«Θα πουλήσει η Αίγυπτος την Αλεξάνδρεια στην Τουρκία;» Το ερώτημα θέτει η αραβική εφημερίδα Al-Quds Al -Arabi σε ρεπορτάζ αναφορικά με την πρόσφατη επίσκεψη του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο Κάιρο μετά από 14 ολόκληρα χρόνια.
Σύμφωνα με την αραβική εφημερίδα , η Αίγυπτος για να ενισχύσει τα οικονομικά της, συζητά το ενδεχόμενο «να πουλήσει την Αλεξάνδρεια στην Τουρκία», με στόχο τη δημιουργία ενός ναυτιλιακού κέντρου, που «θα συμβάλει σημαντικά στην αναζωογόνηση του περιφερειακού εμπορίου, στη δημιουργία νέων ευκαιριών εργασίας και στη συνέχιση της ενίσχυσης των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών»
Η Al-Quds Al -Arabi επισημαίνει πάντως ότι «η λήψη μιας τόσο σημαντικής απόφασης σίγουρα θα αποτελέσει για την Αίγυπτο μια οικονομική διέξοδο, αλλά σίγουρα δεν εξαρτάται μόνο από οικονομικούς λόγους, αλλά μάλλον απαιτεί βαθιές διπλωματικές διαπραγματεύσεις και προσεκτική εξέταση των κοινών συμφερόντων και των δύο χωρών».
Για την ιστορία πάντως, το Κάιρο προχώρησε πρόσφατα σε μια ανάλογη κίνηση «πουλώντας» στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα την περιοχή Ρας Ελ-Χίκμα ,που βρίσκεται περίπου 350 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Αιγυπτιακής πρωτεύουσας, έναντι 22 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Φυσικά, κάτι τέτοιο θα πυροδοτούσε σοβαρές εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο όχι μόνο με το Ισραήλ, που βρίσκεται σχεδόν σε εμπόλεμη κατάσταση με την Τουρκία, λόγω της στήριξης του Ερντογάν στη Χαμάς, αλλά και με την Αθήνα, που θα έβλεπε ως εχθρική κίνηση την πώληση στην Άγκυρα μιας πόλης με ιστορικές ελληνικές ρίζες.
Σημαντικό εμπορικό και ναυτιλιακό κέντρο στην περιοχή της Μεσογείου, η Αλεξάνδρεια διαθέτει άλλωστε στρατηγική τοποθεσία με μεγάλες δυνατότητες για υπηρεσίες logistics και διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Προπύργιο στη «Γαλάζια Πατρίδα»
Ενδεχόμενη «εξαγορά» της Αλεξάνδρειας θα καθιστούσε επίσης την ιστορική πόλη «προπύργιο» στην νέο-Οθωμανική πολιτική Ερντογάν για τη λεγόμενη «Γαλάζια Πατρίδα», που φυσικά επιμένει να προωθεί ο Τούρκος πρόεδρος παρά τις όποιες φραστικές εξάρσεις του περί φιλίας με τις γειτονικές χώρες και την Ελλάδα.
Η Άγκυρα δεν έχει ξεχάσει επίσης τις βλέψεις της για το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου και απεργάζεται διαρκώς σχέδια για την χερσαία μεταφορά του αερίου μέσω αγωγών πουθα διασχίζουν το Τουρκικό έδαφος, θάβοντας φυσικά όποιες ελπίδες υπάρχουν για τον αγωγό Eastmed.
Για τον Ερντογάν επίσης, η Αλεξάνδρεια θα μπορούσε να αποτελέσει το ιδανικό «εφαλτήριο» για την ενίσχυση της ήδη σημαντικής τουρκικής επέκτασης στην Αφρική. Όπως είχε πει μάλιστα ο Τούρκος πρόεδρος στο 4ο Οικονομικό και Επιχειρηματικό Φόρουμ Τουρκίας/Αφρικής που πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη τον περασμένο Οκτώβριο, «η Αφρική κατέχει ιδιαίτερη θέση στις καρδιές του τουρκικού λαού καθώς και στην εξωτερική πολιτική της χώρας μας».
