Ισραήλ και Ιράν βρίσκονται σε σύγκρουση εδώ και δεκαετίες. Αυτό που βλέπαμε έως τώρα, ωστόσο, ήταν ένας σκιώδης πόλεμος. Από το βράδυ του Σαββάτου τα πράγματα έχουν αλλάξει – σε βαθμό που τα πλέον εφιαλτικά σενάρια για τη Μέση Ανατολή μοιάζουν πια πιθανή πραγματικότητα.
Επί χρόνια Χεζμπολάχ, Χαμάς, Χούθι και άλλες ένοπλες, εξτρεμιστικές οργανώσεις (κατά κύριο λόγο σιιτικές) ανά τη Μέση Ανατολή εξαπέλυαν επιθέσεις με ρουκέτες και πυραύλους κατά ισραηλινών στόχων, με τις ισραηλινές δυνάμεις να «απαντούν» αντίστοιχα με πλήγματα κατά στόχων συνδεόμενων με την Τεχεράνη σε Συρία, Λίβανο και αλλού.
Ξεπεράστηκε η κόκκινη γραμμή
Ποτέ έως τώρα, ωστόσο, δεν είχαμε επίθεση από το Ιράν στο εσωτερικό του Ισραήλ. Αυτή ξεπέρασε ένα κρίσιμο όριο. Και τώρα όλοι περιμένουν να δουν πώς θα απαντήσει η κυβέρνηση Νετανιάχου, η οποία έχει παράλληλα σε εξέλιξη τις επιχειρήσεις της στη Γάζα και μία έκρυθμη κατάσταση στα σύνορα με τον Λίβανο. «Αυτό που θα συμβεί στη συνέχεια εξαρτάται από το αν το Ισραήλ θα ακούσει τις Ηνωμένες Πολιτείες και δεν θα κλιμακώσει τον κύκλο των αντιποίνων» σχολιάζει το BBC.
Το Ιράν μετά την επίθεση είπε εμμέσως πλην σαφώς «αποστολή εξετελέσθη».
Με 180 drones που έφεραν τόνους εκρηκτικών, 120 βαλλιστικούς πυραύλους και 30 πυραύλους Κρουζ έδωσε μία εικόνα της δύναμής του και του τι θα μπορούσε να κάνει.
Αλλά ήταν κάθε άλλο παρά «σοκ και δέος»
Ωστόσο το «τσουνάμι» αυτό αναχαιτίστηκε κατά 99% από το Ισραήλ και η ζημιά ήταν εξαιρετικά περιορισμένη. Μοναδικός τραυματίας ένα 7χρονο κορίτσι, που νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση, καθώς θραύσματα πυραύλου έπεσαν πάνω στο σπίτι της. Όπως χαρακτηριστικά σχολίασε και ο Economist «ήταν το αντίθετο του σοκ και δέος».
Αρκετοί αναλυτές πιστεύουν ότι η επίθεση ήταν εξ αρχής έτσι σχεδιασμένη ώστε να μπορεί να αναχαιτιστεί και να μη χρειαστεί να απαντήσει με σκληρά αντίποινα η ισραηλινή πλευρά.
Όλα άρχισαν από τη Δαμασκό και το Ιράν απάντησε «για εσωτερική κατανάλωση»
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι όλα άρχισαν από το χτύπημα του Ισραήλ την 1η Απριλίου στο ιρανικό προξενείο στη Συρία.
Ακόμα δεν γνωρίζουμε ακριβώς γιατί το Ισραήλ πραγματοποίησε το χτύπημα στη Δαμασκό, αλλά αναλυτές τονίζουν στο BBC και στο CNN ότι το Ιράν αναγκάστηκε να απαντήσει για τη δική του εσωτερική κατανάλωση.
Ήταν περισσότερο μία «επίδειξη δύναμης» στο εσωτερικό και στην περιοχή, παρά πρόθεση να εμπλακεί σε πλήρους κλίμακας πόλεμο. Αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα τον αποφύγει.
Όσο και εάν ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ξεκαθαρίζει ότι οι ΗΠΑ δεν θα συμμετάσχουν σε πιθανά ισραηλινά αντίποινα κατά του Ιράν, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, έχει τα δικά του σχέδια και τις δικές του εσωτερικές πιέσεις να αντιμετωπίσει.
