Το Hotel Rössli, στο χωριό Ούντερμπαχ της κοιλάδας των Άλπεων, προσφέρει μοναδική θέα. Τα παράθυρά του κοιτάζουν σε βουνά σκεπασμένα με χιόνια, που λιώνει στον κοντινό καταρράκτη εκείνον, όπου ο Σερ Κόναν Ντόιλ επέλεξε να «σκοτώσει» τον ήρωά των μυθιστορημάτων του, Σέρλοκ Χολμς.
Όμως είναι η θέα από το πίσω μέρος του παραδοσιακού πανδοχείου που τράβηξε την προσοχή των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών. Περίπου 100 μέτρα από το πίσω μέρος εκτείνεται ένας αεροδιάδρομος, που η Ελβετία είχε προγραμματίσει να χρησιμοποιήσει για τα F-35 (που θα παραδοθούν το 2028). Πρόκειται για το πιο προηγμένα και ακριβά μαχητικά στον κόσμο. Εκεί λοιπόν εκτυλίχθηκε, σύμφωνα με εκτενές ρεπορτάζ της Wall Street Journal, ένα πραγματικό μυστήριο, σαν αυτά που θα αναλάμβανε να λύσει ο Σέρλοκ Χολμς.
Οι Κινέζοι ιδιοκτήτες και η έφοδος της ελβετικής αστυνομίας
Μέχρι πρόσφατα, το πιο πιεστικό παράπονο απέναντι στο πανδοχείο προερχόταν από ηλικιωμένους γείτονες που ήταν απογοητευμένοι που οι Κινέζοι ιδιοκτήτες του, η οικογένεια Γουάνγκ, έκλεισαν το εστιατόριό του, όταν το αγόρασαν το 2018. Αν και η σύζυγος του Γουάνγκ Τζιν, Λιν Τζινγκ, μιλούσε μόνο μανδαρινικά και επικοινωνούσε με χειρονομίες, εκείνος μπορούσε να συνεννοηθεί στα γερμανικά με τους ντόπιους, που σχολίαζαν πως η οικογένεια είχε προσαρμοστεί σε τέτοιο βαθμό που «φέρονταν ως Ελβετοί».
Ένα δροσερό καλοκαιρινό πρωινό του περασμένου έτους, η ελβετική ομοσπονδιακή αστυνομία έκανε έφοδο στο Rössli, παίρνοντας τους Γουάνγκ και τον 27χρονο γιο τους Νταγουέι για ανάκριση. Κάποιος άφησε ένα σημείωμα στην πόρτα που έγραφε: «Το πανδοχείο είναι κλειστό».
Επί μήνες, αξιωματούχοι της εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ και της Βρετανίας, υποστήριζαν ότι το πανδοχείο ήταν μία «βιτρίνα», πίσω από την οποία δρούσαν οι κινεζικές μυστικές υπηρεσίες. Στόχος τους, όπως κατήγγειλαν, ήταν να να αποκτήσουν πληροφορίες σχετικά με το υπερηχητικό αεροσκάφος, που έχει κατασκευαστεί για να διεισδύει σε εχθρικό εναέριο χώρο απαρατήρητα.
Οι κατηγορίες για κατασκοπεία και ο όρος των Αμερικάνων
Οι Γουάνγκ, που τώρα έχουν επιστρέψει στην Κίνα, έχουν αρνηθεί κατηγορηματικά ότι προσέφεραν υπηρεσίες σε οποιονδήποτε άλλο εκτός από τους επισκέπτες του χωριού Ούντερμπαχ (πληθ. 478 ατόμων), οργανώνοντας πεζοπορίες και βόλτες σε ένα κοντινό τελεφερίκ. Η Ελβετία, μια ιστορικά ουδέτερη χώρα που θέλει να κατευνάσει και τις δύο υπερδυνάμεις, χρειάστηκε περισσότερο από ένα χρόνο για να σταθμίσει τους αμερικανικούς ισχυρισμούς εναντίον του πανδοχείου. Στο τέλος, οι ΗΠΑ έθεσαν έναν όρο: Αν η Ελβετία ήθελε το F-35, η περιοχή έπρεπε να είναι ασφαλής. Αυτό σήμαινε ότι οι Γουάνγκ έπρεπε να φύγουν.
