Μετά από τρεις μήνες πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, η ειρήνη δεν διακρίνεται στον ορίζοντα. Ούτε καν σοβαρές διαπραγματεύσεις δεν σημειώνονται για το μέλλον του παλαιστινιακού θύλακα μετά τις πολεμικές επιχειρήσεις του Ισραήλ που έχουν στόχο να «ξεριζώσουν» τη Χαμάς.
Όσο αυξάνονται όμως οι απώλειες και όσο περνάει ο καιρός, τόσο εντείνονται οι πιέσεις προς το Τελ Αβίβ από τις ΗΠΑ και πολλά αραβικά κράτη για αναζήτηση μιας μακροπρόθεσμης λύσης που απαιτεί την εμπλοκή ενός παίκτη που έχουμε δει να τηρεί διακριτική στάση μέχρι στιγμής, τη Σαουδική Αραβία.
Τουλάχιστον ένας Ισραηλινός ηγέτης δεν είναι εντελώς αντίθετος στην ιδέα. Ο λόγος για τον Ισραηλινό πρόεδρο Ισαάκ Χέρτσογκ, ο οποίος υποστήριξε ότι η επίσημη αναγνώριση του Ισραήλ από τη Σαουδική Αραβία θα αποτελούσε «κλειδί για την ικανότητα να βγούμε από τον πόλεμο σε έναν νέο ορίζοντα».
Η δήλωσή του ήρθε μόλις δύο ημέρες αφότου ο Σαουδάραβας υπουργός Εξωτερικών, πρίγκιπας Φαϊσάλ μπιν Φαρχάν, ανέφερε ότι η χώρα θα ήταν «σίγουρα» πρόθυμη να αναγνωρίσει το Ισραήλ, μόνο ως μέρος μιας συμφωνίας που θα περιλαμβάνει τη δημιουργία «παλαιστινιακού κράτους».
Αυτό δεν είναι κάτι που ακούμε πρώτη φορά. Πριν τη σφαγή της Χαμάς κατά την εισβολή της στο έδαφος του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, ήταν σε εξέλιξη μιας διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ισραήλ, η οποία μπήκε στον «πάγο» μετά την έναρξη του πολέμου στη Γάζα.
Για αρκετούς αναλυτές μάλιστα, η επίθεση της Χαμάς, που υποστηρίζεται από το Ιράν, δεν ήρθε ανεξάρτητα από αυτή την εξέλιξη καθώς η Τεχεράνη δεν επιθυμεί την προσέγγιση των δύο χωρών. Όπως και να’ χει πάντως, μέχρι πριν τις 7 Οκτωβρίου, η ίδρυση παλαιστινιακού κράτους δεν θεωρείτο ότι ήταν κορυφαία προτεραιότητα για το Ριάντ.
Επομένως πόσο ρεαλιστική μπορεί να είναι μια νέα προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση; «Είναι καλή πολιτική λύση για τις ΗΠΑ» και ο Λευκός Οίκος πιστεύει ότι «είναι ο καλύτερος τρόπος για να παρακινηθεί το Ισραήλ να προσεγγίζει πιο λογικά το παλαιστινιακό ζήτημα», απαντάει ο Χουσείν Ιμπίς από το Ινστιτούτο των Αραβικών Κρατών του Κόλπου.
Υπάρχουν όμως δύο μεγάλα προβλήματα:
- Ο πόλεμος στη Γάζα. Ο Σαουδάραβας πρεσβευτής στις ΗΠΑ ξεκαθάρισε την Πέμπτη ότι η εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ δεν θα είναι δυνατή μέχρι να υπάρξει κατάπαυση του πυρός.
- Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός. Στις τελευταίες του δηλώσεις ο Μπενιαμίν Νετανιάχου έκανε γνωστό ότι ξεκαθάρισε στις Ηνωμένες Πολιτείες ότι αντιτίθεται στην ίδρυση παλαιστινιακού κράτους ως μέρος οποιουδήποτε μεταπολεμικού σεναρίου. Το Ισραήλ χρειάζεται «έλεγχο ασφαλείας» σε όλα τα εδάφη δυτικά του Ιορδάνη, που περιλαμβάνει τη Δυτική Όχθη και τη Γάζα, δήλωσε επίσης.
Με τα ακροδεξιά στοιχεία της κυβέρνησής του να αντιτίθενται σε οποιεσδήποτε παραχωρήσεις προς τους Παλαιστίνιους θα είναι «δύσκολο να ευθυγραμμιστούν όλα τα απαραίτητα μέρη» για τυχόν συμφωνία ομαλοποίησης, εκτιμάει η Σοφία Μεράντο, αναλύτρια Μέσης Ανατολής στο Eurasia Group.
Πέρα από αυτό μεγάλη μερίδα αναλυτών πιστεύει ότι ο πόλεμος έχει εξελιχθεί πλέον σε μια κατάσταση που διατηρεί την παραμονή του Νετανιάχου στην εξουσία. «Η κυβέρνηση του Νετανιάχου δεν θέλει να τελειώσει αυτός ο πόλεμος. Πολιτικά, ο Νετανιάχου θα έχει ένα μεγάλο πρόβλημα την επομένη του πολέμου καθώς τότε θα ξεκινήσουν οι έρευνες για τις αποτυχίες της ισραηλινής πλευράς», όπως το έχει θέσει ο πρώην Ισραηλινός διαπραγματευτής Ντάνιελ Λέβι.
‘Όμως καθώς η Ουάσιγκτον και οι αραβικές χώρες συνεχίζουν να υπερασπίζονται την λύση που προκρίνουν, η επιμονή του Νετανιάχου να την απορρίπτει θα μπορούσε να τον απομονώσει περαιτέρω σε μια εποχή που είναι εξαιρετικά αντιδημοφιλής στο Ισραήλ, σχολιάζει το Gzero Media.
«Ο Νετανιάχου στέκεται εμπόδιο σε μια σημαντική διπλωματική πρωτοβουλία που θα μπορούσε να ενισχύσει το εβραϊκό κράτος και τη σταθερότητα στην περιοχή», τονίζει ο Ιμπίς, προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν, που θέλει να φύγει ο «το συντομότερο δυνατό», στέλνει το μήνυμα στους υπόλοιπους στο Ισραήλ ότι η λύση του θα μπορούσε να είναι δυνατή χωρίς «εμπόδια» από τον Ισραηλινό ηγέτη και τους «εξτρεμιστές φίλους του».
Βέβαια το αν αυτό θα αποφέρει καρπούς μένει να φανεί στην πορεία.
