Είχαν ήδη περάσει κάποιοι μήνες από τότε που ξεκίνησε τη διανομή δωρεάν γευμάτων εκ μέρους της World Central Kitchen στη Λωρίδα της Γάζας και ο Ντάμιαν Σομπόλ, προσπαθούσε να διατηρήσει την αισιοδοξία του. Το μεγαλύτερο παράπονό του ήταν το κακό σήμα στο κινητό του τηλέφωνο και οι καθυστερήσεις που προκαλούσαν στις φιλανθρωπικές δράσεις της οργάνωσης οι ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις.
«Χωρίς έγκριση από τον IDF δεν μπορούμε να κουνηθούμε ούτε για 100 μέτρα» έγραφε σε μήνυμα προς έναν φίλο του στην Ευρώπη τον περασμένο μήνα. «Τουλάχιστον ξέρουν που βρίσκεσαι και δεν θα σε βομβαρδίσουν» απάντησε ο φίλος. «Εξαρτάται» έγραψε εκείνος προσθέτοντας ένα emoji με χαμόγελο και ένα με προσωπάκι που ιδρώνει από τον φόβο.
Το μήνυμα αποκαλύπτει η Wall Street Journal σε εκτενές ρεπορτάζ της για τα όσα συνέβησαν την ημέρα που 7 διανομείς βοήθησαν έπεσαν νεκροί από ισραηλινά πυρά.
Δύο εβδομάδες ύστερα από εκείνο το μήνυμα, ο Σομπόλ και έξι συνάδελφοί του έπεσαν νεκροί από επιδρομή Ισραηλινών με drones που στόχευαν τα αυτοκίνητά τους καθώς οδηγούσαν κατά μήκος της ακτής της Μεσογείου. Επέστρεφαν από αποθήκη της World Central Kitchen, αφού είχαν συνοδεύσει φορτηγά που μοίραζαν επισιτιστική βοήθεια σε πεινασμένους Παλαιστινίους.
Η World Central Kitchen είχε δώσει στον ισραηλινό στρατό τις λεπτομέρειες των τοποθεσιών της αποστολής, τα δρομολόγια και τις ώρες. Το κομβόι πέρασε από σημεία ελέγχου και χρησιμοποίησε έναν δρόμο που χρησιμοποιείται πολύ συχνά από φορτηγά μεταφοράς βοήθειας. Τα οχήματα είχαν επάνω το logo της οργάνωσης. Οι εργαζόμενοι ήταν άοπλοι.
Έρευνα του ισραηλινού στρατού έδειξε ότι οι πληροφορίες που είχαν δοθεί από τη World Central Kitchen δεν έτυχαν σωστής διαχείρισης εσωτερικά και δεν έφτασαν ποτέ στους στρατηγούς στο μέτωπο, που μετ τη σειρά τους παρέκαμψαν τα πρωτόκολλα και τις διαδικασίες και έδωσαν εντολή για την επίθεση χωρίς προηγούμενη απόδειξη για την παρουσία ενόπλων.
Ο ισραηλινός στρατός υπό την πίεση της παγκόσμιας κατακραυγής και την οργή των ΗΠΑ καρατόμησε δύο αξιωματικούς και άνοιξε πειθαρχική διαδικασία για 3 ακόμη, ενώ άνοιξε επιπλέον διαδρόμους για την επισιτιστική βοήθεια.
Εκείνο το πρωί, η ομάδα της World Central Kitchen βγήκε από τη βάση της στη Ράφα για να παραλάβει ένα ναυλωμένο φορτηγό που μόλις είχε φτάσει από την Κύπρο. Ταξίδευαν με δύο τεθωρακισμένα και ένα κανονικό ΙΧ. Ήταν χαρούμενοι που είχαν την πρόσθετη προστασία των θωρακισμένων αυτοκινήτων, τα οποία είχαν αρχίσει να χρησιμοποιούν μόλις τρεις ημέρες νωρίτερα.
Οι θάνατοι σχεδόν 200 εργαζομένων στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος τον Οκτώβριο τους έκαναν ήδη όλους επιφυλακτικούς. Δύο ημέρες νωρίτερα, ένας Ισραηλινός ελεύθερος σκοπευτής είχε πυροβολήσει ένα όχημα της World Central Kitchen κοντά στην προβλήτα της ομάδας, στη βόρεια Λωρίδα της Γάζας, σπάζοντας έναν πλαϊνό καθρέφτη. Η ομάδα βοήθειας ζήτησε εξηγήσεις, αλλά δεν έλαβε ποτέ απάντηση από τον στρατό.
Ποιοι ήταν οι 7 εθελοντές
Ο Σομπόλ, 35 ετών, εντάχθηκε στην World Central Kitchen το 2022 σερβίροντας γεύματα σε Ουκρανούς πρόσφυγες που κατέφυγαν στην Πολωνία μετά τη ρωσική εισβολή. Σέρβιρε γεύματα πέρυσι σε επιζώντες από σεισμούς στην Τουρκία και το Μαρόκο και μετά πήγε στην Αίγυπτο για να βοηθήσει στη Γάζα.