Η αλήθεια για το αν οι Wang ήταν ξενοδόχοι ή ένα μυστικό όπλο στη δεκαετή προσπάθεια του Πεκίνου να αποκτήσει πρόσβαση σε ένα από τα πιο στενά προστατευμένα στρατιωτικά μυστικά της Αμερικής μπορεί να μην γίνει ποτέ γνωστή. «Η υπόθεση συνοψίζεται στο αν η οικογένεια ενδιαφερόταν για τη θέα του ξενοδοχείου από μπροστά ή από πίσω. Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι ένας παγκόσμιος διαγωνισμός μεταξύ Πεκίνου και Ουάσιγκτον για στρατιωτικά μυστικά διαχέεται σε νέα και μακρινά μέρη», σημειώνει η WSJ.
Η απάντηση της Κίνας
Σε σχετική ερώτηση της WSJ το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών ανέφερε ότι η Κίνα είναι θύμα κατασκοπείας και η ίδια αντιτίθεται σθεναρά σε τέτοιες πρακτικές, προσθέτοντας ότι τα «σχετικά μέρη» θα πρέπει να σταματήσουν να συκοφαντούν τη χώρα χωρίς στοιχεία.
Εκπρόσωπος της πρεσβείας του Πεκίνου στην Ουάσιγκτον, ενώ δεν ήταν εξοικειωμένος με τους ισχυρισμούς σχετικά με το απομακρυσμένο ξενοδοχείο στην Ελβετία, σχολίασε πως «οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν συχνά επινοήσει «κινεζικές κατασκοπευτικές δραστηριότητες» προκειμένου να δυσφημήσουν και να καταστείλουν την Κίνα».
«Σαν ταινία»
Για μήνες μετά την επιδρομή στο Ούντερμπαχ, οι κάτοικοι δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν στο εάν ο αμερικανικός μηχανισμός αντικατασκοπείας είχε δίκαιο ή εκδιώχθηκε άδικα μία οικογένεια από τον τόπο. Υπήρχαν σίγουρα ερωτήματα. Γιατί, από όλα τα ξενοδοχεία στην Ελβετία, ένας Κινέζος αγοραστής θα επέλεγε ένα καταφύγιο που βρίσκεται κοντά σε έναν στρατιωτικό αεροδιάδρομο; Από την άλλη τα πρώτα F-35 δεν επρόκειτο να φτάσουν μέχρι το 2028 περίπου και είχαν προσγειωθεί στον αεροδιάδρομο μόνο μία ή δύο φορές. Είναι τόσο εκτεταμένη η εκστρατεία της Κίνας για την αποκωδικοποίηση του superjet που θα έστελνε μια συνηθισμένη οικογένεια να αγοράσει ένα ξενοδοχείο σχεδόν 10 χρόνια πριν από την άφιξή του;
«Μείναμε έκπληκτοι. Ήταν σαν σενάριο ταινίας», είπε στη WSJ είπε ο Juck Egli, δήμαρχος της κοντινής πόλης Μέιρινγκεν, η οποία φιλοξενεί ένα μουσείο και ένα άγαλμα αφιερωμένο στον πιο διάσημο ντετέκτιβ στον κόσμο. «Είμαστε διάσημοι για τον Σέρλοκ Χολμς, αλλά αυτό είναι σαν το νέο μυστήριο του Μέιρινγκεν».
Σημειώνεται ότι για να συνθέσουν το αίνιγμα του γραφικού πανδοχείου των Γουάνγκ, δημοσιογράφοι από τη Wall Street Journal ταξίδεψαν με τρένο σε όλη την Ελβετία, αναζητώντας κτηματολογικά και αστυνομικά έγγραφα, αρχεία διαμονής και μιλώντας με Ελβετούς, Κινέζους, Αμερικανούς και Ευρωπαίους αξιωματούχους. Οι δημοσιογράφοι συνάντησαν χωρικούς, γείτονες και πρώην υπαλλήλους του Rössli. Πολλοί, αν και όχι όλοι, βλέπουν την εξαφάνιση των Γουάνγκ περισσότερο ως ιστορία αμερικανικής υπερβολής παρά Κινέζων κατασκόπων.
