Πώς είναι δυνατόν ένας έφηβος που βλέπει τα ρωσικά στρατεύματα να εισβάλλουν στη γενέτειρά του, από σφοδρός επικριτής του Βλαντίμιρ Πούτιν να μετατρέπεται σε… προπαγανδιστής του Κρεμλίνου; Κι όμως η περίπτωση του Ουκρανού Ντένις Κόστεφ δείχνει πως σε έναν πόλεμο, όλα μπορούν να συμβούν.
Όπως διαβάζουμε σε ρεπορτάζ της Wall Street Journal το 2022, λίγο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο Κόστεφ ανέβαζε στο Tik Tok βίντεο, στα οποία εξαπέλυε κατάρες κατά του Πούτιν και εξήρε το θάρρος των Ουκρανών. Χρειάστηκε να περάσουν λίγοι μήνες μόνο για να αλλάξουν τελείως ύφος και περιεχόμενο τα βίντεό του. Ξαφνικά προπαγάνδιζε τις θέσεις του Κρεμλίνου και οι αναρτήσεις του διαμοιράζονταν σε ελεγχόμενα από το ρωσικό καθεστώς κανάλια.
Πώς ήρθε η ξαφνική αυτή «αλλαγή»; Είχε μεταφερθεί – παρά τη θέλησή του – σε ελεγχόμενο από τους Ρώσους έδαφος. Σε ένα από τα βίντεο έχοντας για φόντο του ρωσικά εμβλήματα διεκήρυττε ότι ο Πούτιν θα θριαμβεύσει στην Ουκρανία. «Η νίκη είναι δική μας!» αναφωνούσε.
This is 17-year-old Denys Kostev from #Henichesk after just a few months of powerful brainwashing, a teenager who loved his homeland, #Ukrainе, became a huge activist in the “Young army” and a “passionate patriot” of #Russia.
On 24 February 2022, when Russian troops occupied… pic.twitter.com/bv1pzsIo4B
— Mykola Kuleba (@MykolaKuleba) August 31, 2023
Πλύση εγκεφάλου ή πίεση;
Η μεταμόρφωση του Ντένις από Ουκρανό πατριώτη σε υποστηρικτή των Ρώσων έμοιαζε θρίαμβος για τη Μόσχα, παρατηρεί η Wall Street Journal. O έφηβος αυτό με τους ακολούθους και την επιρροή ήταν η ζωντανή απόδειξη του ρωσικού επιχειρήματος ότι οι Ουκρανοί είναι κατά βάθος… Ρώσοι.
Σύμφωνα με την αμερικανική εφημερίδα ο ρωσικός στρατός είχε μεταφέρει τον Ντένις, που είναι ορφανός από τη Χερσώνα σε κατεχόμενο έδαφος. Το Κίεβο υποστηρίζει ότι το ίδιο έχει συμβεί με περισσότερα από 20.000 παιδιά, με τη Μόσχα να απαντά ότι η μετακίνησή τους είναι αναγκαία για την προστασία τους από τον πόλεμο. Οι δυτικοί σύμμαχοι της Ουκρανίας τονίζουν ότι με τον τρόπο αυτό το Κρεμλίνο προσπαθεί να σβήσει την ουκρανική ταυτότητα και των παιδιών και κατά συνέπεια διαπράττει έγκλημα πολέμου.
Μόνο λίγες εκατοντάδες παιδιά έχουν επιστρέψει στις πόλεις τους. Οι συγγενείς του Ντένις, που ζουν ως πρόσφυγες στη Γερμανία, ζητούν να έρθουν σε επαφή μαζί του. Ούτε οι ίδιοι δεν μπορούν να πουν με βεβαιότητα εάν τα βίντεο του εφήβου είναι προϊόν πίεσης που δέχεται ή αποτέλεσμα πλύσης εγκεφάλου.