Ο πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ Εχούντ Μπαράκ είπε στο CNN ότι το Ισραήλ κέρδισε αυτόν τον γύρο και κάλεσε τον Νετανιάχου να σκεφτεί πριν προβεί σε οποιαδήποτε περαιτέρω ενέργεια. Είναι μία θέση που ίσως να συμμερίζεται σημαντικό ποσοστό της ισραηλινής κοινής γνώμης, αλλά δεν εκφράζει απαραίτητα την ισραηλινή κυβέρνηση.
Επίθεση Ιράν στο Ισραήλ: Ποιες χώρες έχουν εμπλακεί στη σύγκρουση και πώς
Αλλά κάτι δεν υπολόγισε σωστά
Επί σχεδόν δύο εβδομάδες το Ιράν εξέταζε τη μορφή που θα έχουν τα αντίποινα για το πλήγμα στη Δαμασκό. Οι ηγέτες του πίστευαν ότι θα βρουν τη χρυσή τομή που θα ικανοποιήσει το εσωτερικό κοινό, χωρίς να πυροδοτήσει οργισμένη ισραηλινή αντίδραση. Σίγουρα δεν ήθελε να προκαλέσει μαζικές απώλειες. Αν το ήθελε δεν θα είχε ειδοποιήσει ημέρες πριν. Αλλά σίγουρα ήθελε να στείλει και ηχηρό μήνυμα.
Αλλά «κερδισμένο» από αυτό το μήνυμα δεν βγαίνει. Μπορεί να θεωρεί ότι ενισχύει το προφίλ του στην περιοχή ως το πρώτο κράτος που χτυπάει απευθείας το Ισραήλ από το 1991, όταν το Ιράκ του Σαντάμ Χουσειν είχε εκτοξεύσει βαλλιστικούς πυραύλους. Αλλά οι κάτοικοι της Ιορδανίας, του Λιβάνου και της Συρίας πέρασαν τη νύχτα με την αγωνία ότι τα drones και οι πύραυλοι θα μπορούσαν να πέσουν και στα δικά τους κεφάλια.
Επιπλέον πέτυχε να… αναζωογονήσει τη στήριξη της Δύσης στο Ισραήλ. Οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Βρετανίας – που είχαν το τελευταίο διάστημα ασκήσει οξύτατη κριτική στον Νετανιάχου – έσπευσαν να δηλώσουν στο πλευρό του. Η Γαλλία πρόσφερε επίσης βοήθεια, η Γερμανία δήλωσε έτοιμη για στήριξη και η Ιορδανία αναχαίτισε διάφορα αντικείμενα που πέρασαν από τον δικό της εναέριο χώρο.
Και ενώ πριν από λίγο καιρό το Ισραήλ του Νετανιάχου φαινόταν να μπαίνει στην απομόνωση, με την διεθνή κοινή γνώμη να δηλώνει εξοργισμένη για την άνευ προηγουμένου ανθρωπιστική κρίση και τους δεκάδες χιλιάδες αμάχους νεκρούς στη Λωρίδα της Γάζας, τώρα η συζήτηση αλλάζει και πάλι. «Το Ισραήλ μπορεί να παρουσιάσει εαυτόν και πάλι ως θύμα (παρά το γεγονός ότι ήταν μία ισραηλινή αεροπορική επίθεση στην οποία απάντησε το Ιράν» σημειώνει ο Economist. Σε κάθε περίπτωση οι τραγικές συνθήκες στη Γάζα μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα μπροστά στην απειλή ενός περιφερειακού πολέμου.
Και τώρα τι;
Αν ο Νετανιάχου υποκύψει στις πιέσεις των ακροδεξιών, θα προβεί σε άμεσο πλήγμα στο Ιράν και τότε τα πράγματα μπορούν πραγματικά να βγουν εκτός ελέγχου. Η δεύτερη επιλογή θα ήταν να πλήξει ιρανικούς στόχους εκτός ιρανικού εδάφους. Παράλληλα θα μπορούσε να προχωρήσει στην χερσαία επέμβαση στη Ράφα – την οποία έως τώρα απέφευγε υπό τη διεθνή κατακραυγή.
Υπάρχει και μία τρίτη επιλογή, σχολιάζει με νόημα ο Economist. Να μην κάνει τίποτα, ακολουθώντας τη συμβουλή του Ναπολέοντα: «Ποτέ μην διακόπτεις τον εχθρό σου, όταν κάνει ένα λάθος».
