Την κατάληψη της… Χαβάης, πρότεινε ούτε λίγο ούτε πολύ ο Αντρέι Σιντόροφ, κοσμήτορας της σχολής Παγκόσμιας Πολιτικής στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας, μιλώντας στο τηλεοπτικό σταθμό Russia-1, τονίζοντας ότι η αμερικανική αυτή πολιτεία δεν προστατεύεται από το ΝΑΤΟ.
«Το ΝΑΤΟ καλύπτει όλες τις πολιτείες των ΗΠΑ εκτός από μία. Σε αυτή πρέπει να επιτεθούμε. Αυτό έλεγα πάντα», υποστήριξε ο Σιντόροφ, αφήνοντας άφωνους τους συνομιλητές του.
Όντως! Αν η Χαβάη δεχόταν επίθεση, τα άλλα μέλη του ΝΑΤΟ δεν θα ήταν προς το παρόν υποχρεωμένα να παράσχουν στρατιωτική υποστήριξη στις ΗΠΑ, με βάση το Άρθρο 5 της Βορειο-Ατλαντικής Συμμαχίας.
Υπάρχουν ιστορικοί λόγοι για τους οποίους η πολιτεία της Χαβάης δεν είναι μέρος του ΝΑΤΟ: Όταν η Συνθήκη της Ουάσιγκτον έθεσε τα θεμέλια για το ΝΑΤΟ το 1949, η Χαβάη δεν ήταν ακόμη αμερικανική πολιτεία. «Αν και απέχει πολύ από τη Ρωσία, οι ειδικοί εξακολουθούν να το βλέπουν ως κίνδυνο. Το αρχιπέλαγος της Χαβάης βρίσκεται στον Ειρηνικό, αλλά το ΝΑΤΟ είναι στην πραγματικότητα μια αμυντική συμμαχία του Βορείου Ατλαντικού. Αυτό καθιστά τη Χαβάη τη μοναδική πολιτεία των ΗΠΑ που θα μπορούσε να δεχθεί επίθεση χωρίς να απαιτηθεί από τις άλλες 31 χώρες μέλη του ΝΑΤΟ, να βοηθήσουν την Αμερική», γράφει το αμερικανικό περιοδικό Newsweek.
Εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ επιβεβαίωσε στο CNN ότι η Χαβάη δεν καλύπτεται από το Άρθρο 5, αλλά είπε ότι το άρθρο 4 καλύπτει οποιαδήποτε κατάσταση θα μπορούσε να επηρεάσει τη Χαβάη. Το άρθρο 4 αναφέρει ότι τα μέλη θα διαβουλεύονται εάν «απειλείται η εδαφική ακεραιότητα, η πολιτική ανεξαρτησία ή η ασφάλεια της κάθε χώρας-μέλους του ΝΑΤΟ».
Μια αλλαγή της Συνθήκης για να συμπεριλάβει τη Χαβάη είναι απίθανο να βρει συναίνεση – είπε ο εκπρόσωπος – καθώς και άλλα κράτη μέλη έχουν εδάφη εκτός των ορίων που ορίζονται στο άρθρο 5. Για παράδειγμα, το ΝΑΤΟ δεν συμμετείχε στον πόλεμο του 1982 μεταξύ Βρετανίας και Αργεντινής μετά την εισβολή των στρατευμάτων της Αργεντινής στα Νησιά Φώκλαντ, ένα αμφισβητούμενο βρετανικό έδαφος στον Νότιο Ατλαντικό.
Δέλεαρ και για την Κίνα
Δεν είναι μόνο κάποιοι Ρώσοι ακαδημαϊκοί που εποφθαλμιούν τη Χαβάη. Η αυξανόμενη ισχύς της Κίνας οδηγεί ήδη όλο και περισσότερους δυτικούς ειδικούς στην εξωτερική πολιτική να συμπεριληφθεί η Χαβάη στη Βορειοατλαντική Συμμαχία Ασφάλειας, παρά τη γεωγραφική της θέση στον Ειρηνικό.
Όπως λένε, με δεδομένο ότι το Πεκίνο βλέπει την Ταϊβάν ως αναπόσπαστο μέρος της Κίνας, που αργά ή γρήγορα θα επιστρέψει στην μητέρα-πατρίδα, αν αυτό οδηγήσει σε σύγκρουση με τις ΗΠΑ, θα μπορούσε να ακολουθήσουν επιθέσεις στη Χαβάη. Οι ΗΠΑ διαθέτουν εκεί τη μεγάλη ναυτική βάση του Περλ Χάρμπορ, που βρέθηκε στο στόχαστρο της Ιαπωνίας κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, με τις γνωστές, ολέθριες συνέπειες.
