Η πρόεδρος του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια και ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του παραιτήθηκαν το Σάββατο, κλείνοντας μια ταραχώδη εβδομάδα μετά τις δηλώσεις της προέδρου, Λιζ Μαγκίλ, για τον αντισημιτισμό σε ακρόαση στο Κογκρέσο την Τρίτη.
Η Λιζ Μαγκίλ θα παραμείνει στη θέση της μέχρι να διοριστεί προσωρινός πρόεδρος και στη συνέχεια θα παραμείνει μέλος της σχολής της Νομικής Σχολής, σύμφωνα με επιστολή που εστάλη από τον πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου Σκοτ Μποκ, ο οποίος υπέβαλε και τη δική του παραίτηση με άμεση ισχύ.
Πρόκειται για ηχηρότατες παραιτήσεις, που συνοδεύονται από αιτήματα για «καρατομήσεις» και σε άλλα φημισμένα πανεπιστημιακά ιδρύματα των ΗΠΑ, και που εγείρουν ερωτήματα σχετικά με τη δύναμη που έχουν οι μεγάλοι χορηγοί επί των ιδρυμάτων, με τις πολιτικές πιέσεις που ασκούνται από τα μέλη του Κογκρέσου, αλλά και έχουν ανοίξει μία μεγάλη συζήτηση για του πού ακριβώς πρέπει τα ιδρύματα να χαράξουν τη γραμμή για την προστασία της ελευθερίας του λόγου – χωρίς την οποία δεν μπορεί να λειτουργήσει η ακαδημαϊκή κοινότητα. Πρόκειται μια διαμάχη που έχει σαρώσει τις πανεπιστημιουπόλεις ανά τις ΗΠΑ από τότε που η τρομοκρατική οργάνωση Χαμάς επιτέθηκε στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου και το Ισραήλ «απάντησε» με ανηλεείς βομβαρδισμούς στη Γάζα.
Οι διαδηλώσεις, η ελευθερία της έκφρασης και οι ανησυχίες για την ασφάλεια
Οι πρόεδροι του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης (MIT) έχουν επίσης δεχθεί πιέσεις για παραίτηση και οι επικεφαλής άλλων κολλεγίων βρίσκονται υπό έντονο έλεγχο σχετικά με το πώς εξισορροπούν τα δικαιώματα των φιλοπαλαιστίνιων διαδηλωτών με την ασφάλεια των φοιτητών στην πανεπιστημιούπολη. Οι συγκεντρώσεις συχνά περιλάμβαναν συνθήματα όπως «Από το ποτάμι έως τη θάλασσα, η Παλαιστίνη θα είναι ελεύθερη» – κάτι που ορισμένοι ερμηνεύουν ως προτροπή για την εξάλειψη του Ισραήλ ως εβραϊκής χώρας.
Οι διαδηλωτές χρησιμοποιούν επίσης αφίσες και πλακάτ, που παρομοιάζουν τον Σιωνισμό με τον Ναζισμό και κατηγορούν το Ισραήλ ότι επιδιώκει εθνοκάθαρση των Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας, ενώ ζητούν άμεση κατάπαυση του πυρός. Σημειώνεται ότι περισσότεροι από 17.000 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων και 7.000 παιδιά, έχουν σκοτωθεί στον παλαιστινιακό θύλακα από την έναρξη του πολέμου. Συνιστούν οι διαδηλώσεις αυτές ρητορική μίσους και αντισημιτισμό; Ή απλά κριτική στις πρακτικές του Ισραήλ; Ισραηλινοί ή εβραίοι στο θρήσκευμα φοιτητές δηλώνουν ότι δεν αισθάνονται ασφαλείς. Και πολιτικοί στο Κογκρέσο συμφωνούν ότι είναι θέμα ασφάλειας.
Η πλέον χαρακτηριστική περίπτωση είναι η Ρεπουμπλικανή Ελίζ Στεφάνικ, η οποία λίγη ώρα μετά την παραίτηση της Μαγκίλ, δήλωσε: «Μία κάτω. Μένουν δύο ακόμη» υπονοώντας ότι θα πρέπει να ακολουθήσουν οι παραιτήσεις των επικεφαλής του Χάρβαρντ και του MIT.
Είχαν περάσει λίγες μέρες από τότε που η Στεφάνικ είχε έρθει αντιμέτωπη με τις επικεφαλής του Penn, του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ και MIT σχετικά με το εάν οι διαδηλώσεις και τα συνθήματα που ακούγονται σε αυτές είναι αντίθετα με την πολιτική των πανεπιστημίων— προκαλώντας στενές νομικές απαντήσεις που επικρίθηκαν από τον Λευκό Οίκο, τους Δημοκρατικούς και τους Ρεπουμπλικάνους νομοθέτες, ηγέτες επιχειρήσεων και αποφοίτους. Η Στεφάνκι υποστήριξε πως τα συνθήματα συνιστούν προτροπή σε γενοκτονία των Εβραίων και κατηγόρησε τα πανεπιστήμια ότι ανέχονται τον αντισημιτισμό, ενώ άλλες μορφές ρατσισμού και διακρίσεων.
