Το Air Force One με τον Πρόεδρο Μπιλ Κλίντον και την Πρώτη Κυρία Χίλαρι Κλίντον είχε μόλις προσγειωθεί στη Μανίλα στις 23 Νοεμβρίου 1996, όταν οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ έλαβαν ανησυχητικές πληροφορίες: ένας εκρηκτικός μηχανισμός είχε τοποθετηθεί στην προγραμματισμένη διαδρομή, που θα πραγματοποιούσε η αυτοκινητοπομπή του προέδρου.
Ενεργώντας γρήγορα, οι πράκτορες επέλεξαν μια εφεδρική διαδρομή προς το ξενοδοχείο των Κλίντον, αποτρέποντας μια απόπειρα δολοφονίας του προέδρου των ΗΠΑ, που σύμφωνα με το Reuters αποδίδεται στην Αλ Κάιντα. Η τρομοκρατική οργάνωση του Μπιν Λάντεν τον ήθελε νεκρό, πριν προλάβει να πάρει μέρος στην ετήσια Σύνοδο Κορυφής τoυ οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας-Ειρηνικού (APEC).
Ενώ η αυτοκινητοπομπή κατευθυνόταν κατά μήκος της φραγμένης από την κυκλοφορία εναλλακτική διαδρομή, οι Φιλιππινέζοι αξιωματικοί ασφαλείας εντόπισαν μια ισχυρή βόμβα σε γέφυρα της διαδρομής εκείνης, που είχε προγραμματιστεί να ακολουθήσει ο πρόεδρος. Εντόπισαν επίσης ένα SUV που είχε εγκαταλειφθεί και ήταν γεμάτο AK-47, όπως αποκαλύπτει σε σημερινό ρεπορτάζ του το Reuters, επικαλούμενο τέσσερις πράκτορες που έχουν πια αποστρατευτεί.
Η απόπειρα δολοφονίας, η οποία φαίνεται να είναι μια από τις πρώτες απόπειρες της Αλ Κάιντα να χτυπήσει τις ΗΠΑ – βάζοντας μάλιστα στο στόχαστρο την κεφαλή της χώρας- αναφέρθηκε εν συντομία σε βιβλία που εκδόθηκαν το 2010 και το 2019. Αλλά δεν είχε ποτέ λάβει έκταση, δεν είχαν δημοσιοποιηθεί ποτέ λεπτομέρειες. Είχε σχεδόν ξεχαστεί από την ιστορία.
Οκτώ πρώην πράκτορες των μυστικών υπηρεσιών – επτά από τους οποίους βρίσκονταν στη Μανίλα – δίνουν τώρα στο Reuters την πιο λεπτομερή περιγραφή μέχρι σήμερα για το αποτυχημένο σχέδιο δολοφονίας.
Το Reuters επισημαίνει ότι δεν βρήκε στοιχεία, που να δείχνουν ότι είχε ανοίξει επίσημη έρευνα της κυβέρνησης των ΗΠΑ για την απόπειρα κατά της ζωής της Κλίντον. Το πρακτορείο ειδήσεων δεν μπόρεσε επίσης να προσδιορίσει ανεξάρτητα εάν οι υπηρεσίες πληροφοριών διεξήγαγαν απόρρητες έρευνες. Για ορισμένους από τους πράκτορες των μυστικών υπηρεσιών που έδωσαν συνέντευξη στο Reuters, τα γεγονότα στη Μανίλα άφησαν αναπάντητα ερωτήματα.
Το μεγάλο ερώτημα: Γιατί δεν άνοιξε ποτέ έρευνα
«Πάντα αναρωτιόμουν γιατί δεν μου έδωσαν εντολή να μείνω στη Μανίλα για να παρακολουθήσω οποιαδήποτε έρευνα», είπε ο Γκρέγκορι Γκλοντ, ο επικεφαλής πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών στις Φιλιππίνες και ένας από τους επτά πράκτορες που μίλησαν για πρώτη φορά. «Αντίθετα, με έδιωξαν μία ημέρα μετά την αποχώρηση του Κλίντον».
«Υπήρξε όντως ένα περιστατικό», αρκέστηκε να δηλώσει ο εκπρόσωπος των μυστικών υπηρεσιών Άντονι Γκουλιέλμι. «Παραμένει ταξινομημένο». Αρνήθηκε να πει ποιες (εάν υπάρχουν) ενέργειες ανέλαβαν οι Ηνωμένες Πολιτείες ως απάντηση. Ο Κλίντον δεν απάντησε σε πολλαπλές απόπειρες επικοινωνίας μαζί του.
Ο πρώην διευθυντής της CIA, Λίον Πανέτα, ο οποίος ήταν προσωπάρχης του Κλίντον εκείνη την εποχή, είπε ότι δεν γνώριζε το περιστατικό, αλλά ότι μια απόπειρα δολοφονίας ενός προέδρου πρέπει πάντα να ερευνάται. «Ως πρώην επικεφαλής του επιτελείου, θα με ενδιέφερε πολύ να προσπαθήσω να μάθω αν κάποιος έβαλε στην άκρη αυτές τις πληροφορίες και δεν τις έφερε στην προσοχή των ανθρώπων που θα έπρεπε να γνωρίζουν ότι συνέβη κάτι τέτοιο» τόνισε.