Τον συνόδευαν ο Αυστραλός Ζόμι Φράνκομ, ο οποίος ηγήθηκε της ομάδας, και ο Τζέικομπ Φλίκινγκερ, Καναδός βετεράνος με αμερικανική υπηκοότητα που άρχισε να συνεργάζεται με τη φιλανθρωπική οργάνωση πέρυσι στο Μεξικό και ήταν περίπου έναν μήνα στη Γάζα.
Μαζί τους ήταν ο Σαϊφαντίν Αμπουτάχα, ένας Παλαιστίνιος οδηγός και μεταφραστής, και τρεις Βρετανοί σύμβουλοι ασφαλείας: Ο Τζιμ Χέντερσον, 33, που υπηρετούσε στο Πολεμικό Ναυτικό. Ο Τζον Τσάπμαν, 57 ετών, που υπηρετούσε σε μονάδα Ειδικών Δυνάμεων Πεζοναυτών. Και ο πρώην οπλαρχηγός του στρατού Τζέιμς Κίρμπι, 47 ετών, που είχε υπηρετήσει στο Αφγανιστάν.
Η πορεία της αποστολής το μοιραίο βράδυ
Η ομάδα διέσχισε ένα ισραηλινό σημείο ελέγχου μεταξύ νότιας και βόρειας Γάζας, την σταμάτησαν αργότερα στην είσοδο της ζώνης της προβλήτας. Μία εργαζομένη κρατήθηκε επί ώρες. Η World Central Kitchen θέλει όλοι να επιστρέφουν στη βάση τους νωρίς το απόγευμα. Αλλά η καθυστέρηση εκείνη την ανάγκασε να ταξιδέψει βράδυ. Περίπου στις 10 το βράδυ, 8 φορτηγά με ρύζι, ζυμαρικά, αλεύρι και κονσέρβες ξεκίνησαν για μία διαδρομή 8 μιλίων.
Ισραηλινά drones περνούσαν από πάνω τους, παρακολουθώντας τις κινήσεις τους μέσα στο σκοτάδι. Ο στρατός είπε ότι περίπου μισή ώρα μετά την έναρξη της πορείας, είδε ένα τέταρτο όχημα να πλησιάζει το κομβόι, στο οποίο τους φάνηκε ότι ήταν ένας ένοπλος που άνοιξε πυρ. Προσπάθησαν να επικοινωνήσουν μαζί τους με τηλέφωνο, αλλά δεν έλαβαν απάντηση, ενώ δεν κατάφεραν να βρουν ότι τον εκπρόσωπο ασφαλείας της World Central Kitchen στην Ευρώπη.
Δεκαπέντε λεπτά αργότερα, τα φορτηγά έφτασαν στην αποθήκη στο Ντεΐρ αλ Μπάλα και άρχισαν να ξεφορτώνουν. Ένα από τα ΙΧ έφυγε και πήγε προς άλλη αποθήκη, ενώ οι 7 εργαζόμενοι της World Cetnral Kitchen επέστρεψαν στον κεντρικό δρόμο με τα τρία αυτοκίνητα. Ο στρατός λέει ότι εντόπισε κάτι πάνω στον ώμο ενός επιβάτη, που θεώρησε πως είναι όπλο.
Τα τρία διαδοχικά χτυπήματα στο κομβόι
Στις 11:09 μμ το πρώτο χτύπημα άνοιξε μία τρύπα στην οροφή του αυτοκινήτου. Τουλάχιστον ορισμένοι από τους επιβαίνοντες επέζησαν από εκείνη την επίθεση και μπήκαν στα υπόλοιπα αυτοκίνητα, τα οποία συνέχισαν να τρέχουν. Η ομάδα προσπαθούσε σε πανικό να καλέσει τον ισραηλινό στρατό.
Δύο λεπτά αργότερα ένας δεύτερος πύραυλος χτύπησε το δεύτερο. Αυτή τη φορά δύο επιβάτες κατέφυγαν στο τελευταίο αυτοκίνητο, το οποίο όμως επίσης χτυπήθηκε λίγα λεπτά αργότερα. Ήταν όλοι νεκροί.
Τα αυτοκίνητα απείχαν περίπου 10 χιλιόμετρα από τη Ράφα, όπου η ομάδα σχεδίαζε να περάσει την νύχτα.
«Τους στόχευαν συστηματικά, αυτοκίνητο, αυτοκίνητο» είπε ο ιδρυτής της World Central Kitchen. «Μας στόχευαν σκοπίμως, ασταμάτησα έως ότου όλοι όσοι ήταν στο κομβόι να είναι νεκροί».
