Το Αμερικανικό Πεντάγωνο κατηγορεί τη Μόσχα ότι εκτόξευσε ένα «διαστημικό όπλο», που θα μπορεί να επιτεθεί σε άλλους δορυφόρους σε χαμηλή τροχιά. Πρόκειται για τον δορυφόρο «COSMOS 2576».Φαίνεται να είναι παρόμοιος με τους δορυφόρους που εκτόξευσε η Ρωσία το 2019 και το 2022 και τους οποίους οι ΗΠΑ έχουν επίσης περιγράψει ως «διαστημικά όπλα.»
«Είναι ένας «δορυφόρος – δολοφόνος» με όπλο εκτόξευσης βλημάτων, που μπορεί να καταρρίψει άλλα αντικείμενα», λέει ο Γερμανός στρατιωτικός ειδικός Γκουίντο Σμίντκε.
Το Κρεμλίνο αρνήθηκε να το σχολιάσει, κατηγορώντας την Ουάσιγκτον ότι θέλει να μετατρέψει το διάστημα σε «αρένα στρατιωτικής αντιπαράθεσης».
Τους τελευταίους μήνες, οι δύο πυρηνικές υπερδυνάμεις αλληλοκατηγορούνται για στρατικοποίηση του διαστήματος, αναβιώνοντας τον κίνδυνο-που χρονολογείται από τον Ψυχρό Πόλεμο. Και αυτό, παρά τη Συνθήκη για το Διάστημα του 1967, που έχει επικυρωθεί από 107 κράτη και αξιώνει «να μην τίθενται σε τροχιά, δορυφόροι που περιέχουν πυρηνικά όπλα ή άλλους τύπους όπλων μαζικής καταστροφής».,
Η Ρωσία άσκησε πάντως πρόσφατα, βέτο σε πρωτοβουλία των ΗΠΑ τον περασμένο μήνα, ενώ άλλη πρόταση της Μόσχας μπλοκαρίστηκε προχθές στο Συμβούλιο Ασφαλείας από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βρετανία και τη Γαλλία.
Το διάστημα διαδραματίζει άλλωστε σήμερα, θεμελιώδη ρόλο στους πολέμους: περίπου 9.000 δορυφόροι βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη γη, με τη βοήθεια των οποίων μπορούν να αποκτηθούν βασικές γνώσεις για στρατιωτικές κινήσεις. «Επομένως, ο έλεγχος του διαστήματος υπόσχεται επίσης γεωπολιτική ισχύ», λέει ο Γερμανός αναλυτής.
Ουκρανία και Διάστημα
Ιδιαίτερα στον πόλεμο της Ουκρανίας, οι κινήσεις των εχθρικών στρατευμάτων καταγράφονται γρήγορα, συγκεντρώνοντας πολλές δορυφορικές πληροφορίες. Μεγάλο μέρος της πολεμικής προσπάθειας της Ουκρανίας εξαρτάται από τα διαστημικά συστήματα επικοινωνίας, αναγνώρισης και καθοδήγησης της Αμερικής.
Από την έναρξη της ρωσικής εισβολής τον Φεβρουάριο του 2022, η Μόσχα έχει κρατήσει μυστικές πολλές από τις διαστημικές της δραστηριότητες. Εχει απειλήσει μάλιστα να επιτεθεί σε αμερικανικούς ιδιωτικούς δορυφόρους που υποστηρίζουν την ουκρανική στρατιωτική άμυνα, όπως το Starlink της SpaceX του Ελον Μασκ- ένα δίκτυο ευρείας εμβέλειας χιλιάδων διαδικτυακών δορυφόρων σε χαμηλή τροχιά.
Η Ρωσία επέδειξε αυτή την ικανότητα τον Νοέμβριο του 2021 όταν κατέστρεψε έναν από τους δικούς της δορυφόρους σε τροχιά, με επίγειο πύραυλο DA-ASAT.
Η Ουάσιγκτον καταδίκασε τότε έντονα τη ρωσική αντι-δορυφορική δοκιμή, χαρακτηρίζοντας την κίνηση της Μόσχας «απερίσκεπτη και επικίνδυνη πράξη».
Αμερικανοί αξιωματούχοι τόνισαν τους μακροπρόθεσμους κινδύνους και τις πιθανές παγκόσμιες οικονομικές επιπτώσεις της ρωσικής δοκιμής. «Οι δορυφόροι αυτοί παρέχουν στους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο τηλεφωνικές και ευρυζωνικές υπηρεσίες, μετεωρολογικές προβλέψεις και συστήματα GPS. Αυτά τα συστήματα διασφαλίζουν τη λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένων των ΑΤΜ, ακόμη και της ψυχαγωγίας», τονίζουν Αμερικανοί αξιωματούχοι.
Γνωστός κίνδυνος
Από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, άλλωστε διάφορες χώρες εργάζονται σε νέες αντιδορυφορικές τεχνολογίες. Εκτός από τη Ρωσία και τις ΗΠΑ, η Κίνα και η Ινδία επενδύουν επίσης σε διαστημικά όπλα.
