Η Ισπανία, η Ιρλανδία και η Νορβηγία – κόντρα στις σφοδρές αντιδράσεις του Ισραήλ – προχωρούν στην αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους, στηρίζοντας έτσι μια μακροχρόνια παλαιστινιακή φιλοδοξία. Η πρωτοβουλία τους ήρθε εν μέσω διεθνούς οργής για τον αριθμό των νεκρών αμάχων και την άνευ προηγουμένου ανθρωπιστική κρίση στη Λωρίδα της Γάζας.
Οι σχεδόν ταυτόχρονες αποφάσεις δύο χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Νορβηγίας θα μπορούσαν να κινητοποιήσουν και άλλα ευρωπαϊκά κράτη στην κατεύθυνση αυτή, βαθύνοντας την απομόνωση του Ισραήλ, όπως σχολιάζει το Associated Press. Ήδη η Μάλτα και η Σλοβενία έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι θα ακολουθήσουν το παράδειγμά τους.
Σήμερα 140 από τις 190 χώρες του ΟΗΕ έχουν ήδη αναγνωρίσει ένα παλαιστινιακό κράτος.
Γιατί έχει σημασία
Η απόφαση του ΟΗΕ (1948) με την οποία ιδρύθηκε το κράτος του Ισραήλ, προέβλεπε ένα γειτονικό παλαιστινιακό κράτος, αλλά περίπου 70 χρόνια αργότερα ο έλεγχος των παλαιστινιακών εδαφών παραμένει διαιρεμένος. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Βρετανία και άλλες δυτικές χώρες στηρίζουν σταθερά την ιδέα ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, που θα συνυπάρχει με το κράτος του Ισραήλ. Η λύση των δύο κρατών θεωρείται από το μεγαλύτερο μέρος της διεθνούς κοινότητας ως η μόνη βιώσιμη. Ωστόσο δεν έχουν γίνει ουσιαστικές διαπραγματεύσεις για ένα παλαιστινιακό κράτος από το 2009.
Αν και οι χώρες της ΕΕ και η Νορβηγία δεν θα αναγνωρίσουν ουσιαστικά ένα υπάρχον κράτος, αλλά την πιθανότητα ενός, ο συμβολισμός συμβάλλει στην ενίσχυση της διεθνούς θέσης των Παλαιστινίων και σωρεύει περισσότερη πίεση στο Ισραήλ να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου.
Επίσης, η κίνηση προσδίδει πρόσθετη σημασία στο ζήτημα της Μέσης Ανατολής ενόψει των Ευρωεκλογών στις 6-9 Ιουνίου, όταν περίπου 370 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν δικαίωμα ψήφου, με μία απότομη άνοδο της ακροδεξιάς να διαγράφεται στις δημοσκοπήσεις.
Γιατί τώρα
Η διπλωματική πίεση στο Ισραήλ έχει ενταθεί καθώς ο πόλεμος έναντι της Χαμάς εκτείνεται στον όγδοο μήνα του. Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ψήφισε με σημαντική διαφορά στις 11 Μαΐου υπέρ της χορήγησης νέων «δικαιωμάτων και προνομίων» στην Παλαιστίνη ως ένδειξη αυξανόμενης διεθνούς υποστήριξης για ψηφοφορία για την ένταξη με πλήρη ψήφο. Η Παλαιστινιακή Αρχή έχει επί του παρόντος καθεστώς παρατηρητή.
Οι ηγέτες της Ισπανίας, της Ιρλανδίας, της Μάλτας και της Σλοβενίας δήλωσαν τον Μάρτιο ότι εξετάζουν το ενδεχόμενο να αναγνωρίσουν ένα παλαιστινιακό κράτος ως «θετική συμβολή» στον τερματισμό του πολέμου.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ εξήγησε σήμερα: «Αυτή η αναγνώριση δεν είναι εναντίον κανενός, δεν είναι εναντίον του ισραηλινού λαού». Για να προσθέσει: «Είναι μια πράξη υπέρ της ειρήνης, της δικαιοσύνης και της ηθικής συνέπειας».
Ενώ δεκάδες χώρες είχαν αναγνωρίσει την Παλαιστίνη, καμία από τις μεγάλες δυτικές δυνάμεις δεν το έχει κάνει, και δεν είναι σαφές πόση διαφορά μπορεί να έχει η κίνηση των τριών χωρών. Η Βρετανία τονίζει ότι δεν μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο όσο παραμένει στη Γάζα η Χαμάς. Και η Γαλλία πιστεύει ότι δεν είναι αυτή η κατάλληλη στιγμή.
Η Ελλάδα στηρίζει σταθερά τη λύση των δύο κρατών και διατηρεί άριστες σχέσεις με την Παλαιστινιακή Αρχή. Αλλά δεν σκοπεύει να ακολουθήσει τα βήματα Ιρλανδίας, Ισπανίας, Νορβηγίας.
Αναγνώριση της Παλαιστίνης ως κράτους: Ποια η θέση της Ελλάδας
Ο αντίκτυπος
Ακόμα κι έτσι, η αναγνώρισή τους θα σήμαινε ένα σημαντικό επίτευγμα για τους Παλαιστίνιους, οι οποίοι πιστεύουν ότι προσδίδει διεθνή νομιμότητα στον αγώνα τους.
Ελάχιστα είναι πιθανό να αλλάξουν πρακτικά – τουλάχιστον όχι άμεσα. Οι ειρηνευτικές συνομιλίες έχουν σταματήσει και η σκληροπυρηνική κυβέρνηση του Νετανιάχου στο Ισραήλ δεν έχει καμία πρόθεση να συζητήσει κάτι τέτοιο επισήμως.
Το Ισραήλ αντέδρασε γρήγορα την Τετάρτη ανακαλώντας τους πρεσβευτές του στην Ιρλανδία, τη Νορβηγία και την Ισπανία.
Η ισραηλινή κυβέρνηση θεωρεί ότι οι όποιες συζητήσεις για την ανεξαρτησία της Παλαιστίνης θα ήταν «ανταμοιβή» για την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου στο νότιο Ισραήλ, κατά την οποία η τρομοκρατική οργάνωση σκότωσε 1.200 ανθρώπους, διέπραξε κάθε είδους φρικαλεότητες και απήγαγε πάνω από 250 άτομα. Απορρίπτει κάθε κίνηση για τη νομιμοποίηση των Παλαιστινίων διεθνώς.
Βήματα όπως αυτά των τριών ευρωπαϊκών χωρών την Τετάρτη θα σκληρύνουν την παλαιστινιακή θέση και θα υπονομεύσουν τη διαπραγματευτική διαδικασία, λέει το Ισραήλ, επιμένοντας ότι όλα τα ζητήματα πρέπει να επιλυθούν μέσω διαπραγματεύσεων.
Ωστόσο παρασκηνιακά είναι βέβαιο ότι αισθάνεται την πίεση, ειδικά από τη στιγμή που αυτή έρχεται στον απόηχο όχι μόνο της κριτικής που έχει δεχθεί από στενούς συμμάχους όπως οι ΗΠΑ και η Βρετανία, αλλά και του αιτήματος του Διεθνούς Δικαστηρίου για ένταλμα σύλληψης του Νετανιάχου.
