Με στόχο να γυρίσει μια «νέα σελίδα» στις σχέσεις του με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, τον οποίο κάποτε αποκαλούσε «πραξικοπηματία και δολοφόνο» ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επισκέπτεται σήμερα την Αίγυπτο, για πρώτη φορά μετά από 12 χρόνια.
Ο Αιγύπτιος ηγέτης υποδέχθηκε τον Τούρκο ομόλογό του στο αεροδρόμιο του Καΐρου. Οι δύο πρόεδροι, συνοδευόμενοι από τις συζύγους τους, αντάλλαξαν χειραψία και στη συνέχεια μετέβησαν στο προεδρικό μέγαρο. Τα τουρκικά τηλεοπτικά δίκτυα διέκοψαν τη ροή του προγράμματός τους για να μεταδώσουν απ’ ευθείας την άφιξη του Τούρκου προέδρου στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα.
Η ρήξη και τα βήματα προσέγγισης
Η επίσκεψη αποτελεί το επιστέγασμα των διπλωματικών προσπαθειών των τελευταίων ετών για το «ξεπάγωμα» των τουρκοαιγυπτιακών σχέσεων. Οι σχέσεις ανάμεσα στην Άγκυρα και το Κάιρο είχαν καταρρεύσει το 2013, αφού ο τότε υπουργός Άμυνας και αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων Σίσι είχε ηγηθεί της ανατροπής του συμμάχου της Τουρκίας τότε προέδρου Μοχάμεντ Μούρσι, ο οποίος ήταν μέλος των Αδελφών Μουσουλμάνων.
Ο «πάγος» μεταξύ των δύο προέδρων άρχισε να σπάει τον Νοέμβριο του 2022, όταν αντήλλαξαν χειραψία στο περιθώριο του Παγκόσμιου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου στο Κατάρ. Πέρυσι οι δύο χώρες προχώρησαν σε αμοιβαίο διορισμό πρεσβευτών και αυτό το μήνα η Τουρκία ανακοίνωσε πως θα προμηθεύσει στην Αίγυπτο οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Μετά τις προεδρικές εκλογές του περασμένου Μαΐου και την επανεκλογή Ερντογάν στην Τουρκία, από τουρκικές πηγές διέρρεε η πληροφορία ότι επίκειτο επίσκεψη του Αλ Σίσι στην Άγκυρα, μία επίσκεψη που τελικά δεν πραγματοποιήθηκε.
Στην ατζέντα και η ενεργειακή εξίσωση στην Ανατολική Μεσόγειο
Ένα από τα θέματα στην ατζέντα των συνομιλιών των δύο ηγετών αναμένεται να είναι και η ενεργειακή εξίσωση στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Γάζα στο επίκεντρο των συνομιλιών
Η Άγκυρα πάντως αναδεικνύει ως σημαντικότερο θέμα τις εξελίξεις γύρω από τον πόλεμο στη Γάζα. Τουρκία και Αίγυπτος αντιτίθενται σθεναρά στις ισραηλινές επιχειρήσεις στη Ράφα, στο νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας. Η κυβέρνηση του Αλ Σίσι φοβάται ότι αυτές θα οδηγήσουν χιλιάδες Παλαιστινίους προς την Αίγυπτο και για το λόγο αυτό το Κάιρο έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι μια ισραηλινή επιχείρηση στη Ράφα αποτελεί «κόκκινη γραμμή». Δεν θα αποτελέσει έκπληξη αν ο Τούρκος πρόεδρος επισκεφθεί τη συνοριακή διάβαση της Ράφα κατά την παραμονή του στην Αίγυπτο. Οι δύο ηγέτες αναμένεται να στείλουν μηνύματα κυρίως για την προώθηση ανθρωπιστικής βοήθειας μέσω της πύλης της Ράφα.
Ένα από τα βασικά κεφάλαια στις συνομιλίες των δύο προέδρων είναι και η Λιβύη, όπου οι δύο χώρες υποστηρίζουν αντιμαχόμενες δυνάμεις του εμφυλίου πολέμου. Η Τουρκία, που υποστηρίζει την κυβέρνηση στην Τρίπολη, ρίχνει τώρα γέφυρες και προς τις δυνάμεις της ανατολικής Λιβύης, που έχουν έδρα τη Βεγγάζη.
«Αγκάθι» για το Κάιρο είναι η παρουσία στην Τουρκία μελών της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, «θανάσιμων εχθρών» της κυβέρνησης Αλ Σίσι. Όταν η Άγκυρα αποφάσισε να εξομαλύνει τις σχέσεις της με το Κάιρο, πριν από δύο χρόνια, σταμάτησε τη δράση των μελών της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην Τουρκία.
Ένα άλλο θέμα είναι η πώληση στην Αίγυπτο τουρκικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών καθώς και το διμερές εμπόριο. H Τουρκία είναι η 6η χώρα για τις εξαγωγές και η 3η για τις εισαγωγές της Αιγύπτου, με όγκο συναλλαγών τα 10 δισεκατομμύρια δολάρια.
Για την Άγκυρα, η επίσκεψη Ερντογάν στο Κάιρο αποτελεί το αποκορύφωμα της προσπάθειας «επιστροφής» της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή, έπειτα από μία μακρά περίοδο εντάσεων με την πλειονότητα των χωρών της περιοχής.