Τι θα έπρεπε να έχει γίνει
Σύμφωνα με νόμο του 1986, είναι έγκλημα για μια ξένη εξτρεμιστική οργάνωση να επιχειρεί να σκοτώσει οποιονδήποτε υπήκοο των ΗΠΑ στο εξωτερικό. Η δίωξη απαιτεί εξουσιοδότηση από τον γενικό εισαγγελέα (το 1996 στη θέση ήταν η αείμνηστη Τζάνετ Ρένο) και ακολουθείται από έρευνα του FBI.
Το FBI αρνήθηκε να σχολιάσει την απόπειρα δολοφονίας στη Μανίλα.
Τέσσερις πρώην αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του τότε πρεσβευτή στη Μανίλα, Τόμας Χάμπαρντ, επιβεβαίωσαν την αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας στο Reuters, αλλά δήλωσαν επίσης ότι δεν γνώριζαν οποιαδήποτε έρευνα ή περαιτέρω ενέργειες των ΗΠΑ.
Ο Γκλοντ είπε ότι μία εκ των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ εκτίμησε αργότερα ότι το σχέδιο οργανώθηκε με εντολή του Μπιν Λάντεν από στελέχη της Αλ Κάιντα και την Ομάδα Αμπού Σαγιάφ, Φιλιππινέζους ισλαμιστές, που θεωρούνται ευρέως ως βραχίονας της Αλ Κάιντα. Αρνήθηκε να προσδιορίσει την υπηρεσία. Το Reuters δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει την εκτίμηση και η CIA αρνήθηκε να σχολιάσει.
Το γραφείο του προέδρου των Φιλιππίνων, το Υπουργείο Εξωτερικών και η Εθνική Αστυνομία δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχολιασμό.
Ποιος οργάνωσε την απόπειρα δολοφονίας
Τέσσερις από τους πράκτορες της Μυστικής Υπηρεσίας που μίλησαν στο Reuters σημείωσαν ότι ο Ράμζι Γιούσεφ – ο εγκέφαλος της πρώτης επίθεσης στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου το 1993 που συνδέεται με την Αλ Κάιντα και ανιψιός του αρχιτέκτονα των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου βρισκόταν στη Μανίλα, λίγες ημέρες πριν από μία παλαιότερη επίσκεψη του Κλίντον, το 1994.
Ένα υπόμνημα του FBI για την πρώτη κατάθεση του Γιούσεφ μετά τη σύλληψή του το 1995 σημείωνε ότι ερεύνησε τοποθεσίες στη Μανίλα που τα μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι ο Κλίντον θα επισκεπτόταν. Ο Γιούσεφ σκέφτηκε να τοποθετήσει έναν αυτοσχέδιο εκρηκτικό μηχανισμό σε μια τοποθεσία κατά μήκος της διαδρομής της αυτοκινητοπομπής. Κατέληξε ωστόσο τότε (το 1994) στο συμπέρασμα ότι υπήρχε υπερβολική ασφάλεια και ανεπαρκής χρόνος για επίθεση.
Τρεις από τους πράκτορες της Μυστικής Υπηρεσίας είπαν ότι πίστευαν ότι ο Γιούσεφ προετοιμαζόταν έκτοτε για την επίθεση του 1996, επισημαίνοντας ότι η ημερομηνία της συνόδου κορυφής του APEC ήταν γνωστή από τα τέλη του 1994.
Επιστρέφει η απειλή;
Δεκατρία χρόνια μετά τον θάνατο του Οσάμα Μπιν Λάντεν, η Αλ Κάιντα έχει δει τη δύναμή της να περιορίζεται.
Ωστόσο, οι επιθέσεις της Χαμάς στο Ισραήλ της 7ης Οκτωβρίου «κινητοποίησαν προσπάθειες ριζοσπαστικοποίησης και στρατολόγησης νέων οπαδών στις μουσουλμανικές κοινότητες στην Ευρώπη», έγραψε ομάδα εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ σε έκθεση της 29ης Ιανουαρίου, επικαλούμενη την προπαγάνδα της Αλ Κάιντα που υποστηρίζει τη Χαμάς.
Σύμφωνα με έκθεση της Διεθνούς Ομάδας Κρίσεων του 2022, η οργάνωση βρίσκεται σε αταξία, με λίγους ηγέτες της να είναι εν ζωή. Ωστόσο έχει πολύ ισχυρή παρουσία στο ελεγχόμενο από τους Ταλιμπάν, Αφγανιστάν. Μοιράζεται μάλιστα με τους Ταλιμπάν κέρδη από ορυχεία, όπως και από διακίνηση ναρκωτικών. (Διαβάστε περισσότερα εδώ).
