Στις προεδρικές εκλογές της Ρωσίας, στις 15 – 17 Μαρτίου, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ποιος θα είναι ο νικητής. Η επανεκλογή του Βλαντίμιρ Πούτιν θεωρείται κάτι παραπάνω από δεδομένη. Παρόλα αυτά θα υπάρχει και το ψηφοδέλτιο ενός άλλου υποψηφίου: του Μπόρις Ναντέζντιν.
«Δεν έχω το χάρισμα του Αλεξέι Ναβάλνι ή του Μπόρις Νέμτσοφ. Δεν μπορείς να με κάνεις Τσε Γκεβάρα όσο σκληρά και εάν προσπαθήσεις. Δεν έχω ψευδαισθήσεις και δεν προσποιούμαι τον ήρωα, προς Θεού. Αλλά έτσι ήρθαν τα πράγματα» λέει στον Economist ο 60χρονος πρώην φυσικός, ο οποίος έχει περάσει τα τελευταία 30 χρόνια μέσα στη ρωσική πολιτική, πρωτίστως ως αναπληρωτής ή βοηθός κάποιου, προσελκύοντας ελάχιστη προσοχή από την κοινή γνώμη.
Μάλλον αυτές οι «βαρετές» ιδιότητες ενός «ανθρώπου της διπλανής πόρτας» ήταν που έπεισαν το Κρεμλίνο να επιτρέψει την κάθοδό του στις εκλογές. Τις τελευταίες εβδομάδες εκατοντάδες χιλιάδες Ρώσοι πολίτες έκαναν ουρά για να υπογράψουν για τη συμμετοχή του Ναντέζντιν στο ψηφοδέλτιο. Ο λόγος είναι μια φράση στο μανιφέστο του που λέει ότι η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» του κ. Πούτιν στην Ουκρανία είναι «ένα μοιραίο λάθος».
Με την εμφάνιση το ήσυχου δασκάλου, ο Ναντέζντιν συνοψίζει την ειρηνική και συνηθισμένη ζωή που έχει ξεριζωθεί από τη στρατιωτική επιχείρηση που οι Ρώσοι δεν επιτρέπεται να αποκαλούν πόλεμο. Το να στέκεσαι στην ουρά για να δώσεις μια υπογραφή σε έναν άνδρα του οποίου το επίθετο σημαίνει «ελπίδα» στα ρωσικά, χωρίς κανέναν άμεσο κίνδυνο σύλληψης, μοιάζει ελκυστική επιλογή για πολλούς δυσαρεστημένους Ρώσους.
200.000 υπογραφές
Μέσα σε λίγες μέρες ο αντίπαλος του Πούτιν είχε συγκεντρώσει περισσότερες από 200.000 υπογραφές, διπλάσιες από τις 100.000 που χρειαζόταν για να συμμετάσχει. Σίγουρα, η «ειδική εκλογική επιχείρηση», όπως ονομάζουν ειρηνικά τις προεδρικές κάλπες οι επικριτές του Πούτιν, δεν αφήνει περιθώρια νίκης στον Ναντέζντιν. Αλλά οι εικόνες ανθρώπων που κάνουν ώρες ουρές μέσα στο κρύο του χειμώνα για να υποστηρίξουν την υποψηφιότητά του αποτελούν από μόνες τους ένα πολιτικό γεγονός.
«Στόχος μου ήταν να δείξω σε όλο τον κόσμο και στους ίδιους τους ανθρώπους ότι δεν είναι μόνοι. Πέτυχα αυτόν τον στόχο 100%,» δήλωσε ο ίδιος στο στο Meduza, το μεγαλύτερο ανεξάρτητο διαδικτυακό όργανο μέσων ενημέρωσης της Ρωσίας, που λειτουργεί στην εξορία. Οι ουρές έχουν συγκεντρώσει ανθρώπους με διαφορετικές πολιτικές απόψεις αλλά κοινό αντιπολεμικό αίσθημα. Μουσικοί, bloggers και influencers με κοινό πολλών εκατομμυρίων κατέγραψαν σύντομα βίντεο από τις μεγάλες ουρές.
Για ένα πείραμα
Η Γιούλια Ναβάλναγια, η σύζυγος του Αλεξέι Ναβάλνι, του κορυφαίου πολιτικού της αντιπολίτευσης της Ρωσίας (ο οποίος κρατείται σε φυλακή της Αρκτικής), είναι μεταξύ αυτών που υπέγραψαν για τον Ναντέζντιν. Πολιτικοί κρατούμενοι χαιρέτησαν τη θαρραλέα υποψηφιότητά του πίσω από τα κάγκελα.
Οι διευθυντές του Κρεμλίνου μπορεί να τον θεωρούσαν ως ένα ελεγχόμενο πείραμα, έναν ανώδυνο τρόπο για να δείξουν οι Ρώσοι τη δυσαρέσκειά τους. Μπορεί ακόμη και να θεωρούσαν ότι το να πάρει λίγες ψήφους ένα φιλελεύθερος απλά θα καταστήσει ακόμη πιο μεγαλειώδη τη νέα νίκη του Πούτιν. Όμως το πείραμα φαίνεται να έχει ξεφύγει σε κάποιο βαθμό από τον έλεγχό τους. Μένει να φανεί εάν είχαν δίκαιο ή θα έχουν μπροστά τους ένα εμπόδιο, που θα πρέπει να διώξουν.
