Όταν η Τζόρτζια Μελόνι ανέλαβε τα ηνία της Ιταλικής κυβέρνησης τον Οκτώβριο του 2022, οι Ευρωπαίοι φιλελεύθεροι έτρεμαν. Το κόμμα της Μελόνι-οι Fratelli d` Italia- έχει τις ρίζες του στον μεταπολεμικό νεοφασισμό και ο λόγος τους προεξοφλούσε μια σκληρή, ασυμβίβαστη, ακροδεξιά πολιτική. Ενάμιση χρόνο μετά, η Μελόνι όχι μόνο δεν εμφανίζεται ως ανατρεπτική δύναμη που κάποιοι φοβόντουσαν, αλλά αντιθέτως . δείχνει αρκετά ρεαλίστρια και συστημική.
Αντίθετα, η «ομόσταυλη» της Μελόνι, Μαρίν Λεπέν εξακολουθεί να παίρνει ακραίες θέσεις διεθνώς, καθώς «είναι ταυτόχρονα αντι-ατλαντική, αντιευρωπαϊκή και πιο κοντά στη Μόσχα και ως εκ τούτου, αντιπροσωπεύει έναν πραγματικό κίνδυνο», σύμφωνα με τον Economist .
Κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου που διοργάνωσε μάλιστα στη Ρώμη η ευρωπαϊκή ακροδεξιά το περασμένο Σάββατο, η Μαρίν Λεπέν δεν δίστασε να επιτεθεί στη Μελόνι για τις σχέσεις της με την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Έχω μια πραγματική ερώτηση για την Ιταλίδα πρωθυπουργό: Κυρία Πρωθυπουργέ, θα υποστηρίξετε, ναι ή όχι, για μια δεύτερη θητεία για την φον ντερ Λάιεν ως επικεφαλής της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής», αναρωτήθηκε με μπόλικη δίση ειρωνείας τη Μελόνι η Λεπέν, σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά της. «Χρωστάτε μια αλήθεια στους Ιταλούς. Πρέπει να πείτε τι θα κάνετε», προέτρεψε η Λεπέν τη Μελόνι.
Δυο ακροδεξιές ομάδες
Τα ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης βρίσκονται σήμερα σε δύο ξεχωριστές ομάδες στο Ευρωκοινοβούλιο: Το στρατόπεδο των «Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών» (CRE), στο οποίο ανήκουν το κόμμα της Μελόνι και το Πολωνικό PiS,. Στην άλλη ακροδεξιά ευρωπαϊκή ομάδα «Ταυτότητα και Δημοκρατία» (ID), μετέχει η γαλλική «Εθνική Συσπείρωση» της Λεπέν, η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) και την Λέγκα του Ιταλού Ματέο Σαλβίνι.
Η Μαρίν Λεπέν και οι υπόλοιποι ηγέτες της ακροδεξιάς ID, έχουν επανειλημμένα τονίσει ότι θα αντιταχθούν , στην επανεκλογή της φον ντερ Λάιεν. Αντίθετα, η Τζορτζια Μελόνι, θλέλει να αυξήσει την επιρροή της χώρας της στην Ευρώπη συνεργαζόμενη με τα θεσμικά όργανα της Ένωσης. Μια θέση που προϋποθέτει τη διατήρηση της Μαρίν Λεπέν σε απόσταση. Μια ισχυρή παρουσία της Λεπέν στο νέο Ευρωκοινοβούλιο, θα μείωνε αναγκαστικά την επιρροή της Μελόνι. «Για την Ιταλίδα πρωθυπουργό, η Λεπέν είναι αντίπαλος, άρα δεν θέλει να αφήσει τον λύκο να μπει στο μαντρί», όπως λέει ο Ζιλ Ιβαλντί, ειδικός στα ευρωπαϊκά ακροδεξιά κόμματα στο γαλλικό πανεπιστήμιο Sciences Po.
Η Μελόνι έχει δείξει άλλωστε πώς θέλει να προσεγγίσει το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα .«Η Ιταλίδα πρωθυπουργός θέλει να βρίσκεται στην καρδιά του παιχνιδιού στην Ευρώπη, επομένως η στρατηγική της είναι να κινηθεί προς το «mainstream»», εξηγεί Γάλλος διπλωμάτης. Σύμφωνα με πηγές του Reuters, η Τζόρτζια Μελόνι μάλιστα έχει στραμμένο το βλέμμα της στο να πάρει η Ιταλία ένα σημαντικό οικονομικό χαρτοφυλάκιο στην επόμενη Κομσιόν.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Μάνφρεντ Βέμπερ, ο ηγέτης του ΕΛΚ, που αναμένεται να παραμείνει η πρώτη δύναμη στο επόμενο Ευρωκοινοβούλιο, έχει μάλιστα προσεγγίσει τη Μελόνι ζητώντας της να κρατήσει σαφείς αποστάσεις από την Λεπέν.
