Στις αρχές Μαΐου εμφανίστηκε στο αγγλόφωνο περιοδικό “Voice of Khorasan” μια ολοσέλιδη «διαφήμιση»: Ένας ένοπλος ισλαμιστής αντάρτης κοιτάζει τρία γήπεδα ποδοσφαίρου, στο Βερολίνο, το Μόναχο και το Ντόρτμουντ, και λέει: «Θα βάλουμε το τελευταίο γκολ!».
Το μήνυμα είναι σαφές: Έχει στόχο να ενθαρρύνει τους ακραίους ισλαμιστές να πραγματοποιήσουν επιθέσεις στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου, που ξεκινά στις 14 Ιουνίου στη Γερμανία. Πόσο μάλλον που η «διαφήμιση» εμφανίζεται στο περιοδικό της τρομοκρατικής οργάνωσης «Ισλαμικό Κράτος του Χορασάν ISPK», που διανέμεται παγκοσμίως μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Παρακλάδι του Ισλαμικού Κράτους στο Αφγανιστάν, το ISPK λέγεται διαθέτει περίπου 1.000 υποστηρικτές και ιδρύθηκε στο Αφγανιστάν το 2015, από πρώην μέλη των Ταλιμπάν . Σε αυτό προστέθηκαν εξτρεμιστές από την ευρύτερη περιοχή, ιδιαίτερα από το Τατζικιστάν και το Ουζμπεκιστάν.
Το Χορασάν είναι το ιστορικό όνομα μιας πολυεθνικής περιοχής στην επικράτεια του σημερινού Αφγανιστάν, του Ιράν, του Τατζικιστάν, του Ουζμπεκιστάν και του Τουρκμενιστάν. Το ISPK δραστηριοποιείται κυρίως στο Αφγανιστάν και το Πακιστάν. Είναι ενδεικτικό ότι από τότε που ανέβηκαν οι Ταλιμπάν στην εξουσία στο Αφγανιστάν το 2021, έχουν αναλάβει μαζική δράση κατά της τρομοκρατικής πολιτοφυλακής. «Οι Ταλιμπάν εξάλειψαν πολλούς πυρήνες και ηγέτες του ISPK και η τρομοκρατική οργάνωση δεν είναι πλέον σε θέση να ελέγχει εδάφη στο Αφγανιστάν», εξηγεί ο ειδικός σε θέματα τρομοκρατίας Ντέιβιντ Ζεκαριάφαμιλ.
Επιθέσεις στην Ευρώπη
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο της Ουάσιγκτον για την Πολιτική της Εγγύς Ανατολής, το ISPK σχεδίασε συνολικά 21 επιθέσεις σε εννέα διαφορετικές χώρες το 2023.
Πρόσφατα, δύο άνδρες από το Αφγανιστάν συνελήφθησαν στη Γκέρα της Γερμανίας, με την κατηγορία ότι σχεδίαζαν επίθεση στο σουηδικό κοινοβούλιο στη Στοκχόλμη.
Αυτή τη στιγμή το ISPK φαίνεται να φτιάχνει όλο και περισσότερο όνομα με σκοπό την επίτευξη τρομοκρατικών ενεργειών στην Ευρώπη.
Τον περασμένο Μάρτιο άλλωστε, το ISPK ανέλαβε την ευθύνη για την επίθεση στην αίθουσα συναυλιών στη Μόσχα, κατά την οποία σκοτώθηκαν περισσότεροι από 140 άνθρωποι. Από πέρυσι, πολλά άτομα έχουν συλληφθεί στη Γερμανία, τα οποία είναι ύποπτα για σχεδιασμό επιθέσεων και για επαφή με το ISPK.
Κατά τον ερευνητή Πίτερ Νόιμαν από το King’s College του Λονδίνου, το ISPK είναι ενδεχομένως «ο μοναδικός βραχίονας του IS που θα είχε πραγματικά τη δυνατότητα να διεξάγει μία μεγάλη, συντονισμένη επίθεση στη Δύση. Η μεγάλη δύναμη του Ισλαμικού Κράτους είναι ότι καταφέρνει πάντα να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες πολύ γρήγορα», εξηγεί ο Ζεκαριάφαμιλ.
