Skip to main content

Μέχρι πότε το Ισραήλ θα είναι «όμηρος» του Νετανιάχου

EPA/ABIR SULTAN / POOL

O Νετανιάχου βρίσκεται υπό πίεση λόγω της στρατηγικής του στη Λωρίδα της Γάζας

Νέους «γείτονες» που φωνάζουν συνεχώς συνθήματα εναντίον του απέκτησε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου αυτό το Σαββατοκύριακο: Συγγενείς των Ισραηλινών ομήρων της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, έστησαν σκηνές μπροστά από το σπίτι του Νετανιάχου, φωνάζοντας δυνατά στον πρωθυπουργό ότι θέλουν μια λύση με διαπραγματεύσεις  για να επιστρέψουν οι απαχθέντες.

Αλλά ο Νετανιάχου θέλει να συνεχίσει τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας. Λίγες ώρες πριν εγκατασταθούν μπροστά στο σπίτι του οι διαδηλωτές, είχε συνομιλήσει τηλεφωνικά με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν. Το θέμα ήταν να βρεθεί λύση στην κρίση με τη δημιουργία  δύο κρατών μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων.

Ισραήλ: Αντικυβερνητική διαδήλωση στο Τελ Αβίβ

Ο Νετανιάχου δεν το θέλει, ο Μπάιντεν το ζητά. Ο Αμερικανός πρόεδρος συνεχίζει να πιστεύει στη σκοπιμότητα μιας λύσης δύο κρατών. Συνειδητοποιεί όμως ότι χρειάζεται σκληρή δουλειά για να πειστεί ο Νετανιάχου όσο παραμένει επικεφαλής της ισραηλινής κυβέρνησης.

Ο έλεγχος της Γάζας

Ο Νετανιάχου επανέλαβε την πολιτική του, βάσει την οποίας μόλις η Χαμάς εξοντωθεί, το Ισραήλ πρέπει να διατηρήσει τον έλεγχο της ασφάλειας στη Γάζα προκειμένου να διασφαλίσει ότι η Γάζα δεν θα συνιστά πλέον μια απειλή για το Ισραήλ, μια απαίτηση που αντικρούει στο αίτημα για παλαιστινιακή κυριαρχία.

Ο Μπενιαμίν «Μπίμπι» Νετανιάχου βρίσκεται πάντως υπό πίεση λόγω της στρατηγικής του στη Λωρίδα της Γάζας. Ο Γκάντι Αϊσενκότ, πρώην αρχηγός του στρατού, πολιτικός αντίπαλος του Νετανιάχου και νυν μέλος του «πολεμικού» υπουργικού συμβουλίου, ήταν έντονα επικριτικός. Χαρακτήρισε μη ρεαλιστικό τον πολεμικό στόχο της καταστροφής της Χαμάς, ζήτησε κατάπαυση του πυρός για να φέρει πίσω τους ομήρους και εμφανίστηκε  ανοιχτός για την προκήρυξη νέων εκλογών.

Ο πρώην πρωθυπουργός και νυν αρχηγός της αντιπολίτευσης Γιάιρ Λαπίντ το απαιτεί επίσης. Είπε σε συνέντευξή του στον ραδιοφωνικό σταθμό Reshet Bet: «Μια αλλαγή κυβέρνησης σε καιρό πολέμου δεν είναι ιδανική, αλλά ακόμη χειρότερο είναι ένας πρωθυπουργός που διχάζει, βλάπτει τις σχέσεις με τους Αμερικανούς και δεν ξέρει πώς να χειριστεί αυτόν τον πόλεμο».

Ο Νετανιάχου απορρίπτει φυσικά τη διεξαγωγή  νέων εκλογών.  Σύμφωνα με έρευνες, ο Νετανιάχου και οι σημερινοί εταίροι του στον συνασπισμό δεν θα έχουν την πλειοψηφία στην Κνέσετ ,σε νέες εκλογές. «Τώρα δεν είναι ώρα για εκλογές», υποστηρίζει ο πρωθυπουργός του Ισραήλ.

