Τα κατευθυνόμενα όπλα ακριβείας εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στη σύγχρονη μορφή τους στο πεδίο της μάχης στο Βιετνάμ πριν από λίγο περισσότερο από 50 χρόνια. Καθώς οι στρατοί ανά τον πλανήτη επιζητούν τη μέγιστη δυνατή ακρίβεια και το μέγιστη δυνατή ισχύ και ικανότητα καταστροφής, το κόστος τέτοιων όπλων έχει αυξηθεί στα ύψη. Οι οβίδες πυροβολικού της Αμερικής που καθοδηγούνται από gps κοστίζουν 100.000 δολάρια ανά χρήση.
Επειδή τα έξυπνα όπλα είναι ακριβά, είναι σπάνια. Αυτός είναι ο λόγος που οι ευρωπαϊκές χώρες ξέμειναν από αυτά στη Λιβύη το 2011. Το Ισραήλ, πιο πρόθυμο να διατηρήσει τα αποθέματά του παρά να αποφύγει τις παράπλευρες ζημιές, έχει ρίξει κλασικές βόμβες στη Γάζα. Τι θα γινόταν, όμως, αν μπορούσε να συνδυάσει κανείς την ακρίβεια, την αφθονία και το χαμηλό κόστος;
Τα drones fpv
Όπως επισημαίνει ο Economist για πρώτη φορά στην ιστορία του πολέμου αυτό το ερώτημα απαντάται στα πεδία των μαχών της Ουκρανίας. Η έκθεση του περιοδικού αυτή την εβδομάδα δείχνει πώς τα drones fpv ξεφυτρώνουν κατά μήκος της πρώτης γραμμής. Είναι μικρά, φθηνά, φορτωμένα με εκρηκτικά, προσαρμοσμένα σε μοντέλα που κάνουν τη ζωή ενός στρατιώτη ακόμα πιο επικίνδυνη. Αυτά τα drones περιπλανώνται, κυνηγούν τον στόχο τους και τελικά σκοτώνουν. Προκαλούν τεράστιες ζημιές στις χερσαίες δυνάμεις.
Τον Ιανουάριο σημειώθηκαν 3.000 επαληθευμένες επιθέσεις με fpv drone. Προ ημερών ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δημιούργησε τη Δύναμη Μη Επανδρωμένων Συστημάτων. Το 2024 η Ουκρανία βρίσκεται σε καλό δρόμο για να κατασκευάσει τα δικά της drones.
Δεν είναι θαυματουργά, αλλά…
Το drone δεν είναι ένα θαυματουργό όπλο – δεν υπάρχει κάτι τέτοιο, τονίζει ο Economist. Ωστόσο ενσωματώνει μεγάλες τάσεις στον πόλεμο: μια στροφή προς τα μικρά, φθηνά και μιας χρήσης όπλα.
Εξαιτίας αυτών των τάσεων, η τεχνολογία των drone θα εξαπλωθεί γρήγορα από στρατούς σε πολιτοφυλακές, τρομοκράτες και εγκληματίες. Και θα βελτιωθεί όχι με τον ρυθμό του κύκλου προϋπολογισμού του στρατιωτικού-βιομηχανικού συγκροτήματος, αλλά με τον επείγοντα χαρακτήρα των καταναλωτικών ηλεκτρονικών ειδών.
Τα βασικά drones fpv είναι επαναστατικά απλά. Οι απόγονοι των αγωνιστικών τετρακοπτέρων, που κατασκευάζονται από εξαρτήματα εκτός ραφιού, μπορεί να κοστίζουν μόλις μερικές εκατοντάδες δολάρια. Τα drones fpv τείνουν να έχουν μικρή εμβέλεια, να μεταφέρουν μικρά ωφέλιμα φορτία και να παλεύουν σε κακές καιρικές συνθήκες.
Για αυτούς τους λόγους δεν θα αντικαταστήσουν (ακόμα) το πυροβολικό. Αλλά μπορούν ακόμα να κάνουν μεγάλη ζημιά. Μέσα σε μία εβδομάδα, το περασμένο φθινόπωρο, ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη βοήθησαν στην καταστροφή 75 ρωσικών αρμάτων μάχης και 101 μεγάλων πυροβόλων όπλων, μεταξύ πολλών άλλων.
Η Ρωσία έχει τα δικά της drones fpv, αν και τείνουν να στοχεύουν σκάμματα, χαρακώματα και στρατιώτες. Τα drones εξηγούν γιατί και οι δύο πλευρές δυσκολεύονται τόσο πολύ να κάνουν επιθετικές ενέργειες.
Η εκθετική αύξηση του αριθμού των ρωσικών και ουκρανικών drones δείχνει μια δεύτερη τάση. Είναι εμπνευσμένα και προσαρμοσμένα από την ευρέως διαθέσιμη τεχνολογία. Όχι μόνο στην Ουκρανία αλλά και στη Μιανμάρ, όπου οι αντάρτες έχουν κατατροπώσει τις κυβερνητικές δυνάμεις τις τελευταίες ημέρες, οι εθελοντές μπορούν να χρησιμοποιήσουν τρισδιάστατους εκτυπωτές για να κατασκευάσουν βασικά εξαρτήματα και να συναρμολογήσουν σκελετούς αεροσκαφών σε μικρά εργαστήρια. Δυστυχώς, οι εγκληματικές ομάδες και οι τρομοκράτες έχουν τις ίδιες δυνατότητες.
Ο εκδημοκρατισμός των όπλων ακριβείας
Αυτό αντικατοπτρίζει έναν ευρύ εκδημοκρατισμό των όπλων ακριβείας. Στην Υεμένη, η ομάδα ανταρτών Χούθι έχει χρησιμοποιήσει φτηνά ιρανικά κιτ καθοδήγησης για την κατασκευή πυραύλων κατά πλοίων που αποτελούν θανάσιμη απειλή για εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα.
Το ίδιο το Ιράν έχει δείξει πώς μια ποικιλία drones και βαλλιστικών πυραύλων μεγάλης εμβέλειας μπορεί να έχει γεωπολιτική επίδραση που υπερβαίνει κατά πολύ το κόστος τους.
Αυτονομία
Η καινοτομία οδηγεί επίσης στην τελευταία τάση, την αυτονομία. Σήμερα, η χρήση drone fpv περιορίζεται από την παροχή εξειδικευμένων πιλότων και από τις επιπτώσεις της εμπλοκής, που μπορεί να διακόψει τη σύνδεση μεταξύ ενός drone και του χειριστή του. Για να ξεπεράσουν αυτά τα προβλήματα, η Ρωσία και η Ουκρανία πειραματίζονται με την αυτόνομη πλοήγηση και την αναγνώριση στόχων. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι διαθέσιμη σε μη στρατιωτικά drones εδώ και χρόνια και βελτιώνεται ραγδαία.
Ένας βαθμός αυτονομίας υπήρχε στα πυρομαχικά υψηλής τεχνολογίας για χρόνια και στους πυραύλους κρουζ για δεκαετίες. Η καινοτομία είναι ότι τα φθηνά μικροτσίπ και το λογισμικό θα φέρουν την τεχνητή νοημοσύνη μέσα σε εκατομμύρια πυρομαχικά χαμηλού επιπέδου που διαποτίζουν το πεδίο της μάχης. Η πλευρά που θα κατακτήσει πρώτη την αυτονομία σε μεγάλη κλίμακα θα μπορούσε να απολαύσει ένα αποφασιστικό πλεονέκτημα.
