Πολλά καρτέλ ναρκωτικών έχουν κοινό τρόπο εκκίνησης. Οι σκληροτράχηλοι αγρότες σε απομακρυσμένα χωριά καλλιεργούν παράνομες καλλιέργειες γιατί έχουν ανάγκη από χρήματα. Τα φυτά κόκας και οι παπαρούνες οπίου μπορούν να καλλιεργηθούν ακόμη και στις πιο δύσκολες συνθήκες. Οι τοπικοί εγκληματίες αναδύονται, τα καρτέλ εμπορίας ανθρώπων ξεπηδούν για να στείλουν τα επεξεργασμένα ναρκωτικά στον πλούσιο κόσμο. Καθώς τα κέρδη αυξάνονται, το καρτέλ πρέπει να καταπολεμήσει τον ανταγωνισμό, ενώ δωροδοκεί και απειλεί αξιωματούχους να αγνοήσουν τις δραστηριότητές του.
Το μοτίβο, αναφέρει ο Economist σε σχετικό ρεπορτάζ, έχει επαναληφθεί από το Αφγανιστάν έως το Μεξικό, αλλά μόνο ένα μέρος στον κόσμο έχει γίνει 100% ναρκο- πολιτεία. H Πολιτεία Βα (Wa State), μια ορεινή περιοχή στη Μιανμάρ, κοντά στα σύνορα με Κίνα, φιλοξενεί τους Βα, μια εθνοτική ομάδα που περιλαμβάνει περίπου 1 εκατομμύριο ανθρώπους. Έχει ανάλογη έκταση με εκείνη της Ολλανδίας και κήρυξε de facto ανεξαρτησία από τη Μιανμάρ το 1989. Σήμερα κυβερνάται από τον United Wa State Army (uwsa), υπό μονοκομματική κομμουνιστική κυριαρχία, και δεν αναγνωρίζεται διεθνώς.
Η Πολιτεία Βα ξεκίνησε από την καλλιέργεια οπίου, ολοκλήρωσε την παραγωγή ηρωίνης και τώρα παρασκευάζει μερικές από τις καλύτερες μεθαμφεταμίνες στον κόσμο, αναφέρει ο Economist. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, ο uwsa κυριαρχεί στο εμπόριο μεθαμφεταμίνης στη Νοτιοανατολική Ασία. Το 2019 εκτιμήθηκε ότι το εμπόριο του συγκεκριμένου ναρκωτικού στην Ανατολική και Νοτιοανατολική Ασία άξιζε 30 έως 61 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. «Τα έσοδα αυτά θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν έναν στρατό μεγαλύτερο από αυτόν της Σουηδίας, ο οποίος είναι καλά εφοδιασμένος με όπλα υψηλής τεχνολογίας» σημειώνει ο Economist.
«Η Πολιτεία Βα χτίστηκε με μεθαμφεταμίνη»
«Ακριβώς όπως η Αϊτή χτίστηκε με ζάχαρη και η Σαουδική Αραβία με πετρέλαιο, η Πολιτεία Βα χτίστηκε με ηρωίνη και μεθαμφεταμίνη», γράφει ο Πάτρικ Γουίν στο «Narcotopia». Ωστόσο, ο «uwsa δεν είναι κάποια μαφία που κατοικεί στη ζούγκλα. Διοικεί ένα ολόκληρο έθνος», συμπληρώνει. Το αδίστακτο καθεστώς εισπράττει φόρους. Και η λεγόμενη «πολιτεία» έχει τα δικά της νοσοκομεία, σχολεία και ηλεκτρικό δίκτυο, ενώ οι δρόμοι της είναι καλύτερα ασφαλτοστρωμένοι από πολλούς στη Μιανμάρ. Οι πολίτες τραγουδούν τον δικό τους ύμνο και ζουν κάτω από τη δική τους σημαία.
Ο Γουίν, ανταποκριτής για το The World καλύπτει τις εξελίξεις στα ρευστά σύνορα της Ασίας εδώ και χρόνια. Το προηγούμενο βιβλίο του, «Hello, Shadowlands», εξέταζε τη δράση του uwsa στο πλαίσιο μίας ευρύτερης ματιάς στα φέουδα των ανταρτών. Το «Narcotopia» είναι μια πιο λεπτομερής εξέταση. Αν και οι προσπάθειες του Γουίν να εισέλθει λαθραία στην πολιτεία της Βα ματαιώθηκαν από την πανδημία, πέτυχε να πάρει συνέντευξη από αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου του Σο Λου, που δημοσίως τάσσεται κατά των ναρκωτικών και έγινε ο πρώτος υπουργός Εξωτερικών του Uwsa. Ο ηλικιωμένος αξιωματούχος αφηγείται πώς δεν κατάφερε να απογαλακτίσει την κυβέρνησή του από τα ναρκοδολάρια.
Η δράση της CIA και η στήριξη των πολεμάρχων της περιοχής
Η Αμερική φέρει μεγάλο μέρος της ευθύνης, υποστηρίζει ο Γουίν. Περιγράφει πώς η CIA χρηματοδότησε διάφορους λαθρέμπορους οπίου στη Μιανμάρ τη δεκαετία του 1950-1970. Σε αντάλλαγμα για όπλα και νομική ασυλία, αυτοί οι πολέμαρχοι συγκέντρωναν πληροφορίες και εξαπολύοντας επιδρομές στη μαοϊκή Κίνα.
Ο Λάνγκλεϊ απέτρεψε τις προσπάθειες σύλληψης κορυφαίων capo και τους δάνεισε ακόμη και κατασκοπευτικά αεροπλάνα για να μετακινήσουν ναρκωτικά. H CIA είχε κάνει αντίστοιχο και με τους αντάρτες της Νικαράγουας τη δεκαετία του 1980.
