Μια νύχτα του Μαρτίου, ο Αχμέντ καθόταν στην ταράτσα ενός κτιρίου στη Ράφα, στη νότια Γάζα. Ήταν το μόνο μέρος που μπορούσε να πιάσει σήμα το τηλέφωνό του. Δύο εβδομάδες νωρίτερα, ο Αχμέντ είχε πληρώσει 5.000 δολάρια στο Hala Consulting and Tourism Services, ένα ταξιδιωτικό γραφείο στο Κάιρο, για να τον βάλει σε ένα μητρώο όσων επιτρεπόταν να περάσουν στην Αίγυπτο.
Νέες λίστες δημοσιεύονται καθημερινά στο Telegram και στο Facebook. Η επαφή του Αχμέντ τον είχε διαβεβαιώσει ότι το όνομά του θα εμφανιζόταν σύντομα. Εκείνο το βράδυ, στις 22:00, εμφανίστηκε. Νωρίς την επόμενη μέρα, πήγε στα σύνορα.
Το να περάσει στην άλλη πλευρά ήταν μία περίπλοκη διαδικασία. Οι Αιγύπτιοι αξιωματούχοι, είπε, μεταχειρίζονταν τους Παλαιστίνιους «σαν ζώα». Αλλά τα κατάφερε.
Τι ίσχυε πριν από τον πόλεμο
Μέχρι τις 7 Οκτωβρίου, οι Παλαιστίνιοι που ήθελαν να φύγουν από τη Γάζα είχαν θεωρητικά δύο επιλογές: μερικοί μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το πέρασμα Ερέζ, στα βόρεια της λωρίδας, υπό την επιτήρηση του Ισραήλ, ή να δοκιμάσουν το νότιο πέρασμα στη Ράφα, υπό την επίβλεψη της Αιγύπτου. Το Ερέζ είναι πλέον κλειστό για όσους εγκαταλείπουν τη Γάζα. Το κόστος για να περάσεις από τη Ράφα, την πόλη στην οποία έχουν καταφύγει περίπου 1,4 εκατομμύρια κάτοικοι της Γάζας, είναι «εκβιαστικό», όπως επισημαίνει σε ρεπορτάζ του ο Economist.
Ακόμη και πριν από τον πόλεμο, η έξοδος από τη Γάζα μέσω της Ράφα δεν ήταν εύκολη. Οι κάτοικοι της Γάζας μπορούσαν να υποβάλουν επίσημο αίτημα μέσω του υπουργείου Εσωτερικών του θύλακα, αλλά αυτό δεν εγγυόταν ότι θα έβγαιναν έξω εκείνη την ημέρα. Ή θα μπορούσαν να πληρώσουν έναν μεσάζοντα για μια θέση σε λίστες που συντονίζονται από τις αιγυπτιακές αρχές.
Οι τιμές για τέτοιες διελεύσεις για τους Παλαιστινίους έχουν εκτοξευθεί στα ύψη μετά τον πόλεμο. Τον Ιανουάριο του 2022, η Human Rights Watch, υπολόγιζε ότι για να βγει ένας Παλαιστίνιος από τη Γάζα χρειαζόταν περίπου 700 δολάρια.
Το σημερινό κόστος
Σήμερα η έξοδος στοιχίζει τουλάχιστον 5.000 δολάρια για έναν ενήλικα και 2.500 δολάρια για ένα παιδί. Κάποιοι αναφέρουν ότι πληρώνουν έως και 15.000 δολάρια. Με τους φόβους για μια επικείμενη ισραηλινή εισβολή στη Ράφα να αυξάνονται, οι τιμές δεν δείχνουν σημάδια πτώσης.
Για τους περισσότερους κατοίκους της Γάζας, είναι δύσκολο να βρουν χρήματα ακόμη και για το πιο βασικό φαγητό. Η προμήθεια χιλιάδων δολαρίων για μια διέλευση των συνόρων είναι αδιανόητη.
Έτσι, η οικογένεια και οι φίλοι στη Δύση βοηθούν, συγκεντρώνοντας χρήματα σε πλατφόρμες όπως το GoFundMe. Ο Μαχμούντ Αλγκαράμπλι, γιατρός στο Οχάιο, μετακόμισε από τη Γάζα στην Αμερική πριν από οκτώ χρόνια.
«Αισθάνομαι αηδιασμένος που πρέπει να παρακαλώ τους ανθρώπους για χρήματα για να μπορέσω να σώσω την οικογένειά μου», λέει. Όμως κατάφερε να συγκεντρώσει αρκετά χρήματα για να μεταφέρει 16 μέλη της οικογένειάς του στην Αίγυπτο.
Η εταιρεία που έχει το μονοπώλιο
Πλήρωσε περισσότερα από 50.000 δολάρια σε αμοιβές στο ταξιδιωτικό πρακτορείο Hala για να τους εγγράψει στις λίστες συμμετοχής. Η εταιρεία έχει το μονοπώλιο να απομακρύνει τους ανθρώπους από τη Γάζα και στην Αίγυπτο, λέει ο Αμρ Μαγκντί, ερευνητής της HRW. Το αφεντικό της Hala είναι «ένας τύπος που είναι πολύ κοντά στον αιγυπτιακό στρατό και τις υπηρεσίες πληροφοριών», συνεχίζει. (Η Hala δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο.)
Το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Συντονισμό Ανθρωπιστικών Υποθέσεων έχει τεκμηριώσει καταγγελίες για δωροδοκία στο πέρασμα της Ράφα εδώ και χρόνια. Ο Μαγκντί λέει ότι η Hala δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει χωρίς τη δήλωση των αιγυπτιακών αρχών, αν και η κυβέρνηση αρνείται οποιαδήποτε κατηγορία για κερδοσκοπία.
Τα χρήματα, λέει ο Μαγκντί στον Economist πηγαίνουν σε διεφθαρμένους αξιωματούχους και αξιωματικούς του στρατού της Αιγύπτου που αποφασίζουν εάν αυτοί που θα μπουν στις λίστες μπορούν πράγματι να φύγουν από τη Γάζα.
Ωστόσο, η εκμετάλλευση δεν απογοητεύει τους ανθρώπους. Η ζήτηση για υπηρεσίες είναι τόσο μεγάλη που ακόμη και αυτοί που μπορούν να βρουν τα χρήματα πρέπει να περιμένουν σε μεγάλη ουρά.
