Οι Τούρκοι επεφύλαξαν στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και το κόμμα του ένα ισχυρό εκλογικό πλήγμα την Κυριακή με τις τοπικές κάλπες να αναδεικνύουν τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης Εκρεμ Ιμάμογλου στον πιο υπολογίσιμο αντίπαλο του προέδρου.
Με καταμετρημένες τις περισσότερες ψήφους, ο Ιμάμογλου κέρδισε με προβάδισμα 10 μονάδων τη δημαρχία στην Κωνσταντινούπολη, τη μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας, ενώ το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) διατήρησε τον έλεγχο της Άγκυρας και κέρδισε άλλες 15 δημαρχιακές έδρες σε πόλεις σε εθνικό επίπεδο.
Η πιο σκληρή ήττα από το 2002 για τον Ερντογάν – Ένα «σημείο καμπής»
Τα αποτελέσματα σηματοδότησαν τη χειρότερη ήττα για τον Ερντογάν και το κόμμα του AKP στις δύο και πλέον δεκαετίες στην εξουσία τους και θα μπορούσαν να σημάνουν μια αλλαγή στο διχασμένο πολιτικό τοπίο της χώρας. Τα διεθνή πρακτορεία σχολιάζουν πως οι ψηφοφόροι τιμώρησαν τον πρόεδρο για την επώδυνη οικονομική κρίση.
Ο ίδιος ο Ερντογάν έκανε λόγο για «σημείο καμπής» σε μια μεταμεσονύκτια ομιλία. Ο καλπάζων πληθωρισμός, οι δυσαρεστημένοι ισλαμιστές ψηφοφόροι και, στην Κωνσταντινούπολη, η απήχηση του Ιμάμογλου πέρα από την κοσμική βάση του CHP, οδήγησαν σε μία ήττα πολύ πιο επώδυνη αυτή που προέβλεπαν οι δημοσκοπήσεις.
«Όσοι δεν καταλαβαίνουν το μήνυμα του έθνους θα χάσουν τελικά», είπε ο Ιμάμογλου, 53 ετών, σε χιλιάδες υποστηρικτές αργά την Κυριακή, ορισμένοι από τους οποίους φώναζαν να παραιτηθεί ο Ερντογάν. «Απόψε, 16 εκατομμύρια πολίτες της Κωνσταντινούπολης έστειλαν ένα μήνυμα τόσο στους αντιπάλους μας όσο και στον πρόεδρο», είπε ο πρώην επιχειρηματίας, ο οποίος μπήκε στην πολιτική το 2008 και τώρα αναδεικνύεται ως το πρόσωπο που θα μπορούσε να αμφισβητήσει τον Ερντογάν και σε προεδρικές εκλογές.
«Αν κάναμε λάθος, θα το διορθώσουμε»
Ο Ερντογάν, ο οποίος τη δεκαετία του 1990 ήταν επίσης δήμαρχος της γενέτειράς του Κωνσταντινούπολης, είχε κάνει σκληρή προεκλογική εκστρατεία ενόψει των δημοτικών εκλογών. Απευθυνόμενος στα πλήθη που συγκεντρώθηκαν στα κεντρικά γραφεία του AKP στην Άγκυρα, παραδέχθηκε ότι η συμμαχία του «έχασε έδαφος» σε όλη τη χώρα και θα λάβει μέτρα για να απαντήσει στο μήνυμα των ψηφοφόρων. «Αν κάναμε λάθος, θα το διορθώσουμε» τα επόμενα χρόνια, είπε. «Αν μας λείπει κάτι, θα το ολοκληρώσουμε».
Έχασε 19 μεγάλους δήμους το AKP
Με καταμετρημένο το 92,92% των ψήφων στην Κωνσταντινούπολη, τη μεγαλύτερη πόλη της Ευρώπης και την οικονομική μηχανή της χώρας, ο Ιμάμογλου είχε 50,92% έναντι 40,05% του υποψηφίου του AKP, Μουράτ Κουρούμ.
Οι δημοσκοπήσεις είχαν προβλέψει μια οριακή αναμέτρηση στην Κωνσταντινούπολη και πιθανές απώλειες CHP σε ολόκληρη τη χώρα. Τελικά ήταν το AKP και ο κύριος σύμμαχός του, που έχασαν σε 19 βασικούς δήμους, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων πόλεων Προύσα και Μπαλικεσίρ στα βιομηχανοποιημένα βορειοδυτικά, γεγονός που αντανακλά τις εντονότατες οικονομικές πιέσεις στους μισθωτούς.
Ιμάμογλου: Ο πιο αξιόπιστος αντίπαλος του καθεστώτος Ερντογάν
Το CHP προηγήθηκε σε εθνικό επίπεδο με σχεδόν 1% των ψήφων, για πρώτη φορά σε 35 χρόνια, έδειξαν τα αποτελέσματα.
Ο Μερτ Αρσλανάλπ, επίκουρος καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Bogazici της Κωνσταντινούπολης, είπε στο Reuters ότι ήταν η «πιο σκληρή εκλογική ήττα» του Ερντογάν από τότε που ανέλαβε την εθνική εξουσία το 2002.
«Ο Ιμάμογλου έδειξε ότι θα μπορούσε να ξεπεράσει τις βαθιές κοινωνικοπολιτικές διαιρέσεις που καθορίζουν το εκλογικό σώμα της αντιπολίτευσης της Τουρκίας», εξήγησε. «Αυτό τον καθιστά τον πιο ανταγωνιστικό πολιτικά αντίπαλο του καθεστώτος του Ερντογάν».
Το 2019, ο Ιμάμογλου είχε καταφέρει στον Ερντογάν ένα αιχμηρό εκλογικό πλήγμα όταν κέρδισε για πρώτη φορά την Κωνσταντινούπολη, δίνοντας τέλος σε 25 χρόνια διακυβέρνησης στην πόλη από το ΑΚΡ και τους ισλαμιστές προκατόχους του, συμπεριλαμβανομένης της πορείας του ίδιου του Ερντογάν ως δήμαρχου της τη δεκαετία του 1990. Το CHP κέρδισε επίσης την Άγκυρα εκείνη τη χρονιά.
Ο πρόεδρος αντεπιτέθηκε το 2023 εξασφαλίζοντας επανεκλογή και κοινοβουλευτική πλειοψηφία με τους εθνικιστές συμμάχους του, παρά την πολυετή κρίση κόστους ζωής. Ωστόσο η οξύτατη οικονομική κρίση συνεχίστηκε και όπως φαίνεται διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην ψήφο των πολιτών στις τοπικές εκλογές.