Εξοργίζει πολλούς

Ο Νετανιάχου είναι πλέον πρόβλημα για όλους: Άραβες, Αμερικανούς, Ισραηλινούς και ακόμη και πολλούς στο ίδιο του το κόμμα, Λικούντ. Το όχι στο αραβοαμερικανικό σχέδιο για τη Γάζα εξοργίζει όλο και περισσότερους.

«Ο Νετανιάχου θα μπορούσε να παρασύρει τη Δύση στον πόλεμο και τότε θα βρεθούμε αντιμέτωποι με μια πολύ σοβαρή κλιμάκωση» δήλωσε στο «Al Jazeera» και ο υπουργός Εξωτερικών της Ιορδανίας, Αιμάν Σαφάντι. «Εμείς τα αραβικά κράτη – σημείωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Ιορδανίας – κάνουμε ό,τι μπορούμε, αλλά τελικά είναι η ισραηλινή κυβέρνηση που αμφισβητεί όχι μόνο τη βούληση των Αράβων, αλλά και ολόκληρης της διεθνούς κοινότητας συνεχίζοντας την επιθετικότητά της. Πρέπει όχι μόνο να τερματιστεί η επίθεση, αλλά να ενωθούμε όλοι πίσω από ένα σχέδιο για τον τερματισμό της κατοχής».

Αλλά και ο γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες στην τελετή λήξης της 19ης συνόδου κορυφής του Κινήματος των Αδεσμεύτων στην Καμπάλα της Ουγκάντα, τόνισε ότι  η απόρριψη της λύσης των δυό κρατών είναι απαράδεκτη.

Ο Μπίμπι σε συνέντευξη Τύπου την Πέμπτη, έκανε ξεκάθαρες τις σκέψεις του:  «Σε οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία, το Ισραήλ χρειάζεται τον έλεγχο ασφαλείας όλων των εδαφών δυτικά του Ιορδάνη, είναι μια ζωτική προϋπόθεση. Εάν αυτό έρχεται σε σύγκρουση με την ιδέα της κυριαρχίας, τι μπορούμε να κάνουμε για αυτό; Επί 30 χρόνια είμαι συνεπής στο να λέω ένα απλό πράγμα: η σύγκρουση δεν αφορά την έλλειψη κράτους, αλλά την ύπαρξη κράτους».

«Το σχέδιο που επινοήθηκε από τους Αμερικανούς και τους Σαουδάραβες, το οποίο ξεκινά με την κατάπαυση του πυρός και την απελευθέρωση όλων των ομήρων και τελειώνει με ένα παλαιστινιακό κράτος, δεν έχει επομένως νόημα να υπάρχει», ισχυρίστηκε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός.

Μετά από λίγες ώρες, η απάντηση της Ουάσιγκτον ήρθε μέσω του Μάθιου Μίλερ, εκπρόσωπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ: «Δεν υπάρχει τρόπος να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη ασφάλεια χωρίς τη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους και δεν υπάρχει άλλη λύση για την ανοικοδόμηση της Γάζας και την επανίδρυση μιας κυβέρνησης εκεί».

Βίοι αντίθετοι

Είναι δύσκολο να βρεις μια εποχή που η Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ ήταν σε τέτοια αντίθεση. Το Ισραήλ ήταν πάντα ο σιδηρούς σύμμαχος που καυχιούνται οι Αμερικανοί στη Μέση Ανατολή. Αλλά ενώ η Ουάσιγκτον φαίνεται να έχει καταλάβει ακόμη πιο σοβαρά την ανάγκη για ειρήνευση μετά τις 7 Οκτωβρίου, ο Νετανιάχου είναι ανένδοτος. Γι’ αυτόν υπάρχει μόνο ένας δρόμος. «Θα συνεχίσουμε να πολεμάμε με όλες μας τις δυνάμεις μέχρι να πετύχουμε όλους τους στόχους μας». Ο Νετανιάχου αδιαφορεί για το πόσο ισχυρές είναι οι εξωτερικές πιέσεις: προσκολλάται στην εξουσία με κάθε τρόπο για να μην έχει να αντιμετωπίσει αυτό που τον περιμένει αργότερα. Ο Νετανιάχου δεν είναι η Γκόλντα Μέιρ και δεν θα παραιτηθεί.

