Λιγότερο από ένα μήνα πριν από την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, που άλλαξε τα πάντα, το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία διαπραγματεύονταν μια συμφωνία για την εξομάλυνση των διμερών σχέσεων. Μετά από δεκαετίες παγωμένων σχέσεων, το τίμημα, που ζητούσε το Ριάντ για την ειρήνη ήταν ομολογουμένως υψηλό: εκτός από τις εγγυήσεις ασφαλείας των ΗΠΑ, οι Σαουδάραβες διαπραγματευτές απαιτούσαν πρόσβαση σε μη στρατιωτική πυρηνική τεχνολογία.
Σήμερα, παρά τη νέα ώθηση, που προσπαθεί να δώσει η κυβέρνηση Μπάιντεν, καθώς ο πόλεμος στη Γάζα μαίνεται, μια τέτοια συμφωνία παραμένει μόνο μια απομακρυσμένη πιθανότητα. Ακόμη και εάν οι Σαουδάραβες ηγέτες ενδιαφέρονταν να μιλήσουν με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, θα ήταν αδύνατο να το κάνουν με την κοινή γνώμη στον αραβικό κόσμο να είναι εξοργισμένη με την ανθρωπιστική κρίση στον παλαιστινιακό θύλακα.
Αν και οι διαπραγματεύσεις μπορεί να μην επαναληφθούν ποτέ, παραμένουν μια σημαντική πηγή δυνητικού μοχλού στη σχέση ΗΠΑ-Ισραήλ – μια σχέση που αξιωματούχοι στην Ουάσιγκτον πιστεύουν ότι όχι μόνο θα μπορούσε να βοηθήσει στη διευκόλυνση της κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα αλλά και να προκαλέσει ευρύτερες ισραηλινές παραχωρήσεις για το παλαιστινιακό κράτος.
Από τους μη στρατιωτικούς πυρηνικούς αντιδραστήρες
Καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες σκέφτονται πώς να προωθήσουν τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή, τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά τον πόλεμο στη Γάζα, το θέμα του πυρηνικού προγράμματος της Σαουδικής Αραβίας, θα έρχεται διαρκώς στο προσκήνιο, σημειώνει σε ανάλυσή του το Foreign Affairs. Εάν η Ουάσιγκτον θεωρεί προτεραιότητα την εξομάλυνση των σχέσεων Ισραήλ – Σαουδικής Αραβίας, θα πρέπει να εξετάσει τις απαιτήσεις του Ριάντ για μη στρατιωτική πυρηνική συνεργασία – μια εξέλιξη που θα μπορούσε να αλλάξει δραματικά την εικόνα της περιφερειακής ασφάλειας.
Προς το παρόν, το προτεινόμενο πυρηνικό πρόγραμμα της Σαουδικής Αραβίας θα περιλαμβάνει μη στρατιωτικούς πυρηνικούς αντιδραστήρες που θα διαχειρίζεται στο πλαίσιο μιας συνολικής συμφωνίας διασφαλίσεων με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ). Ωστόσο, σημειώνει το Foreign Affairs, το Ριάντ έχει εκφράσει ιστορικά δυσφορία ακόμη και με αυτούς τους τυπικούς περιορισμούς, και τα ειρηνικά πυρηνικά προγράμματα είναι συχνά το πρώτο βήμα προς την απόκτηση πυρηνικών όπλων.
Αν και η Σαουδική Αραβία δεν διαθέτει ακόμη σημαντική πυρηνική υποδομή, κατασκευάζει έναν μικρό πυρηνικό ερευνητικό αντιδραστήρα στα περίχωρα του Ριάντ και βαλλιστικούς πυραύλους με τη βοήθεια της Κίνας.
Στα πυρηνικά όπλα
Η Σαουδική Αραβία μπορεί κάλλιστα να επιμείνει στην ανάπτυξη μη στρατιωτικών πυρηνικών για την ώρα. Όμως, δεδομένης της διαφαινόμενης απειλής μιας ιρανικής βόμβας, μπορεί να μπει στον πειρασμό να κινηθεί προς τα πυρηνικά όπλα στο μέλλον.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν να τηρήσουν λεπτές ισορροπίες: Αν πουν κατηγορηματικά όχι θα μπορούσαν να χάσουν τη συνεργασία της Σαουδικής Αραβίας, η οποία θα ενίσχυε περαιτέρω τις σχέσεις της με την Κίνα. Αν από την άλλη παράσχουν άνευ όρων υποστήριξη για τις δυνατότητες εμπλουτισμού πυρηνικών της Σαουδικής Αραβίας, το Ριάντ θα μπορούσε να αδράξει την ευκαιρία για να αναπτύξει πρόγραμμα πυρηνικών όπλων στην πορεία.
Ως εκ τούτου, η Ουάσιγκτον πρέπει να αποδεχθεί τις ειρηνικές πυρηνικές φιλοδοξίες της Σαουδικής Αραβίας, αλλά να επιμείνει σε ισχυρά μέτρα και αυστηρούς κανονισμούς για να προλάβει τη διάδοση της Σαουδικής Αραβίας – και να αποτρέψει μια περιφερειακή κούρσα εξοπλισμών.
Οι αντιδραστήρες και οι δυνατότητες εμπλουτισμού ουρανίου θα παρέχουν στο βασίλειο την υποδομή και τη βάση γνώσεων που είναι απαραίτητα για την προώθηση των πυρηνικών του δυνατοτήτων μέσω εκτροπής υλικών ή τεχνογνωσίας προς στρατιωτικές εφαρμογές. Το Ριάντ θα μπορούσε στη συνέχεια να χρησιμοποιήσει τις προηγμένες τεχνολογίες εμπλουτισμού του, για να παράγει ουράνιο οπλικής ποιότητας, αποφεύγοντας τον εντοπισμό από διεθνείς επιθεωρητές μέσω απόκρυψης και εξαπάτησης, προειδοποιεί το Foreign Affairs.
Το επόμενο και πιο επιθετικό βήμα θα ήταν η κλιμάκωση από την λανθάνουσα κατάσταση στην πυρηνική αντιστάθμιση.