«Η επέκταση του ΝΑΤΟ στη Χαβάη θα προσθέσει ένα στοιχείο αποτροπής, που θα μπορούσε να βοηθήσει στην αντιμετώπιση μιας κινεζικής εισβολής στην Ταϊβάν», τόνισε ο Τζον Χέμινγκς, διευθυντής του think tank «Pacific Forum», μιλώντας στο CBS. «Εδώ συνέβη το Περλ Χάρμπορ. Εδώ μας επιτέθηκαν και μας οδήγησαν στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και – παρεμπιπτόντως – αυτό μας οδήγησε επίσης να βοηθήσουμε στην απελευθέρωση της Ευρώπης. Για τους Αμερικανούς, υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ αυτού του κράτους και της εμπλοκής μας στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τελικά τη βοήθειά μας στη συμβολή στη νίκη επί του Άξονα», είπε ο Τζον Χέμινγκς.
Ο Αλαν Μεντόζα, επικεφαλής της βρετανικής εταιρείας Henry Jackson Society, πρότεινε η δυτική συμμαχία να ενισχυθεί επεκτείνοντας το Άρθρο 5 για να καλύψει τη Χαβάη. «Δεδομένης της επέκτασης του ΝΑΤΟ σε άλλες δημοκρατίες που δεν συνορεύουν άμεσα με τον Βόρειο Ατλαντικό αλλά συνδέονται με αυτόν, θα ήταν λογικό να εξετάσουμε τουλάχιστον την ιδέα της επέκτασης του ΝΑΤΟ ώστε να συμπεριλάβει τη Χαβάη, σε μια εποχή αυξανόμενης ανάγκης για επίδειξη αλληλεγγύης στη Συμμαχία», τόνισε ο Μεντόζα.
Εκτός ΝΑΤΟ και το Γκουάμ
Ο Χέμινγκς υποστήριξε επίσης ότι το Άρθρο 5 θα πρέπει να καλύπτει και το νησί του Γκουάμ, που φιλοξενεί σημαντικές αεροπορικές και ναυτικές βάσεις των ΗΠΑ. Το νησί δεν είναι ενταγμένο στις ΗΠΑ, καθώς βρίσκεται βόρεια της Παπούα Νέας Γουινέας και πάνω από 4.000 μίλια, δυτικά της Χαβάης.
Το στρατηγικής σημασίας νησί, έχει αντιμετωπίσει επανειλημμένες απειλές από τη Βόρεια Κορέα στο παρελθόν, καθώς αποτελεί βάση για τα αμερικανικά βομβαρδιστικά αεροσκάφη B-1, B-2 και B-52, που μπορούν να πλήξουν πολλές περιοχές στον Ινδο-Ειρηνικό.
Ο Γιάκομπ Γιάντα, διευθυντής του Κέντρου Ευρωπαϊκών Αξιών για την Πολιτική Ασφαλείας, στην Πράγα, υποστήριξε μάλιστα ότι αν η Κίνα επρόκειτο να επιτεθεί στην Ταϊβάν, θα υπήρχε «στρατιωτική ανάγκη» να εξαλειφθεί το Γκουάμ ως βάση των ΗΠΑ. «Εάν η Κίνα επιτεθεί στο Γκουάμ, το οποίο βρίσκεται κάτω από την ομπρέλα του ΝΑΤΟ, θα είναι δύσκολο για τους Ευρωπαίους να μην επιβάλουν σκληρές κυρώσεις στο Πεκίνο», υποστήριξε ο Γιάντα.
Ο Λουίς Σιμόν, διευθυντής του Κέντρου Ερευνών για την Ασφάλεια, τη Διπλωματία και τη Στρατηγική, στη Σχολή Διακυβέρνησης των Βρυξελλών, αναφέρθηκε στην απάντηση της Συμμαχίας μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Ακόμη και σε περίπτωση επίθεσης στη Χαβάη ή στο Γκουάμ, θα περίμενε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες θα προσπαθήσουν να δημιουργήσουν έναν συνασπισμό των προθύμων, που θα περιλαμβάνει κυρίως –αλλά σίγουρα όχι αποκλειστικά- περιφερειακούς συμμάχους», τόνισε ο Σιμόν.