Ο Ερντογάν τόνισε μάλιστα ότι η συνολική αξία των έργων που αναλαμβάνουν Τούρκοι επιχειρηματίες στην αφρικανική ήπειρο ξεπερνά τα 85,5 δισεκατομμύρια δολάρια.
Αφρικανικές επιδιώξεις
Σήμερα, οι φιλοδοξίες της Τουρκίας στην Μαύρη Ήπειρο είναι πολλαπλές, καθώς αφορούν τόσο οικονομικά όσο και ενεργειακά ζητήματα. Η παρουσία της Άγκυρας στη Λιβύη, για παράδειγμα, εξηγείται τόσο από το ενεργειακό της ενδιαφέρον όσο και από τον ρόλο που της δίνει στον έλεγχο των ροών από την υποσαχάρια Αφρική προς την Ευρώπη. Και γνωρίζουμε πόσο κρίσιμο παραμένει αυτό το δικαίωμα ελέγχου για την Άγκυρα στις θυελλώδεις σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Άλλωστε η Αφρική είναι και μια γιγαντιαία αγορά με περισσότερες από 50 χώρες και 1,4 δισεκατομμύρια κατοίκους και δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η Άγκυρα σε διάστημα περίπου 15 ετών, τριπλασίασε τον αριθμό των διπλωματικών αντιπροσωπειών της στην Μαύρη ήπειρο, τετραπλασίασε τον όγκο των συναλλαγών της και άνοιξε νέες αγορές.
Στο στόχαστρο της Άγκυρας είναι ιδιαίτερα η Ανατολική Αφρική, που αποτελεί ταυτόχρονα σταυροδρόμι και πύλη μεταξύ Ασίας και Ευρώπης, του Ινδικού Ωκεανού, της Ερυθράς Θάλασσας και της Μεσογείου , μέσω του στενού Μπαμπ ελ Μάντεμπ. Μια περιοχή όπου το τελευταίο διάστημα έχει βρεθεί στο επίκεντρο της παγκόσμιας οικονομίας λόγω των επιθέσεων των ανταρτών Χούθι εναντίον δεκάδων πλοίων.
Τουρκική βάση η Σομαλία
Ο Ερντογάν ήταν ο πρώτος μη αφρικανός αρχηγός κράτους που επισκέφτηκε τη Σομαλία από την έναρξη του εμφυλίου πολέμου το 1991, και σήμερα, η Τουρκία πραγματοποιεί μεγάλες επενδύσεις, ιδιαίτερα στην κατασκευή υποδομών.
Το Μογκαντίσου υποδέχθηκε γρήγορα τη μεγαλύτερη τουρκική πρεσβεία στο εξωτερικό και μια στρατιωτική βάση, καθώς και το μεγαλύτερο νοσοκομείο της χώρας, που φέρει το όνομα του προέδρου Ερντογάν. Η διαχείριση του λιμανιού, του κύριου οικονομικού πόρου, είναι επίσης υπό την εξουσία της Τουρκίας για 20 χρόνια, χωρίς να υπολογίζονται οι πιθανοί πόροι υδρογονανθράκων που βρίσκονται στα ανοιχτά της Σομαλίας, τους οποίους η Τουρκία θα ήθελε να εκμεταλλευτεί.
Η Σομαλία, και ευρύτερα ο αφρικανικός μουσουλμανικός κόσμος, αποτελεί για τον Ερντογάν μια εξαιρετική βιτρίνα που επιτρέπει στην Τουρκία να επιβληθεί ως δύναμη. Απρόθυμα, η Αφρική έχει γίνει επίσης μια άλλη περιοχή όπου εκφράζεται ο ακόμα ζωντανός ανταγωνισμός (παρά τις ιδιοτελείς συμφιλιώσεις) μεταξύ Άγκυρας και Ριάντ για την ηγεσία του σουνιτικού μουσουλμανικού κόσμου.
