Ο πολύπειρος, πρώην πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ έθεσε ένα κρίσιμο ερώτημα: «Φανταστείτε για λίγο τι θα γινόταν αν οι πολιτικές των ακροδεξιών κομμάτων καθιερώνονταν ως επίσημη πολιτική της Ευρώπης. Πώς θα ήταν τότε η Ευρώπη; Τι θα έμενε από την Ευρώπη;» διερωτήθηκε ο Γιούνκερ, σε συνέντευξή του στο περιοδικό European Voices.
«Ορισμένα κόμματα, κυρίως της ακροδεξιάς, που συμμετέχουν στις ευρωεκλογές του Ιουνίου, θέλουν «να καταστρέψουν την ΕΕ από τα μέσα»…
«Πρέπει να πολεμήσουμε ενάντια σε αυτές τις δυνάμεις που προέρχονται κυρίως από την ακροδεξιά. Δεν αρκεί να τους χτυπάμε μόνο στις ομιλίες μας. Όχι, πρέπει επίσης να εξηγήσουμε στους ψηφοφόρους τι θα σήμαινε αν οι ακραίες αυτές δυνάμεις αναλάμβαναν την κυριαρχία σε μεμονωμένες χώρες της ΕΕ, πώς θα ήταν τότε η Ευρώπη;»
Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από το 2014 ως το 2019 και πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου για σχεδόν δύο δεκαετίες, ο Γιούνκερ θεωρείται ένας από τους συνετούς Ευρωπαίους πολιτικούς. Γι’ αυτό αξίζουν ιδιαίτερης προσοχής οι προειδοποιήσεις του.
Ιδιαίτερα καθώς τα πρόσφατα γεγονότα τόσο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και σε ορισμένες υποψήφιες προς ένταξη χώρες χώρες επιβεβαιώνουν την απαισιόδοξη ανάλυση του Γιούνκερ.
«Ακροδεξιοί ταραξίες»
Πιθανώς η πιο αρνητική εξέλιξη είναι η «ένταξη» του διαβόητου ισλαμοφοβικού ακροδεξιού λαϊκιστή Γκέερτ Βίλντερς στη νέα κυβέρνηση συνασπισμού στην Ολλανδία.
«Η Ευρώπη έχει κάτι για να ανησυχεί» , προειδοποιεί η Ολλανδική εφημερίδα NRC και προσθέτει: «Το κύριο μήνυμα που στέλνει η Χάγη στην Ευρώπη είναι ότι είναι απολύτως δυνατό για έναν ακροδεξιό ταραξία να πάρει την εξουσία σε μια ευημερούσα χώρα της ΕΕ με πλούσια δημοκρατική παράδοση, ενόψει και των ευρωεκλογών».
Δυστυχώς, ουδεμία αντίδραση υπήρξε στην Ευρώπη για τον νέο κυβερνητικό συνασπισμό στην Ολλανδία. Εκτός και αν υπάρχει η αίσθηση ότι και ο Βιλντερς θα γίνει «συστημικός», όπως η μεταφασίστρια πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι.
Ούτε λέξη για ένα ευρωπαϊκό μποϊκοτάζ, όπως όταν το 2018 στην Αυστρία για παράδειγμα, είχε σχηματιστεί κυβέρνηση του κεντεροδεξιού Σεμπάστιαν Κουρτς με το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας (FPΟ). να κόμμα που –για την ιστορία-αναμένεται να αναδειχθεί πρώτη δύναμη στις βουλευτικές εκλογές του φθινοπώρου στην Αυστρία.
«Είναι μια μορφή εθισμού, στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή;» διερωτάται η γαλλική εφημερίδα L`Opinion. Λιγότερο από τρεις εβδομάδες πριν από τις ευρωεκλογές, η Μαρίν Λεπέν μπορεί να μπορεί να χαμογελάσει», καθώς το κόμμα της αναμένεται να αναδειχθεί πρώτη δύναμη με 30%.
Ενας αυξανόμενος αριθμός νέων, δίνουν μάλιστα την ψήφο τους σε ακροδεξιά κόμματα. Όπως φάνηκε από την επιτυχία του ακροδεξιού κόμματος Chega στην Πορτογαλία ή τη βελγική Φλάνδρα, όπου περισσότερο από το ένα τρίτο των νέων σκοπεύουν να ψηφίσουν το ακροδεξιό Belang τον Ιούνιο.