Όταν του ασκείται πίεση, αναδιοργανώνεται και δημιουργεί νέους χώρους. «Καταρχήν, το Ισλαμικό Κράτος υπαγορεύει πότε και πού να πολεμήσει», τονίζει ο Ζεκαριάφαμιλ.«Οι επιμέρους επαρχίες του IS έχουν μεγάλη αυτονομία. Πρέπει να τηρούν ορισμένες κατευθυντήριες γραμμές, αλλά μπορούν να εφαρμόζουν τα δικά τους σχέδια Αυτό είναι ένα σημαντικό πλεονέκτημα για το IS: η μητρική οργάνωση στη Συρία και το Ιράκ δεν είναι πλέον σε θέση να ελέγξει η ίδια τις επιθέσεις στο εξωτερικό».
Ειδική ομάδα κρούσης
«Βασικά, οι στόχοι του ISPK δεν διαφέρουν από εκείνους του IS», εξηγεί ο Γερμανός ειδικός σε θέματα τρομοκρατίας Χανς Γιάκομπ Σίντλερ. Ωστόσο, μπορεί να παρατηρηθεί μια ορισμένη «κατανομή εργασιών» εντός του δικτύου IS.
«Οι άλλες θυγατρικές οργανώσεις του Ισλαμικού Κράτους στην Αφρική και την Ασία επιδιώκουν αυτήν τη στιγμή την επέκταση των αντίστοιχων περιοχών τους και εστιάζουν λιγότερο σε επιθέσεις στο εξωτερικό», λέει ο Σίντλερ. Ως εκ τούτου, οι στόχοι στη Δύση έχουν γίνει προτεραιότητα για το ISPK αυτή τη στιγμή.
Δυτικοί αναλυτές τονίζουν μάλιστα εδώ και καιρό πόσο σημαντική είναι η αποτελεσματικότητα του ISPK . Η «ευελιξία, η ικανότητα προσαρμογής και η γεωγραφική επανατοποθέτησή του» είναι αξιοσημείωτες, σημείωσε ο καθηγητής Αντόνιο Γκιουστόζι από το King’s College του Λονδίνου στο βιβλίο του «Crisis and adaptation of the Islam State in Khorasan» που δημοσιεύτηκε τον Φεβρουάριο.
Προπαγάνδα και στρατολόγηση
Ο καθηγητής Γκιουστόζι τονίζει την υψηλή αποτελεσματικότητα του ISPK στη διάδοση της διαδικτυακής προπαγάνδας και στη στρατολόγηση νέων εξτρεμιστών, κυρίως στην Κεντρική Ασία . Όπως για παράδειγμα στο Τατζικιστάν, όπου η έλλειψη προοπτικής για τους νέους ανθρώπους και η καταστολή του Ισλάμ «ριζοσπαστικοποιεί» πολλούς υποψήφιους «νεοσύλλεκτους» της οργάνωσης.
«Η προπαγάνδα παίζει καθοριστικό ρόλο», εξηγεί ο Σίντλερ. Ιδιαίτερα με τους νέους γίνεται επαφή και στρατολόγηση μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. «Η διαφήμιση στο “Voice of Khorasan” θα πρέπει επίσης να ιδωθεί σε αυτό το φόντο. Χρησιμεύει στην παρακίνηση μεμονωμένων δραστών. Τα τρομοκρατικά δίκτυα χρειάζονται δημοσιότητα για να στρατολογήσουν».
Το ISPK πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη, προειδοποιεί ο ειδικός σε θέματα τρομοκρατίας Ζεκαριάφαμιλ. «Ο μεγαλύτερος κίνδυνος προέρχεται αυτή τη στιγμή από μεμονωμένους δράστες που υποστηρίζονται ή εμπνέονται από το Ισλαμικό Κράτος IS. «Ένα άτομο με ένα μαχαίρι όπλο ή ένα όχημα μπορεί να προκαλέσει μεγάλη ζημιά… Τέτοιες πράξεις είναι δύσκολο να προβλεφθούν και να αναχαιτιστούν».