Αλλά και το ΝΑΤΟ είναι επίσης προετοιμασμένο για τη νέα απειλή. Το 2021, η Συμμαχία αποφάσισε ότι οι επιθέσεις από ή στο διάστημα μπορούν στο μέλλον να αντιμετωπίζονται συλλογικά, όπως στο έδαφος, στον αέρα, στη θάλασσα ή στον κυβερνοχώρο.
Ενδεχόμενη έκρηξη μιας πυρηνικής βόμβας ή άλλου όπλου μαζικής καταστροφής στο διάστημα θα είχε άλλωστε σοβαρές συνέπειες ,αφού θα μπορούσε να καταστρέψει χιλιάδες δορυφόρους που λειτουργούν από χώρες και εταιρείες σε όλο τον κόσμο και να εξαφανίσει ζωτικής σημασίας υπηρεσίες επικοινωνιών, μετεωρολογίας, γεωργίας, οικονομίας και εθνικής ασφάλειας».
Δορυφόροι αντί για μαχητικά αεροσκάφη
Το 2007, η Κίνα κατέστρεψε το δικό της μετεωρολογικό δορυφόρο Fengyun-1C σε υψόμετρο 860 χιλιομέτρων κατά τη διάρκεια μιας δοκιμής. Η Διαστημική Δύναμη των ΗΠΑ (USSF) και το Εθνικό Γραφείο Αναγνώρισης (NRO) σχεδιάζουν να κατασκευάσουν αρκετούς δορυφόρους που θα εκτοξευθούν σε Χαμηλή Τροχιά (LEO).
Το περιοδικό Air & Space Forces Magazine αναφέρει ότι οι δορυφόροι αυτοί προορίζονται να παρέχουν «Ένδειξη Κινούμενου Στόχου (MTI), δηλαδή να παρατηρούν κινούμενους στόχους για να υποστηρίξουν στρατεύματα στο έδαφος ή στον αέρα.
Οι σχεδιαζόμενοι δορυφόροι θα αντικαταστήσουν τα αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ που, πιθανότατα δεν θα επιβίωναν πλέον σε ένα τέτοιο περιβάλλον.
Σε σύγκριση με τα αεροσκάφη, οι δορυφόροι είναι λιγότερο δαπανηροί στη λειτουργία τους, δεν απαιτούν μεγάλα πληρώματα υποστήριξης και είναι λιγότερο ευάλωτοι σε πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς.
«Οπλα» τα Διαστημικά σκουπίδια
Αλλά και οι δορυφόροι έχουν επίσης πολλά τρωτά σημεία: Είναι ευάλωτοι σε κυβερνοεπιθέσεις, έχουν υψηλό κόστος εκτόξευσης και αντικατάστασης. Σύμφωνα με την Τζουλιάνα Σουές, ειδική σε θέματα διαστημικής ασφάλειας, τονίζει ότι «ακόμη και τα διαστημικά σκουπίδια μπορούν επίσης να γίνουν όπλο. Ενα κομμάτι μεγέθους μόλις ενός εκατοστού, μπορεί να προκαλέσει στο διάστημα έκρηξη ίση μιας χειροβομβίδας.
Το περιοδικό Warzone γράφει ότι το Εθνικό Γραφείο Αναγνώρισης (NRO) που ανήκει στο Αμερικανικό Πεντάγωνο, απέκτησε έναν «αστερισμό» από εκατοντάδες δορυφόρους SpaceX ISR που επικεντρώνονται στην παρακολούθηση στόχων για επίγειες επιχειρήσεις.
Το Warzone αναφέρει ότι η επιχειρηματική μονάδα Starshield του SpaceX έχει υπογράψει σύμβαση, ύψους 1,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων για να αναπτύξει νέους κατασκοπευτικούς δορυφόρους.
Στο «παιγνίδι» και η Κίνα
Το περιοδικό Defense One αναφέρει επίσης ότι η Κίνα είναι έτοιμη να σπάσει το μονοπώλιο των ΗΠΑ στους δορυφόρους. Τα τελευταία δύο χρόνια, το Πεκίνο έχει εκτοξεύσει πάνω από 400 δορυφόρους, εκ των οποίων οι μισοί είναι αφιερωμένοι στην παρακολούθηση του δυτικού Ειρηνικού. Από την ίδρυση μάλιστα του στρατιωτικού διαστημικού τμήματος του Πεκίνου το 2015, ο αριθμός των κινεζικών δορυφόρων παρατήρησης της Γης έχει «εκραγεί».
Οι Ηνωμένες Πολιτείες εκφράζουν μάλιστα την ανησυχία ότι το Πεκίνο μπορεί ήδη να έχει ξεπεράσει την Ουάσιγκτον στην ικανότητα γρήγορης αντικατάστασης κατεστραμμένων ή μη λειτουργικών δορυφόρους, μετά από μια σύγκρουση.
Η Κίνα έχει επικεντρωθεί στην ανάπτυξη πυραύλων στερεού καυσίμου που δεν απαιτούν πολύπλοκες υποδομές εκτόξευσης. Αν και αυτοί οι πύραυλοι είναι μικρότεροι και δεν μπορούν να μεταφέρουν πολλούς δορυφόρους, μπορούν όμως να εκτοξεύονται από απομακρυσμένες τοποθεσίες.
