Την οχταετία έως το 2020 οι συνταγογραφήσεις οπιοειδών στις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά 44%. Στο ίδιο διάστημα οι θάνατοι από υπερβολική δόση οπιοειδών σχεδόν τριπλασιάστηκαν και το 2021 κορυφώθηκαν, φτάνοντας τους 82.000.
Στο επίκεντρο της κρίσης οπιοειδών των ΗΠΑ βρίσκεται η φαιντανύλη, ένα ισχυρό νόμιμο φάρμακο, που όμως έχει διεισδύσει σχεδόν σε κάθε κανάλι της παράνομης προμήθειας ναρκωτικών με αποτέλεσμα να καθίσταται πιο τοξικό από ποτέ.
Η φαιντανύλη παράγεται κυρίως στο Μεξικό. Όπως αναφέρει σε ένα αναλυτικό ρεπορτάζ της η Wall Street Journal, είναι ένα συνθετικό φάρμακο, που σε υπερβολική δόση σκοτώνει χρήστες που φοβούνται τη δύναμή του, αλλά δεν μπορούν εύκολα να βρουν εναλλακτικές, καθώς και όσους το αναζητούν για να τροφοδοτήσουν την αυξανόμενη ανοχή τους σε συνταγογραφούμενα παυσίπονα ή ηρωίνη.
Το παράνομο χάπι που πλημμύρισε την αγορά
Η φαιντανύλη συνταγογραφείται κανονικά για ασθενείς με καρκίνο και άλλες σοβαρές ασθένειες με έντονο πόνο. Οι έμποροι ναρκωτικών συχνά πωλούν ναρκωτικά σε σκόνη που ισχυρίζονται ότι είναι ηρωίνη ή κοκαΐνη, αλλά στην πραγματικότητα περιέχουν μια παράνομη μορφή φαιντανύλης, η οποία είναι φθηνή και εύκολη στην παρασκευή, σύμφωνα με αξιωματούχους επιβολής του νόμου, που έχουν μιλήσει στη WSJ. Και οι χρήστες ναρκωτικών που αγοράζουν χάπια που μοιάζουν με παυσίπονα, ηρεμιστικά ή διεγερτικά συχνά καταλήγουν σε απομιμήσεις που περιέχουν την παράνομη φαιντανύλη.
Το ποσοστό των κατασχεθέντων πλαστών χαπιών στις ΗΠΑ που περιέχουν μια δυνητικά θανατηφόρα δόση φαιντανύλης αυξήθηκε σε 44% το 2021 από 10% το 2017, σύμφωνα με δείγματα που αναλύθηκαν από την Υπηρεσία Δίωξης Ναρκωτικών.
Πώς συνδέεται η επιδημία οπιοειδών με τις πολιτικές τάσεις
Σύμφωνα με τον Economist νέα στοιχεία υποδεικνύουν ότι η κρίση αυτή είχε επίσης τεράστιο ρόλο στη διαμόρφωση του σημερινού πολιτικού τοπίου. Οι θάνατοι που σχετίζονται με υπερβολική δόση φαιντανύλης και άλλων οπιοειδών τις τελευταίες δύο δεκαετίες φαίνεται ότι ώθησαν το εκλογικό σώμα προς τα δεξιά και βοήθησαν τους Ρεπουμπλικανούς υποψηφίους σε αρκετές εκλογικές μάχες για το Κογκρέσο.
Είναι δύσκολο να αποδείξει κανείς αυτή τη σχέση. Και τούτο γιατί ορισμένοι παράγοντες, όπως η επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών, έχει βρεθεί ότι αυξάνουν τις ψήφους υπέρ των συντηρητικών και, ταυτόχρονα αυξάνουν τη χρήση ναρκωτικών. Για να προσπαθήσουν να απομονώσουν τον ρόλο της επιδημίας οπιοιεδών στην ψήφο η Carolina Arteaga και η Victoria Barone, οικονομολόγοι στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο και στο Πανεπιστήμιο της Notre Dame, ξεκίνησαν εξετάζοντας περιοχές όπου τα οπιοειδή είχαν συνταγογραφηθεί σε μεγάλο βαθμό όταν κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά στην αγορά τη δεκαετία του 1990.
Η Purdue Pharma διέθεσε αρχικά το OxyContin, το ισχυρό και εθιστικό παυσίπονο της, σε περιοχές με υψηλά ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο. Τις δεκαετίες που ακολούθησαν αυτές οι πόλεις, οι οποίες διέφεραν ως προς τη γεωγραφία και τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, υπέφεραν από θανατηφόρες υπερβολικές δόσεις ναρκωτικών περισσότερο από άλλες περιοχές της χώρας.
Η εξέταση των ποσοστών θνησιμότητας από καρκίνο συνέβαλε επίσης στη δημιουργία μιας τάσης πριν και μετά στη χρήση οπιοειδών και στα πολιτικά αποτελέσματα. Πριν από το 1996, όταν ο Purdue κατοχύρωσε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας το OxyContin, η θνησιμότητα από καρκίνο δεν ήταν πολύ καλός προγνωστικός δείκτης του ποσοστού ψήφου των Ρεπουμπλικανών. Αλλά μια σχέση άρχισε να αναδύεται στις δεκαετίες που ακολούθησαν. Οι οικονομολόγοι διαπίστωσαν ότι στις προεδρικές εκλογές, διαπίστωσαν ότι ενίσχυσε τους Ρεπουμπλικανούς υποψηφίους κατά μέσο όρο 12 ποσοστιαίων μονάδων μεταξύ 1996 και 2020.
Μπορεί να υποστηρίξει κανείς ότι ο καρκίνος είναι υποκατάστατο της κακής υγείας, κάτι που θα μπορούσε να επηρεάσει πολιτικές τάσεις ανεξάρτητα από τα οπιοειδή. Ωστόσο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα ποσοστά διαβήτη και γρίπης – τα οποία δεν σχετίζονταν με την εμπορία οπιοειδών – δεν επηρέασαν τις μεταγενέστερες πολιτικές τάσεις. Περαιτέρω ανάλυση έδειξε ότι ούτε η οικονομία, η φυλή, τα μεταναστευτικά πρότυπα και οι αλλαγές στη συμμετοχή των ψηφοφόρων δεν εξηγούν τη μετατόπιση.
Ο θυμός για την επιδημία οπιοειδών μπορεί να έκανε τους ανθρώπους πιο δεκτικούς στις δεξιές ιδέες, υποστηρίζει η μελέτη. Σε μέρη με υψηλά ποσοστά καρκίνου, στα οποία είχαμε πολύ επιθετικό μάρκετινγκ οπιοειδών, παρατηρήθηκε αύξηση των συντηρητικών απόψεων για τη μετανάστευση, τις αμβλώσεις και τα όπλα, καθώς και μια έξαρση της εχθρότητας προς άτομα από διαφορετικό κόμμα από το δικό τους.
Τόσο οι λευκοί όσο και οι μαύροι μετακινήθηκαν προς τα δεξιά σε παρόμοια ποσά, ανεξάρτητα από το πού ζούσαν.
«Εάν οι οικονομολόγοι έχουν δίκιο, τότε τα οπιοειδή θα κατατάσσονταν μεταξύ των πιο σημαντικών πολιτικών δυνάμεων στην πρόσφατη αμερικανική ιστορία» σχολιάζει ο Economist.
