Μπορεί η τραγική μοίρα του σκληροπυρηνικού προέδρου του να κλονίσει το καθεστώς του Ιράν καθ΄ οιονδήποτε τρόπο;
«Δύσκολα» εκτιμούν οι περισσότεροι αναλυτές αν και ακόμη είναι πολύ νωρίς. Η βίαιη απώλειά του ωστόσο, αναμένεται να δοκιμάσει ένα ολόκληρο σύστημα όπου οι μουλάδες κυριαρχούν πλέον σε κάθε κλάδο εξουσίας ή πρόσωπο εκλεγμένο ή όχι.
«Το σύστημα θα κάνει μια μεγάλη επίδειξη με τον θάνατο του Ραΐσι. Θα τηρήσει τις συνταγματικές διαδικασίες για να δείξει ότι παραμένει σε υψηλή λειτουργικότητα αλλά την ίδια στιγμή θα προσπαθήσει να παγιώσει μια νέα αίσθηση «στρατολόγησης» που μπορεί να διατηρήσει την ενότητα και την πίστη στον Χαμενεΐ», παρατηρεί ο Δρ Σανάμ Βακίλ, διευθυντής ερευνών για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική στην έγκυρο βρετανικό think tank Chatham House.
Απειλές
Οι αντίπαλοι του Ραΐσι δύσκολα θα κρύψουν τη χαρά τους για την απώλειά του και θα αποχαιρετήσουν όχι με θλίψη τον πρώην εισαγγελέα που βαρύνεται με μαζικές εκτελέσεις πολιτικών κρατουμένων τη δεκαετία του 1980. Ελπίζουν δε ότι το τέλος της διακυβέρνησής του θα επισπεύσει και το τέλος του καθεστώτος εν συνόλω.
Σημειωτέον πάντως ότι ήδη καταγράφονται απειλές και κλίμα τρομοκρατίας εναντίον όσων δεν μπορούν να συγκρατήσουν τη χαρά τους.
Από το Ταμπρίζ στην Τεχεράνη
Στη χώρα ήδη καταγράφονται τα (γνώριμα και από άλλα καθεστώτα) σκηνικά κλαυθμού και οδυρμού από χιλιάδες μαυροφορομένες γυναίκες.
Ετσι σε αυτό το κλίμα όπου η επίδειξη κατισχύει του όποιου θρήνου, οι τελετές για την κηδεία του Ραϊσί αναμένονται μεγαλειώδεις. Αυτό που έχει ήδη ανακοινωθεί είναι ότι οι τελετές θα ξεκινήσουν το πρωί της Τρίτης από την πόλη Ταμπρίζ, στα βορειοδυτικά.
Εκεί θα γίνει η νεκρώσιμος ακολουθία για τον πρόεδρο και τα πρόσωπα που τον συνόδευαν στο ταξίδι του στις 9.30 τοπική ώρα, (08.00 ώρα Ελλάδας)/
Στη συνέχεια οι σοροί θα μεταφερθούν στην Τεχεράνη, όπου θα συνεχιστούν οι τελετές, σύμφωνα με όσα γνωστοποίησε ο υπουργός Εσωτερικών της χώρας Αχμάντ Βαχιντί.
Ξέρουν ότι όλος ο κόσμος τους βλέπει
Για τους κυβερνώντες του Ιράν, η κηδεία της Τρίτης θα είναι μια περίσταση που θα πλημμυρίζει στη «συγκίνηση». Και θα είναι επίσης και μια ευκαιρία να στείλουν ένα μήνυμα ενότητας ισχύος.
Ξέρουν ότι ολόκληρος ο κόσμος παρακολουθεί. «Επί 40 μερικά, σύμφωνα με τις δυτικές αφηγήσεις, το Ιράν υποτίθεται ότι όλο καταρρέει και καταρρέει», δήλωσε στο BBC ο καθηγητής Μοχάμεντ Μαράντι (Mohammed Marandi) του Πανεπιστημίου της Τεχεράνης.
«Αλλά ως εκ θαύματος, το Ιράν είναι ακόμα εδώ και προβλέπω ότι θα εδώ και τα εδώ τα επόμενα χρόνια».
Δύο προκλήσεις
Σε πολιτικό επίπεδο οι προκλήσεις είναι πολλές. Μια κρίσιμη θέση που πρέπει να καλυφθεί είναι αυτή στη Σύνοδο Εμπειρογνωμόνων, το σώμα που είναι εξουσιοδοτημένο να επιλέγει τον νέο ανώτατο ηγέτη (Δείτε εδώ για τη δομή της εξουσίας στο Ιράν)
«Ο Ραΐσι ήταν ένας πιθανός διάδοχος γιατί, όπως ο ίδιος ο Χαμενεΐ όταν έγινε ανώτατος ηγέτης, ήταν σχετικά νέος, πολύ πιστός, ένας ιδεολόγος αφοσιωμένος στο σύστημα που έχει αναγνώριση ονόματος», λέει ο Δρ Βακίλ για αυτήν την αδιαφανή διαδικασία επιλογής, όπου πολλοί ονομάτων φαίνεται να είναι στη διεκδίκηση, συμπεριλαμβανομένου του γιου του Ανώτατου Ηγέτη, Μοτζτάμπα Χαμενεΐ.
Η δεύτερη πρόκληση είναι η διοργάνωση των πρόωρων προεδρικών εκλογών, οι οποίες ορίστηκαν για τις 28 Ιουνίου.
Η προσφυγή στις κάλπες γίνεται λίγους μήνες αφότου οι εκλογές του Μαρτίου αποκάλυψαν ένα ρεκόρ χαμηλής συμμετοχής σε μια χώρα που κάποτε περηφανευόταν για τα μεγάλα ποσοστά συμμετοχής.
Οι πρόσφατες εκλογές, συμπεριλαμβανομένης της αναμέτρησης το 2021 που είχε φέρει τον Ραΐσι στην προεδρία, χαρακτηρίστηκαν επίσης από τον συστηματικό αποκλεισμό μετριοπαθών και φιλο-μεταρρυθμιστών από διοικητικές θέσεις.
«Οι πρόωρες προεδρικές εκλογές θα μπορούσαν να δώσουν στον Χαμενεϊ την ευκαιρία να αντιστρέψει αυτή την τροχιά για να δώσουν στους ψηφοφόρους έναν τρόπο επιστροφής στις πολιτικές διαδικασίες» αναφέρει ο Mohammad Ali Shabani, συντάκτης της ειδησεογραφικής ιστοσελίδας Amwaj.media.
«Αλλά, δυστυχώς, μέχρι στιγμής δεν έχουμε δει ενδείξεις ότι το ιρανικό κράτος είναι έτοιμο και πρόθυμο να κάνει ένα τέτοιο βήμα».
Με πληροφορίες από ΒΒC, AΠΕ – ΜΠΕ
.