«Ντέρμπι» στην άκρα δεξιά
Η θέση της Μελόνι δεν είναι ακατανόητη ή ηττοπαθής. Γνωρίζει ότι η για να εγκριθεί η επανεκλογή της φον ντερ Λάιεν στην προεδρία της Κομισιόν από το Ευρωκοινοβούλιο, ενδεχομένως θα χρειαστεί και τις ψήφους ενός τμήματος της άκρας δεξιάς. «Το παιχνίδι έχει γίνει πλέον πιο δύσκολο και πιο επικίνδυνο», τονίζουν Ευρωπαίοι διπλωμάτες στη «Ναυτεμπορική». Η επανεκλογή της φον ντερ Λάιεν, ακόμα κι αν είχε στα χαρτιά τις αναγκαίες ψήφους, δεν είναι καθόλου σίγουρη. Η ψηφοφορία στο Ευρωκοινοβούλιο είναι μυστική και η απερχόμενη πρόεδρος της Επιτροπής έχει πολλούς εχθρούς , ακόμη και στο ίδιο το κόμμα της, το ΕΛΚ. Ορισμένες σημαντικές πολιτικές δυνάμεις, όπως το κόμμα PiS του Πολωνού πρωθυπουργού Ντοναλντ Τουσκ, αρνείται επίσης να στηρίξει την φον ντερ Λάιεν».
Πέρα από τους εγωισμούς, οι διαφορές μεταξύ των δύο γυναικών της άκρας δεξιάς θα παίξουν σημαντικό ρόλο, στον απόηχο των ευρωεκλογών του Ιουνίου. Εκλογές, που θα δείξουν κατά πόσο οι ακροδεξιές ευρωσκεπτικιστικές δυνάμεις θα αποκτήσουν επιρροή στη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
«Κεντρώο» μανδύα
Η Γαλλίδα Λεπέν και η Ιταλίδα Μελόνι αποφεύγουν μάλιστα εδώ και καιρό τα ακροδεξιά συνθήματα. Και οι δύο γυναίκες προσπαθούν να προσελκύσουν το συντηρητικό κέντρο στις χώρες τους και να συστηθούν ως «κεντρώες» στους ψηφοφόρους της μεσαίας τάξης.
Οι προσπάθειες μάλιστα να σφυρηλατηθεί μια ισχυρή συμμαχία ακροδεξιών λαϊκιστικών και εθνικιστικών κομμάτων από όλη την Ευρώπη έχουν ήδη αποτύχει.
Στην πολιτική πρακτική οι διαφορές απόψεων είναι μεγάλες: Αν και όλα τα ευρωπαϊκά ακροδεξιά κόμματα θέλουν λιγότερη μετανάστευση στην Ευρώπη, διαφέρουν πολύ στο πώς θέλουν να συμπεριφέρονται στους πρόσφυγες. Η Μελόνι πιέζει ώστε οι μετανάστες που φτάνουν στη χώρα τους να διανεμηθούν στην υπόλοιπη Ευρώπη. Αντίθετα, το ουγγρικό κυβερνών κόμμα Fidesz και το PiS στην Πολωνία αντιτίθενται, καθώς δεν θέλουν να δεχτούν μετανάστες.
Όσον αφορά τον προϋπολογισμό και την οικονομική πολιτική, τα ακροδεξιά κόμματα στο Βορρά και στο Νότο λειτουργούν διαφορετικά: Όταν πρόκειται για χρήματα, τα δεξιά εθνικιστικά κόμματα της Ευρώπης χάνουν γρήγορα τη φιλία τους.
Σε αυτές τις ευρωεκλογές, «διακυβεύονται πάντως πολύ περισσότερα για το μέλλον και τον χαρακτήρα της ευρωπαϊκής άκρας δεξιάς . Για τον δρόμο που θα ακολουθήσει: σε αντι-ευρωπαϊκή κατεύθυνση , όπως θέλει η Μαρίν Λεπέν ή σε μετριοπαθή ,φιλο-συστημική πορεία, που επιδιώκει η Τζόρτζια Μελόνι», τονίζουν οι ίδιες πηγές στη «Ν» . Όπως δήλωσε ένας Ιταλός αξιωματούχος στο Reuters, «το μήνυμα της Μελόνι προς τους Ευρωπαίους ομολόγους της ήταν πάντα: «Δεν είμαι η Ιταλίδα Λεπέν».