Στην ταινία «S.O.S Πεντάγωνο Καλεί Μόσχα ή Πώς έμαθα να αγαπώ τη βόμβα», ο μεγάλος Στάνλεϊ Κιούμπρικ περιέγραφε το 1964 ένα τρελό σενάριο: O παράφρων διοικητής μιας αμερικανικής αεροπορικής βάσης αξιοποιώντας τη δυνατότητα που του δίνει ένα ‘’παραθυράκι’’ του νόμου ,δίνει αμετάκλητη εντολή στα αμερικανικά πολεμικά στρατηγικά αεροσκάφη να εξαπολύσουν πυρηνική επίθεση κατά της ΕΣΣΔ, επειδή όπως ισχυρίζεται ο ίδιος οι σοβιετικοί «μολύνουν τα πολύτιμα υγρά των αμερικάνων».
Τα πράγματα εκτροχιάζονται όταν γίνεται γνωστό ότι η ΕΣΣΔ διαθέτει έναν μηχανισμό αυτόματης ενεργοποίησης των πυρηνικών της όταν δέχεται επίθεση. Ο αφανισμός της ανθρωπότητας ήταν προ των πυλών σε αυτό το σενάριο, αλλά ευτυχώς ο Κιούμπρικ ήθελε με αυτή την πολιτική σάτιρα να δώσει ένα αίσιο τέλος.
Εξήντα χρόνια μετά την μαύρη κωμωδία του Κιούμπρικ, κυρίως λόγω των πολέμων στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, βρισκόμαστε στη μέση μιας νέας πυρηνικής απειλής. Η Ουάσιγκτον κατηγορεί τη Μόσχα ότι σχεδιάζει να αναπτύξει πυρηνικά στο διάστημα, ενώ η Ευρώπη συζητά αν θα αποκτήσει τη δική της βόμβα. Και με αυτά και μ’ αυτά βλέπουμε τη χειρότερη κούρσα εξοπλισμών εδώ και δεκαετίες. Τώρα γίνεται λόγος ακόμη και για εξοπλισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης με πυρηνικά όπλα .
Γερμανοί αξιωματούχοι μιλάνε για στρατό της ΕΕ με πυρηνικές βόμβες, η Πολωνία θέλει να «ευρωπαϊκοποιήσει» το γαλλικό πυρηνικό οπλοστάσιο.
Όσο για τη συνθήκη για τον έλεγχο των πυρηνικών όπλων, που κάποτε επιτεύχθηκε με κόπο, έχει καταρρεύσει εδώ και πολύ καιρό και κανείς δεν μιλά για το πώς θα μπορούσε να αναβιώσει. Μόνο που αυτός ο τρόπος σκέψης και δράσης οδηγεί μόνο προς μια κατεύθυνση – πιο κοντά στην άβυσσο. Όποιος δεν το πιστεύει θα πρέπει να ξαναδεί την ταινία του Κιούμπρικ και να αναρωτηθεί ειλικρινά πόσο μακριά είμαστε από μια τέτοια κλιμάκωση σήμερα. Την ώρα μάλιστα που η ευρωπαϊκή οικονομία ίσα ίσα που ξεφεύγει από την ύφεση.
Πόσο κοστίζουν τα πυρηνικά όπλα
Αλήθεια, πέρα από τον κίνδυνο που συνιστούν, πόσο κοστίζει η κατασκευή ενός πυρηνικού όπλου; Σύμφωνα με στοιχεία της Διεθνούς Εκστρατείας για την Κατάργηση των Πυρηνικών Όπλων, το 2022 οι οκτώ ατομικές δυνάμεις (Ηνωμένες Πολιτείες, Ρωσία, Κίνα, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Βόρεια Κορέα, Ινδία, Πακιστάν και Ισραήλ) δαπάνησαν έως και 82,9 δισεκατομμύρια δολάρια για τη συντήρηση και την παραγωγή 12.512 πυρηνικών όπλων.
Πρώτα οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες αφιέρωσαν 43,7 δισεκατομμύρια δολάρια, ακολουθεί με 11 δισεκατομμύρια η Κίνα , μια χώρα που υφίσταται επανεξοπλισμό που θα μπορούσε να φτάσει τις 1.000 πλήρως επιχειρησιακές κεφαλές μέχρι το 2030 . Η Ρωσία είναι ελαφρώς πίσω , έχοντας διαθέσει σχεδόν 10 δις. Ωστόσο, καμία δεν έχει αναπτυχθεί όπως η Ινδία , η οποία αύξησε τις δαπάνες της για πυρηνικά όπλα κατά 21%. Μετά είναι η Βόρεια Κορέα, τελευταία με πάνω από μισό δισεκατομμύριο, αλλά που ανησυχεί τους παρατηρητές λόγω της επιθετικής της πολιτικής απέναντι στη Σεούλ και των συνεχών πυραυλικών δοκιμών της στη Θάλασσα της Ιαπωνίας.
