Έξι εβδομάδες πριν από τις ευρωεκλογές, οι οκτώ βασικοί υποψήφιοι για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συναντήθηκαν συμβολικά στο Μάαστριχτ της Ολλανδίας για το πρώτο εκλογικό ντιμπέιτ, που συνδιοργάνωσαν το Politico Europe και το Studio Europa.
Στη σκηνή ήταν οι «spitzenkandidaten» για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μετά τις ευρωεκλογές του Ιουνίου: η Γερμανιδα, απερχόμενη πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, ο Λουξεμβούργιος Νίκολας Σμιτ από το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα, η Γερμανίδα Μαρί-Ανιες Στρακ Τσίμερμαν της Συμμαχίας Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη, ο Ολλανδός Μπας Εϊκχουτ των Πρασίνων, ο Δανός Αντερς Βίστισεν από το ακροδεξιό Κόμμα Ταυτότητας και Δημοκρατίας, ο Αυστριακός Βάλτερ Μπάιερ της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, η Γερμανίδα Μέιλις Ροζμπεργκ από την Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία και ο Μολδαβός Βαλέριου Γκιλέτσι από το Ευρωπαϊκό Χριστιανικό Πολιτικό Κίνημα.
Το ντιμπέιτ που κράτησε 90 λεπτά έγινε μπροστά σε ένα κοινό φοιτητών και οι επικεφαλής υποψήφιοι των κύριων ευρωπαϊκών κομμάτων παρουσίασαν τα οράματά τους για την κλιματική αλλαγή, την άμυνα και ασφάλεια και τη δημοκρατία στην Ευρώπη.
Η απερχόμενη πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που θέλει να διατηρήσει τη δουλειά της, υπερασπίστηκε ένθερμα τα πεπραγμένα της: «Ευρωπαίοι πολίτες, μετρήστε την ψήφο σας», προέτρεψε το κοινό η φον ντερ Λάιεν, ζητώντας εμπιστοσύνη για το μέλλον.
Η πρόεδρος της Κομισιόν δέχθηκε πάντως επιθέσεις από δεξιά και αριστερά, αν και παρέμεινε χαμογελαστή και στα 90 λεπτά της συζήτησης.
Ερωτηθείσα για τον τρόπο με τον οποίο διαπραγματεύτηκε τα συμβόλαια για την αγορά εμβολίων αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ κατά τη διάρκεια της πανδημίας, μέσω SMS με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Pfizer, η φον ντερ Λάιεν έφτασε στο σημείο να επικαλεστεί τη «διαφάνεια» των αποφάσεών της. Ούτε για το περιβάλλον, ούτε για την άμυνα ή τη μετανάστευση, έχει πει κάτι που θα μπορούσε να δυσαρεστήσει τα κράτη μέλη. Και αυτό έχει σημασία: Τελικά θα είναι οι 27 ηγέτες της Ένωσης που θα ορίσουν -με την έγκριση του Ευρωκοινοβουλίου-την επόμενη ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Κατηγορίες από τους Σοσιαλιστές και τους Πράσινους
Από την πλευρά του, ο σοσιαλιστής υποψήφιος Νίκολας Σμιτ , απερχόμενος επίτροπος Εργασίας ,έκανε έκκληση για την υπεράσπιση της ευημερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Ο Σμιτ εξαπέλυσε επίθεση στην φον ντερ Λάιεν, αφήνοντας να εννοηθεί ότι αυτή τη φορά οι Ευρωπαίοι σοσιαλδημοκράτες δεν θα συμμαχήσουν υπέρ της απερχόμενης προέδρου με το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Ο Σμιτ επέκρινε την φον ντερ Λάιεν ότι άνοιξε την πόρτα σε μια προσέγγιση μεταξύ του ΕΛΚ και των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR), όπου μετέχει για παράδειγμα, το κόμμα Fratelli d’Italia της Τζόρτζια Μελόνι.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αν και η πρόεδρος της Κομισιόν επέκρινε ανοιχτά την ομάδα ID, οι ακροδεξιές θέσεις της οποίας εξοργίζουν τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα, ήταν πιο απρόθυμη να καταγγείλει το ECR αφού ανέπτυξε καλές εργασιακές σχέσεις με την Ιταλίδα πρωθυπουργό Μελόνι, στη διάρκεια της θητείας της.
«Ποια είναι η θέση σας σε σχέση με το ECR;», ρώτησε την φον ντερ Λάιεν ο υποψήφιος των Πρασίνων, Μπας Εϊκχουτ. «Ήρθε η ώρα να ξεκαθαρίσετε ότι δεν πρόκειται να συνεργαστείτε με το ECR», πρόσθεσε.