Όπως γράφει η γερμανική Frankfurter Rundschau, το κόμμα του Βίλντερς είναι το πρώτο ακροδεξιό κυβερνητικό κόμμα της ομάδας «Ταυτότητα και Δημοκρατία» (ID) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στην ακροδεξιά αυτή ευρωκοινοβουλευτική ομάδα , μετέχουν επίσης το γερμανικό AfD, το αυστριακό FPÖ, το γαλλικό RN της Μαρίν Λεπέν και το φινλανδικό Perussuomalaiset.
«Παγκόσμια συμμαχία»
Αυτά τα κόμματα επιδιώκουν ουσιαστικά να ιδρύσουν μια «παγκόσμια συμμαχία», δήθεν πατριωτών, για να ξεκινήσουν σταυροφορία ενάντια στα ιδανικά και τις αξίες της Ευρώπης, με αυταρχισμό, δημαγωγία, λαϊκισμό, ακόμη και νέο-φασιστικές αντιλήψεις, όπως τονίζει η ισπανική El Pais.
Αυτός ήταν άλλωστε και ο στόχος της παγκόσμιας συνόδου που πραγματοποιήθηκε στη Μαδρίτη το Σαββατοκύριακο, με πρωτοβουλία του ισπανικού ακροδεξιού κόμματος VOX.
Τα κόμματα αυτά προβάλλουν ως δήθεν «αντισυστημικά», αλλά στην πράξη το μόνο που κάνουν είναι να καλλιεργούν διάφορες θεωρίες συνωμοσίας. Κάτι που δελεάζει τους πιθανούς ψηφοφόρους τους.
Φυσικά, όλοι αυτοί που ψηφίζουν αυτά τα κόμματα δεν είναι κατ` ανάγκη ακροδεξιοί ή φασίστες. « Είναι πολίτες που ανήκουν στα πιο φτωχά κοινωνικά στρώματα, αλλά και στη μεσαία τάξη της Ευρώπης, που δεν βρίσκουν καμία απήχηση με τις δογματικές και εγωκεντρικές ελίτ της ΕΕ»… Είναι πολίτες που βλέπουν με φόβο τις επιπτώσεις στη ζωή τους, λόγω της ψηφιακής, οικολογικής και ενεργειακής στροφής από τους τεχνοκράτες της ΕΕ, που δεν κάνουν καμία προσπάθεια να εξηγήσουν και κυρίως να διαλύσουν τα σύννεφα στους αγρότες ή τους μικροεμπόρους».
Σύμφωνα με τον Μίκαελ Μίκενμπεργκ, καθηγητή Πολιτικών επιστημών στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Viadrina, στην Φρανκφούρτη, τα ακροδεξιά λαϊκιστικά κόμματα κάθε χώρας μοιράζονται ένα κοινό ιδεολογικό θεμέλιο που βασίζεται στον εθνικισμό και την ουτοπική επιθυμία για μια ομοιογενή κοινωνία. Την ίδια στιγμή, οι ευρωπαϊκές χώρες βιώνουν ταυτόχρονα οικονομικές, μεταναστευτικές και κοινωνικές κρίσεις που η καθεμία επιδιώκει να ελέγξει σύμφωνα με την εθνική της πολιτική.
Η συσσώρευση αυτών των κρίσεων και οι μεγάλες κοινωνικές ανισότητες, συμβάλλουν στην απογοήτευση του πληθυσμού.
Και αν οι κυβερνήσεις δεν ακούσουν τα αιτήματα του λαού, θα εμφανιστούν αποκομμένες από την πραγματικότητα και οι ψηφοφόροι θα αναζητήσει αλλού «παρηγοριά». Σε αυτό το πλαίσιο η ακροδεξιά αποκτά αξιοπιστία».
Άνοδος στις ευρωεκλογές
Οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν μάλιστα ότι « η ακροδεξιά σίγουρα θα αυξήσει τις δυνάμεις της στις ευρωεκλογές, ειδικά επειδή οι ψηφοφόροι δεν δίνουν αρκετή προσοχή και δεν είναι ενημερωμένοι για τον τρόπο λειτουργίας της ΕΕ.
Διάφορες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η ακροδεξιά είναι πολύ πιθανό να λάβει το 25% των εδρών στην επόμενη Ευρωβουλή. Σε οκτώ χώρες μέλη- Αυστρία, Βέλγιο, Τσεχία, Γαλλία, Ουγγαρία, Ιταλία, Ολλανδία και Πολωνία – τα ακροδεξιά κόμματα αναμένεται να καταλάβουν την πρώτη θέση, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις προβλέψεις, ενώ σε άλλες εννέα – Εσθονία, Βουλγαρία, Φινλανδία, Γερμανία , Λετονία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Ισπανία και Σουηδία – αναμένεται να έρθουν στη δεύτερη ή τρίτη θέση.