Από τις Ηνωμένες Πολιτείες μέχρι το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρωπαϊκή Ένωση και από την Ινδία μέχρι το Μεξικό, την Ταϊβάν και την Ινδονησία, το 2024 φέρνει μεγάλες εκλογικές αναμετρήσεις.
Για την ακρίβεια, φέτος πρόκειται να διεξάγουν κάποια μορφή εκλογών χώρες που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού (περίπου 3,8 δισ. άτομα). Συγκεκριμένα, τριάντα χώρες θα εκλέξουν πρόεδρο και είκοσι θα «τρέξουν» βουλευτικές εκλογές.
Ακόμη και οι Βορειοκορεάτες θα ψηφίσουν φέτος, πιθανότατα βέβαια με μόνο έναν υποψήφιο, σχολιάζει το Politico. Φέτος θα θυμηθούμε επίσης ότι η συμμετοχή στις εκλογές δεν σημαίνει ότι κάποιος ασκεί τα δημοκρατικά του δικαιώματα, όπως συμβαίνει στη Ρωσία, όπου έχει εξαφανιστεί εντελώς η αντιπολίτευση. Θα δούμε επίσης να «στρεσάρεται» η δυτική δημοκρατία, όπως αναμένεται να γίνει στις αμερικανικές εκλογές.
Οι πιο σημαντικές εκλογικές αναμετρήσεις
Ευρωεκλογές: Περισσότεροι από 400 εκατομμύρια πολίτες με δικαίωμα ψήφου θα κληθούν τον προσεχή Ιούνιο να αναδείξουν τα νέα μέλη του Eυρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στις εκλογές που θα πραγματοποιηθούν από τις 6 έως τις 9 Ιουνίου. Όλα τα βλέμματα θα είναι στραμμένα στην ακροδεξιά, η οποία προβλέπεται να σημειώσει κέρδη. Το εκλογικό αποτέλεσμα —και οι επακόλουθες παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις μεταξύ των ηγετών της ΕΕ— θα καθορίσουν τη σύνθεση της επόμενης Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν παραμένει (ανεπίσημα) το φαβορί για να παραμείνει για άλλα πέντε χρόνια, ενώ θα αποκτήσει νέο ομόλογό της στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Η Φινλανδία ανοίγει τον εκλογικό κύκλο της ΕΕ διεξάγοντας προεδρικές εκλογές στις 28 Ιανουαρίου. Ο δεύτερος γύρος έχει προγραμματιστεί για τις 11 Φεβρουαρίου.
Η Πορτογαλία (10 Μαρτίου), η Λιθουανία (12 Μαΐου), το Βέλγιο (9 Ιουνίου) και η Αυστρία (το φθινόπωρο) θα έχουν επίσης βουλευτικές εκλογές φέτος.
Η Κροατία θα εκλέξει νέο κοινοβούλιο (μέχρι τις 22 Σεπτεμβρίου) και πρόεδρο (τον Δεκέμβριο), όπως και η Λιθουανία, η οποία θα επιλέξει τον πρόεδρό της και θα διεξαγάγει συνταγματικό δημοψήφισμα στις 12 Μαΐου και θα εκλέξει νέο κοινοβούλιο έως τις 6 Οκτωβρίου.
Η Σλοβακία (αναμένεται το Μάρτιο) και η Ρουμανία (μέχρι τον Δεκέμβριο) διεξάγουν προεδρικές εκλογές.
Εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η κάπλη του Ηνωμένου Βασιλείου καθώς ο πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ επιβεβαίωσε τον περασμένο μήνα ότι θα προκηρύξει γενικές εκλογές φέτος. Το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα αναμένει τις εκλογές τον Μάιο. Προηγείται επίσης με μεγάλη διαφορά στις δημοσκοπήσεις και προβλέπεται ότι τερματίσει τη 14χρονη βασιλεία των Συντηρητικών.
Πιο «μακριά», στις 5 Νοεμβρίου είναι προγραμματισμένες οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, όπου αναμένεται να αναμετρηθούν ο Δημοκρατικός Τζο Μπάιντεν και ο Ρεπουμπλικανός Ντόναλντ Τραμπ. Επίσης, για τον Μάρτιο του 2024 είναι προγραμματισμένες οι εκλογές στη Ρωσία και το Ιράν, ενώ τον Απρίλιο και το Μάιο ψηφίζουν στην Ινδία. Μεγάλο είναι επίσης το ενδιαφέρον για τις εκλογές στο Μεξικό και την Βενεζουέλα.
Το διακύβευμα
Μέσα σε αυτό τον κυκλώνα εκλογικών αναμετρήσεων, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η δημοκρατία εισέρχεται σε επικίνδυνη ζώνη.
Τόσο ο Βλαντίμιρ Πούτιν στη Ρωσία όσο και ο ανώτατος θρησκευτικός ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ αναμένεται να προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν τις παγίδες της δημοκρατίας για να στηρίξουν την τους εξουσία τους και να καταπνίξουν την αντιπολίτευση, παρατηρεί το Politico, προειδοποιώντας ότι η δημοκρατία κινδυνεύει επίσης στη Δύση.
Αναφέρει μάλιστα τα εξής παραδείγματα:
- Τον Τραμπ στις ΗΠΑ καθώς εάν κερδίσει τις εκλογές τον ερχόμενο Νοέμβριο, υπάρχει η απειλή να εργαλειοποιήσει τους δημοκρατικούς θεσμούς εναντίον των πολιτικών του αντιπάλων. Η πιθανή επανεκλογή του ήδη σκορπάει πανικό στην Ευρώπη ότι θα γυρίσει την πλάτη του στην Ουκρανία, ή και στο ΝΑΤΟ, λύνοντας τα χέρια του Πούτιν στα σχέδιά του να ανοικοδομήσει τη ρωσική αυτοκρατορία και να επηρεάσει τα δίκτυα στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη.
- Την δυναμική των ακροδεξιών κομμάτων στην Ευρώπη που προετοιμάζει το έδαφος για κυβερνήσεις εχθρικές προς τις Βρυξέλλες και τους μουσουλμάνους αλλά θετικά διακείμενες προς το Κρεμλίνο. «Το μεγάλο ερώτημα για αυτά τα κόμματα είναι αν θα ξήλωσαν τους κρίκους της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, όπως κάνουν με τα ανεξάρτητα δικαστικά σώματα και τον ελεύθερο Τύπο, αφού χρησιμοποιήσουν την κάλπη για να έρθουν στην εξουσία».
«Η δημοκρατία αμφισβητείται παντού – όχι μόνο σε μέρη που κατατάσσονται σε κακή θέση σε έρευνες δημοκρατικών αξιών, αλλά και σε καθιερωμένες δημοκρατίες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση», όπως το θέτει ο καθηγητής δημόσιας πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Georgetown και ειδικός στο δίκαιο της ΕΕ Ντάνιελ Κέλεμεν.
Οι πρώτες υψηλού κινδύνου εκλογές για το 2024 είναι αυτές στην Ταϊβάν, που προγραμματίζονται για τις 13 Ιανουαρίου, οι οποίες θα δείξουν εάν ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ θα συνεχίσει το ανεξάρτητο καθεστώς στο νησί.
Πάντως ο Κέλεμεν ανησυχεί περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χώρα για τις ΗΠΑ. «Το βασικό πρόβλημα είναι ότι για να λειτουργήσει μια δημοκρατία, χρειάζονται τουλάχιστον δύο κύρια κόμματα που είναι αφοσιωμένα σε δημοκρατικούς κανόνες και διαδικασίες. Και δυστυχώς στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι δυνάμεις του Τραμπ, οι δυνάμεις του Make America Great Again, έχουν καταλάβει το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα».
Για την Ευρώπη ανησυχεί λιγότερο, αν και σημειώνει πως η ανοχή της Ευρώπης για τους αυταρχικούς ηγέτες, όπως ο Ούγγρος Βίκτορ Όρμπαν, δημιουργεί ένα επικίνδυνο προηγούμενο ενθαρρύνοντας και άλλους να ακολουθήσουν την πορεία του.
