μία λέξη ουγγρικά.
Τα άτομα με αυτισμό τείνουν να έχουν καλύτερη οπτική αντίληψη, γεγονός που εκμεταλλεύονται οι ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ για να ερμηνεύσουν ασαφείς δορυφορικές εικόνες. Βασιζόμενη στην έρευνα για τη νευροποικιλομορφία και τις διαταραχές του φάσματος του αυτισμού, η GCHQ «επιδίωξε ενεργά να εντάξει άτομα στο φάσμα του αυτισμού στο δυναμικό της», λέει Hannigan.
Τέτοιοι άνθρωποι δεν θα ευημερούσαν πάντα στις παραδοσιακές συνεντεύξεις για δουλειά ή δεν θα ευδοκιμούσαν κάτω από την άκαμπτη ιεραρχία των ενόπλων δυνάμεων ή την τυπικότητα της δημόσιας υπηρεσίας. Αποδεικνύονται όμως το ισχυρό χαρτί των μυστικών υπηρεσιών.