Πολλοί αρχίζουν να αναρωτιούνται αν θα καταφέρει ποτέ να καταστρέψει τη Χαμάς και να φέρει τους ομήρους στο σπίτι και η απάντηση που δίνουν, προφανώς, είναι αρνητική. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, αν γίνονταν τώρα εκλογές, οι έδρες του Λικούντ θα  μειώνονταν στο μισό, με τον πρωθυπουργό να απολαμβάνει δημοτικότητας μόλις 31%. Βλέπει την πλάτη του Μπένι Γκάντζ, του πρώην αρχηγόυ του στρατού που είναι τώρα μέλος του πολεμικού υπουργικού συμβουλίου και βλέπει τη δημοτικότητά του να ξεπερνά το 50%. Ο Νετανιάχου ελπίζει να ανακτήσει το χαμένο έδαφος ,χρησιμοποιώντας τους ακροδεξιούς εταίρους του.Αλλά δεν φαίνεται να είναι αρκετό.

Αποδυναμώνεται συνεχώς

Το Ισραήλ κατέληξε όμηρος του Νετανιάχου. «Όσο περνούν οι μέρες, τόσο η κυβέρνηση έκτακτης ανάγκης αποδυναμώνεται και σύμφωνα με την Jerusalem Post πλησιάζει σε κατάρρευση. Στο ίδιο το Λικούντ κάποιοι ζητούν αλλαγή στρατηγικής και ο κόσμος στους δρόμους αξιώνει  το ίδιο. Στο Τελ Αβίβ χιλιάδες διαδηλωτές ζητούν «κατάπαυση του πυρός» και λένε ότι «η ειρήνη είναι η μόνη λύση».

Οικονομικές επιπτώσεις

Ο αντίκτυπος αυτού του πολέμου θα είναι αισθητός για χρόνια στη στρατιωτική στρατηγική του Ισραήλ και κατ’ επέκταση στην οικονομία του.

Αυτός είναι ο χειρότερος πόλεμος του Ισραήλ εδώ και μισό αιώνα από πλευράς απωλειών και ο πιο παρατεταμένος από τη σύγκρουση του 1948-49, τον οποίο η χώρα αποκαλεί Πόλεμο της Ανεξαρτησίας. Οι οικονομολόγοι αναφέρονται στα χρόνια μεταξύ του πολέμου του Γιομ Κιπούρ το 1973 και της εισβολής του Ισραήλ στον Λίβανο το 1982 ως «χαμένη δεκαετία». Οι αμυντικές δαπάνες αυξήθηκαν, όπως και το έλλειμμα και ο πληθωρισμός, ενώ οι ξένοι επενδυτές έμειναν μακριά. Το Ισραήλ γλίτωσε τη χρηματοπιστωτική κατάρρευση μόνο με τη θέσπιση ενός δραστικού σχεδίου οικονομικής σταθεροποίησης το 1985. Αν και υπάρχουν τεράστιες διαφορές μεταξύ της οικονομίας του Ισραήλ τώρα και τότε, από τον κορυφαίο στον κόσμο τομέα τεχνολογίας μέχρι τα άφθονα συναλλαγματικά αποθέματά του, ορισμένοι Ισραηλινοί ανησυχούν ότι ένας παρατεταμένος πόλεμος θα μπορούσε να είναι μακροπρόθεσμη επιβράδυνση της ανάπτυξης.

Αλλά ο Μπίμπι δεν το βάζει κάτω. Κανείς δεν τολμά αυτή τη στιγμή να αλλάξει έναν πρωθυπουργό εν καιρώ πολέμου, αλλά τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν.