Ζούμε σε μια εποχή μεγάλων κρίσεων και πολλών συγκρούσεων, γεγονός που όχι μόνο αυξάνει την αβεβαιότητα στην Ευρώπη αλλά διαμορφώνει ένα διαφορετικό εκλογικό που δεν διακρίνεται πλέον μόνο με βάση τα παραδοσιακά κριτήρια, όπως η ένταξη στην Αριστερά και τη Δεξιά ή στο στρατόπεδο υπέρ ή κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πλέον δημιουργούνται πέντε διαφορετικές «φυλές» πολιτών, σύμφωνα με τη μελέτη «A Crisis of One’s Own: the Politics of Trauma in Europe’s Election Year». Όπως διαπιστώνεται, οι Ευρωεκλογές και οι εθνικές εκλογές του 2024 θα κριθούν από ψηφοφόρους που διακρίνονται με βάση τη στάση τους απέναντι σε πέντε μεγάλες κρίσεις που επηρέασαν τις ζωές τους τα τελευταία χρόνια:
- η κλιματική κρίση,
- η μεταναστευτική κρίση του 2015,
- η παγκόσμια οικονομική αναταραχή,
- ο πόλεμος στην Ουκρανία, και
- η πανδημία
Και οι πέντε κρίσεις «έγιναν αισθητές σε ολόκληρη την Ευρώπη- αν και σε διαφορετικό βαθμό έντασης για κάθε γωνιά της ηπείρου-, αντιμετωπίστηκαν ως υπαρξιακή απειλή από πολλούς Ευρωπαίους, επηρέασαν δραματικά τις κυβερνητικές πολιτικές και σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να πούμε ότι έχουν τελειώσει», ανέφεραν οι συγγραφείς της έκθεσης.
«Οι ευρωπαϊκές εκλογές δεν θα είναι απλώς ένας αγώνας μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς και ευρωσκεπτικιστών και φιλοευρωπαίων, αλλά και μια μάχη για την υπεροχή μεταξύ των διαφορετικών ”φυλών”», διαπιστώνεται.
«Το 2019, η βασική μάχη παίχτηκε μεταξύ των λαϊκιστών που ήθελαν να γυρίσουν την πλάτη τους στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και των κυρίαρχων κομμάτων που ήθελαν να σώσουν το ευρωπαϊκό σχέδιο από το Brexit και τον Τραμπ. Αυτή τη φορά, θα είναι ένας αγώνας μεταξύ των ανταγωνιστικών φόβων για την άνοδο της θερμοκρασίας, τη μετανάστευση, τον πληθωρισμό και τις στρατιωτικές συγκρούσεις», όπως το έθεσε Μαρκ ο Λέοναρντ, διευθυντής του thinktank του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR) που συμμετείχε στην έρευνα.
Κλιματική κρίση και μετανάστευση
Συνολικά, σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης, η κλιματική κρίση και η μετανάστευση θα αποδειχθούν οι δύο μεγαλύτεροι παράγοντες που καθορίσουν τις προεκλογικές εκστρατείες που θα διεξαχθούν στην Ευρώπη το 2024.
Οι ψηφοφόροι που θεωρούν τη μετανάστευση ως τη μεγαλύτερη κρίση υποστηρίζουν ως επί το πλείστον δεξιά κόμματα, όπως την Εθνική Συσπείρωση στη Γαλλία ή την Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) στη Γερμανία. Εκείνοι που δίνουν προτεραιότητα στο κλίμα τείνουν να υποστηρίζουν πράσινα ή αριστερά κόμματα όπως οι Σοσιαλιστές της Ισπανίας ή η Αριστερά της Πολωνίας.
Η έρευνα
Εκτός από τις Ευρωεκλογές, που θα διεξαχθούν τον Ιούνιο, εκλογές (προεδρικές ή βουλευτικές) προγραμματίζονται σε 15 ευρωπαϊκές χώρες. Μεταξύ αυτών η Πορτογαλία, το Βέλγιο, η Αυστρία, η Κροατία, η Λιθουανία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε εννέα κράτη μέλη της ΕΕ που αντιπροσωπεύουν το 75% του πληθυσμού της Ένωσης, στη Βρετανία και στην Ελβετία.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματά της:
- 73,4 εκατ. Ευρωπαίοι ψηφοφόροι πιστεύουν ότι η κλιματική κρίση είναι η μοναδική σημαντική κρίση που επηρεάζει το μέλλον τους.
