Από την έναρξη του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, που συμπληρώνει σήμερα 100 ημέρες, ελάχιστοι είναι οι Παλαιστίνιοι που μπόρεσαν να εγκαταλείψουν τον παλαιστινιακό θύλακα.
Βέβαια ορισμένοι Παλαιστίνιοι διαπίστωσαν πως με περίπου 10.000 δολάρια μπορούν να πείσουν τους Αιγύπτιους αξιωματούχους να βοηθήσουν να βγάλουν τους συγγενείς από τα σύνορα της Ράφα. Το αντίτιμο όμως είναι υψηλό κι έτσι αρκετοί στράφηκαν στο Διαδίκτυο για να αναζητήσουν βοήθεια. Στις εκκλήσεις τους για χρηματοδότηση του ποσού της δωροδοκίας αναφέρουν τους κινδύνους: θάνατο, απώλεια, φόβο και εκτοπισμό. Απαριθμούν επίσης πού θα δαπανηθούν τα χρήματα που δωρίστηκαν και συνήθως εξηγούν ότι ένα μεγάλο μέρος του ποσού αφορά την πληρωμή του «συντονισμού» για να περάσει κανείς τα σύνορα.
«Ο συντονιστής»
Δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg φιλοξενεί μαρτυρίες Παλαιστινίων που κατάφεραν να συγκεντρώσουν τα χρήματα μέσω της πλατφόρμας GoFundMe. Μία από αυτούς, η Γιασμίν, συγκέντρωσε 31.000 δολάρια και κατάφερε να μεταφέρει στην Αίγυπτο τη μητέρα της, τις τρεις αδερφές και την ανιψιά της. Πλήρωσε 6.500 δολάρια για κάθε άτομο «μέσω ενός συντονιστή», όπως αποκάλυψε.
Η Αίγυπτος πάντως αρνείται ότι λαμβάνουν χώρα δωροδοκίες. Ο επικεφαλής της κρατικής υπηρεσίας πληροφοριών της Αιγύπτου Ντιάα Ρασουάν διέψευσε ότι εισπράττονται πρόσθετα τέλη από όσους προέρχονται από τη Γάζα. Απέρριψε επίσης τους ισχυρισμούς ότι οποιαδήποτε ανεπίσημη οντότητα χρεώνει ένα τέλος για να βοηθήσει τους Παλαιστίνιους να περάσουν στα αιγυπτιακά εδάφη.
Πήραν δάνειο για να πληρώσουν
Ωστόσο, η Άγια, μια Παλαιστίνια που επέστρεψε στην οικογένειά της στη Γάζα μετά από ένα χρόνο στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, περιγράφει μια διαφορετική πραγματικότητα. Έφτασε έγκυος το περασμένο καλοκαίρι και γέννησε το πρώτο της μωρό στη Γάζα. Αποφάσισε να μείνει με την οικογένειά της για λίγο πριν επανενωθεί με τον σύζυγό της στα ΗΑΕ. Ένα μήνα αργότερα ξέσπασε ο πόλεμος.
Μετά την έναρξη των αεροπορικών επιδρομών του Ισραήλ, η Άγια, οι γονείς, τα αδέρφια και η νεογέννητη κόρη της τράπηκαν σε φυγή πολλές φορές προτού φτάσουν στην πόλη Χαν Γιουνίς, όπου αργότερα τραυματίστηκε από θραύσματα και μεταφέρθηκε εσπευσμένα στο νοσοκομείο.
«Το μόνο που ήθελα τότε ήταν να φύγω από τη Γάζα και να επιστρέψω στον σύζυγό μου», ανέφερε. «Ένας διαμεσολαβητής επικοινώνησε με τον σύζυγό μου αφού είδε τις αναρτήσεις του στο Facebook στις οποίες ρωτούσε πώς να με βγάλει έξω», αποκάλυψε, προσθέτοντας πως ζήτησε 13.000 δολάρια για την ίδια και το μωρό. Μετά από διαπραγμάτευση, το ποσό μειώθηκε στα 10.000 δολάρια. Ο σύζυγος της Άγια πήρε δάνειο για να μπορέσει να πληρώσει το ποσό.
Η Άγια μπόρεσε να περάσει τα σύνορα όταν το όνομά της εμφανίστηκε στους καταλόγους που παρείχε η Αίγυπτος στη μονάδα της Χαμάς που διοικούσε την παλαιστινιακή πλευρά της Ράφα.
Το πέρασμα της Ράφα
Η Ράφα είναι η κύρια πύλη της Γάζας προς τον έξω κόσμο, αλλά ποτέ δεν ήταν εύκολο να περάσει κάποιος από το συνοριακό πέρασμα. Το Κάιρο κρατάει το σημείο διέλευσης ως επί το πλείστον κλειστό από τότε που η Χαμάς ανέλαβε τον έλεγχο του θύλακα με τη βία το 2007.
Αν και ήταν ανοιχτό σε πιο τακτική βάση, από Κυριακή έως Πέμπτη τα τελευταία χρόνια, οι συνοριακές διελεύσεις περιορίστηκαν σε μερικές εκατοντάδες άτομα την ημέρα. Δεκάδες χιλιάδες που επιθυμούσαν να φύγουν έπρεπε να εγγραφούν εβδομάδες ή μήνες νωρίτερα στις αρχές της Χαμάς.
Αρκούσε να πληρώσουν μια υπηρεσία που είναι γνωστή ως «tanseeq», που σημαίνει συντονισμός στα αραβικά, που παρέχεται από τοπικές τουριστικές εταιρείες με διασυνδέσεις με την Αίγυπτο. Το ποσό κυμαινόταν από 300 έως 800 δολάρια, ανάλογα με την περίοδο.
Μετά το πέρασμα του πολέμου όμως τα ταξίδια περιορίστηκαν σημαντικά. Μπορούσαν πλέον να φύγουν οι κάτοικοι ξένων χωρών, οι πολίτες με διπλή υπηκοότητα και μερικοί τραυματίες.
Εβδομάδες αργότερα, επέστρεψαν οι λίστες «συντονισμού», που δημοσιεύθηκαν από το υπουργείο Εσωτερικών της Χαμάς, και ο μηχανισμός για να μπει κανείς στις πολυπόθητες λίστες ήταν ασαφής. Αντίθετα, πολλές διαδικτυακές καμπάνιες εμφανίστηκαν καθώς διαδόθηκε η είδηση για τον ακριβό «συντονισμό».