Η πρόεδρος της Κομισιόν απάντησε ότι «πρώτα από όλα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να βρει τις πλειοψηφίες».
Η απάντηση της φον ντερ Λάιεν προκάλεσε την αντίδραση του σοσιαλιστή Νίκολας Σμιτ: Με εξέπληξε λίγο η απάντησή σας, η οποία έλεγε ότι εξαρτάται από τη σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου», είπε ο απερχόμενος Ευρωπαίος επίτροπος στην προϊσταμένη του, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Είναι λίγο περίεργη, γιατί οι αξίες και τα δικαιώματα δεν μπορούν να διαχωριστούν σύμφωνα με ορισμένες πολιτικές ρυθμίσεις. Είτε μπορείς να ασχοληθείς με την ακροδεξιά, γιατί τη χρειάζεσαι, είτε ξεκαθαρίζεις ότι “Καμία συμφωνία δεν είναι δυνατή γιατί η ακροδεξιά δεν σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα (για τα οποία) αγωνίστηκε η Επιτροπή μας», είπε ο Νίκολας Σμιτ.
Ο Ολλανδός Πράσινος ευρωβουλευτής Μπας Εϊκχουτ ήταν πάντως αυτός που χειροκροτήθηκε περισσότερο από το κοινό των νέων, που παρακολούθησαν το ντιμπέιτ. Ο επικεφαλής των Πρασίνων επέκρινε την Πρόεδρο της Κομισιόν για την αδυναμία της σε θέματα περιβαλλοντικής πολιτικής. «Είμαστε θυμωμένοι μαζί σας επειδή συμφωνήσατε στην εκ νέου άνοιγμα των κανόνων της κοινής αγροτικής πολιτικής (ΚΑΠ), μειώνοντας τις «πράσινες» απαιτήσεις της», είπε ο Πράσινος ευρωβουλευτής.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν απάντησε ότι «αυτό που κάναμε ήταν ότι αναζητήσαμε μια βιώσιμη λύση για το μέλλον της γεωργίας».
Κομισιόν: «Ντιμπέιτ» μεταξύ των «μνηστήρων» για την προεδρία – Τι είπε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν
Επίθεση των Φιλελευθέρων
Η επικεφαλής υποψήφια των Φιλελευθέρων (Renew), Στρακ-Τσίμερμαν εξέφρασε αμφιβολίες για την επανεκλογή της φον ντερ Λάιεν για δεύτερη θητεία. «Νομίζω ότι η απόδοσή ης είναι εξαιρετικά κακή », είπε. «Όταν το 95% όλων των γερμανικών εταιρειών λένε ότι έχουν προβλήματα με τη γραφειοκρατία στις Βρυξέλλες, αυτό λέει πολλά», είπε, η Στρακ-Τσίμερμαν, επικαλούμενη έρευνα του Γερμανικού εμπορικού επιμελητηρίου DIHK που διαπίστωσε ότι μόνο το 5% των επιχειρήσεων έχουν δει βελτιώνονται οι συνθήκες χρηματοδότησης τα τελευταία πέντε χρόνια.
Ο Αυστριακός υποψήφιος της Αριστεράς, Βάλτερ Μπάιερ στάθηκε ιδιαίτερα στην ιδέα της «ρύθμισης του AirBnb» και ήταν επίσης ο μόνος που έθεσε το ζήτημα της Γάζας, ρωτώντας: «Πότε θα επιβληθούν κυρώσεις για το Ισραήλ για τις σφαγές;»
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν απαντώντας, επανέλαβε την επίσημη γραμμή της ΕΕ, λέγοντας ότι το Ισραήλ έχει το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό του «εντός των ορίων του ανθρωπιστικού και του διεθνούς δικαίου». Ζήτησε κατάπαυση του πυρός, απελευθέρωση ομήρων, αυξημένη ανθρωπιστική βοήθεια και αναζήτηση λύσης δύο κρατών.
Όταν ρωτήθηκε από τον Πράσινο υποψήφιο, αν η εισβολή στη Ράφα, την οποία ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει δεσμευτεί να εξαπολύσει, θα ήταν η απόλυτη «κόκκινη γραμμή» για την Κομισιόν, η φον ντερ Λάιεν απάντησε: «Ποτέ δεν τραβάω κόκκινες γραμμές, αλλά πιστεύω ότι θα ήταν εντελώς απαράδεκτο για τον Νετανιάχου να εισβάλει στη Ράφα».
Ο ακροδεξιός υποψήφιος Αντερς Βίστισεν ζήτησε τέλος «την απομάκρυνση των 10.000 γραφειοκρατών στις Βρυξέλλες», «ξεκινώντας από εσάς» , είπε στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