- Σχεδόν άλλοι τόσοι (72,8 εκατ.) νιώθουν ότι ο Covid, ο οποίος εξέθεσε την ευπάθεια των εθνικών συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης, με σημαντικές οικονομικές συνέπειες, είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας.
- Για 69,3 εκατ. η παγκόσμια οικονομική αναταραχή είναι το κύριο μέλημά τους.
- 58,2 εκατ. απάντησαν ότι το σημαντικότερο θέμα είναι η μετανάστευση.
- 49 εκατ. νιώθουν ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι καθοριστικής σημασίας.
- 46,4 εκατ. δεν επέλεξαν καμία από τις πέντε κρίσεις.
Στη Γερμανία ανησυχούν για τη μετανάστευση, στην Ισπανία για την οικονομία
Η μελέτη διαπίστωσε, ωστόσο, ότι αυτές οι «φυλές» των ψηφοφόρων δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένες ούτε γεωγραφικά, ούτε κατά ηλικία ούτε με βάση το κριτήριο της εκπαίδευσης.
Οι ψηφοφόροι στη Γερμανία, για παράδειγμα, ένιωσαν ότι η μετανάστευση ήταν η πιο μεταμορφωτική κρίση (31%), ενώ στη Γαλλία ήταν η κλιματική αλλαγή (27%).
Στην Ιταλία και την Πορτογαλία, που είναι δύο χώρες που επλήγησαν σοβαρά από την χρηματοπιστωτικό κρίση του 2008 και την επακόλουθη κρίση της ευρωζώνης, το 34% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι η παγκόσμια οικονομική αναταραχή και το αυξανόμενο κόστος ζωής είναι οι πρωταρχικές τους ανησυχίες.
Οι χώρες, από την άλλη, που είναι πιο κοντά στην Ουκρανία ανησυχούν για τον πόλεμο: στην Εσθονία το 40%, στην Πολωνία το 31% και στη Δανία το 29%, έναντι 7% στη Γαλλία και την Ιταλία και 6% στην Ισπανία και τη Βρετανία.
Με βάση το κριτήριο της ηλικίας, η κλιματική κρίση βρέθηκε στην κορυφή της ατζέντας μεταξύ των νέων, με το 24% των νέων ηλικίας 18 έως 29 ετών να τη θεωρεί ως το πιο σημαντικό ζήτημα για το μέλλον τους. Αυτή η ηλικιακή ομάδα είδε επίσης τη μετανάστευση ως τον λιγότερο ανησυχητικό παράγοντα, με ποσοστό 9%.
Οι παλαιότερες γενιές ανησυχούν περισσότερο για τη μετανάστευση, με το 13% των ατόμων ηλικίας 50 έως 69 ετών και το 16% των ερωτηθέντων ηλικίας άνω των 70 ετών να την κατατάσσουν ως τη μεγαλύτερη ανησυχία τους.
Μεταξύ των ψηφοφόρων με σημαντική μόρφωση, η κλιματική κρίση ήταν η κύρια ανησυχία, σε ποσοστό 22%.
Για τους υποστηρικτές των ακροδεξιών κομμάτων σε χώρες όπου δεν συμμετέχουν στην εξουσία, η μετανάστευση ήταν το ζήτημα που είχε αλλάξει περισσότερο τον τρόπο με τον οποίο βλέπουν το μέλλον τους, για παράδειγμα το Reconquête του Ερίκ Ζεμούρ (76%) στη Γαλλία, το AfD στη Γερμανία (66%) και το Reform στη Βρετανία (63%).
Ωστόσο, σε χώρες όπου κυβερνά η ακροδεξιά, όπως η Ιταλία, μόλις το 10% των ερωτηθέντων ανέφερε τη μετανάστευση ως τη μεγαλύτερη ανησυχία τους, συμπεριλαμβανομένου μόνο του 17% των ψηφοφόρων που ευθυγραμμίζονται με το κόμμα Αδέλφια της Ιταλίας, της πρωθυπουργού της χώρας Τζόρτζια Μελόνι.
Με πληροφορίες από Guardian