Το ρωσικό οπλοστάσιο
Το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο στον κόσμο ανήκει σχεδόν συνεχώς από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 στη Ρωσία, η οποία έχει 5.889 βόμβες αποθηκευμένες σε υπόστεγα.
Το Κρεμλίνο, τα τελευταία δύο χρόνια, έχει δημιουργήσει μια πολεμική οικονομία και έχει αναπτύξει τακτικούς πυραύλους στη Λευκορωσία. Η Ρωσία, αν και επενδύει λιγότερα από την Κίνα, επικεντρώνεται στο οπλοστάσιό της και, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Sipri (Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης), εφαρμόζει ένα δεκαετές πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των στρατηγικών πυρηνικών της δυνάμεων που θα ολοκληρωθεί το 2028.
Είναι σαφές ότι η ατομική βόμβα ήταν πάντα ένας απαραίτητος πόρος για τον Βλαντιμίρ Πούτιν , που εμπλέκεται σε μια συμβατική σύγκρουση κατά της Ουκρανίας, αλλά ο θεματοφύλακας ενός ιστορικού πυρηνικού δόγματος που βασίζεται στην πιθανότητα μιας άμεσης σύγκρουσης με το ΝΑΤΟ. Μια σύγκρουση που, εκτός από το ότι θα οδηγήσει την ανθρωπότητα στην καταστροφή, θα την άφηνε και…απένταρη για να μπορέσει πρώτα να χρηματοδοτήσει την εξαφάνισή της.
Το αμερικανικό οπλοστάσιο
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν κατασκευάσει νέες πυρηνικές βόμβες εδώ και 30 χρόνια, επιλέγοντας αντ’ αυτού να συντηρούν τις περισσότερες από 3.700 υπάρχουσες που είναι αποθηκευμένες σε όλο τον κόσμο. Τον περασμένο Οκτώβριο ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε πάντως την κατασκευή μιας νέας βόμβας βαρύτητας που θα ονομάζεται B61-13 και της οποίας το κόστος έχει υπολογιστεί σε περίπου 10 δισεκατομμύρια.
Σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου, το Πεντάγωνο θα καταλήξει να δαπανά 75 δισεκατομμύρια ετησίως για πυρηνικά όπλα. Συνολικά θα είναι 756 δισεκατομμύρια κατανεμημένα σε 10 χρόνια.
Η JP Morgan
Οι ειδικοί της JP Morgan, από την πλευρά τους, εξήγησαν αυτή την εβδομάδα σε σημείωμα προς τους πελάτες τους ότι «θα συνεχίσουμε να βλέπουμε μια συνεχή ροή αμυντικών παραγγελιών, ειδικά για την ενίσχυση της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης». Υπό αυτή την έννοια, η αμερικανική τράπεζα αναθεώρησε προς τα πάνω τόσο τη γερμανική αμυντική βιομηχανία RheinMettal, τη βρετανική Bae System και τη σουηδική Saab. Η γαλλική Thales,επίσης, «θα είναι ένας από τους μεγάλους ωφελημένους από τις αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις», με πωλήσεις έως και 50% στον τομέα της άμυνας και ασφάλειας.
«Συνολικά, αγωνιζόμαστε να δούμε ένα γεωπολιτικό κλίμα βραχυπρόθεσμα που να προσφέρεται για μείωση των ευρωπαϊκών αμυντικών δαπανών », γράφουν οι αναλυτές της Citi σε ένα σημείωμα. «Δεδομένων των ισχυρών παραγόντων που υποστηρίζουν τις αμυντικές δαπάνες, αναμένουμε ότι ο κλάδος θα συνεχίσει να έχει καλύτερες επιδόσεις το 2024».
Ρεκόρ δαπανών και συγχωνεύσεων
Αυτό επιβεβαιώθηκε από τα τελευταία στοιχεία του ΝΑΤΟ, το οποίο στην τελευταία έκθεση προβλέπει «μια άνευ προηγουμένου αύξηση των αμυντικών δαπανών από τους Ευρωπαίους συμμάχους και τον Καναδά». Αν και όλες οι χώρες της συμμαχίας δεν θα επιτύχουν αυτόν τον στόχο του 2%, οι εκτιμήσεις της συμμαχίας υποθέτουν ότι, κατά μέσο όρο, θα επιτευχθεί το 2024 μετά από πρόσθετη δαπάνη 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων , αύξηση 11% με 18 συμμάχους να επιτυγχάνουν τον στόχο».
Επιπλέον, τα δύο μεγάλα προβλήματα που αντιμετώπιζε ο αμυντικός κλάδος-μια εφοδιαστική αλυσίδα που πλήττεται από τον πληθωρισμό και τα σημεία συμφόρησης ,αλλά και την έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού-φαίνεται να έχουν επιλυθεί, εν μέρει.