Έκτοτε πήρε φωτιά η συζήτηση για τα όρια της ελευθερίας του λόγου, με οξύτατες αντιπαραθέσεις μεταξύ χορηγών, αποφοίτων, καθηγητών και φοιτητών, η οποία με τη σειρά της εγείρει θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με την ανεξαρτησία των πανεπιστημίων
Με την παραίτηση της Μαγκίλ, στο στόχαστρο είναι πλέον η Κλοντίν Γκέι, η πρώτη μαύρη πρόεδρος του Χάρβαρντ. Η πολιτική επιστήμονας δέχεται κριτική όχι μόνο για τις απαντήσεις που έδωσε στην ακρόαση του Κογκρέσου, αλλά και σχετικά με την ικανότητά της να διατηρήσει ένα ασφαλές περιβάλλον στην πανεπιστημιούπολη και να συνεχίσει να συγκεντρώνει χρηματοδότηση από ιδιώτες και από τις ομοσπονδιακές αρχές.
Η ίδια δήλωσε ότι μετανιώνει για τον τρόπο που απάντησε. «Ζητώ συγγνώμη. Τα λόγια έχουν σημασία. Όταν οι λέξεις ενισχύουν τη στενοχώρια και τον πόνο, δεν ξέρω τι άλλο θα μπορούσες να νιώσεις από το να μετανιώσεις» είπε. Ο καθηγητή της Νομικής Σχολής του Χάρβαρντ, Λόρενς Τάιμπ, περιέγραψε την κατάθεση της Γκέι ως «περίεργη υπεκφυγή». Ο Ραβίνος Ντέιβιντ Γουλπ, επισκέπτης μελετητής στο Harvard Divinity School, παραιτήθηκε από μια συμβουλευτική επιτροπή αντισημιτισμού και η Εβραϊκή Συμμαχία Αποφοίτων του Χάρβαρντ έγραψε μια καυστική επιστολή στο διοικητικό συμβούλιο απαιτώντας την παραίτησή της. «Αυτή η εβδομάδα έδειξε ότι το Χάρβαρντ ενδιαφέρεται περισσότερο για την αποφυγή του νομικού κινδύνου παρά για τη ζωή των φοιτητών, την προώθηση δημοκρατικών και πλουραλιστικών αξιών ή τη δέσμευση για την εξάλειψη του φανατισμού από την πανεπιστημιούπολη», έγραψαν.
Μετά την εισβολή της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ και τη σφαγή πάνω από 1.200 ανθρώπων, περισσότερες από 30 φοιτητικές ομάδες επέρριψαν την αποκλειστική ευθύνη για το ξέσπασμα της βίας στο Ισραήλ. Η επιστολή έγινε γρήγορα viral στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ το Χάρβαρντ παρέμεινε σιωπηλό για την επίθεση από τη Χαμάς, η οποία θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η σιωπή αυτή σχετικά με τα εγκλήματα της Χαμάς ερχόταν σε αντίθεση με την ξεκάθαρη θέση που είχε πάρει το Χάρβαρντ μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία όπως και την απόφαση της Γκέι να εκδώσιε προσωπική ανακοίνωση για τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ από αστυνομικό το 2020.
Έκτοτε η Γκέι έχει καταδικάσει τη Χαμάς, έχει μιλήσει επανειλημμένα κατά του αντισημιτισμού και έχει επισκεφθεί ενώσεις Εβραίων στην πανεπιστημιούπολη. Προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στην προστασία της ελεύθερίας της έκφρασης και την προστασία φοιτητών που αισθάνονται ότι απειλούνται από το τοξικό κλίμα, που έχει δημιουργηθεί και αυτό δεν είναι εύκολη υπόθεση.
Οι αντιδράσεις και από τις δύο πλευρές
Χιλιάδες απόφοιτοι του Χάρβαρντ έχουν εκφράσει την οργή τους και αρκετοί δισεκατομμυριούχοι χορηγοί έχουν αποσύρει την υποστήριξή τους στο πανεπιστήμιο. Ο μεγαλοεπενδυτής Μπιλ Άκμαν έχει διευρύνει την κριτική του στις πρακτικές ποικιλομορφίας, ισότητας και ένταξης του Χάρβαρντ, τις οποίες έχει υποστηρίξει η Γκέι. Την Κυριακή ο Άκμαν δημοσίευσε μια επιστολή που έστειλε στα διοικητικά συμβούλια του Χάρβαρντ λέγοντας ότι κατά τη διάρκεια της «μικρής θητείας» της ως προέδρου, η Γκέι «έκανε μεγαλύτερη ζημιά στη φήμη του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ από οποιοδήποτε άτομο στην σχεδόν 500 ετών ιστορία μας».
Please see my letter today to @Harvard governing boards of directors:
December 10, 2023
Dear Members of the Harvard Governing Boards:
In her short tenure as President, Claudine Gay has done more damage to the reputation of Harvard University than any individual in our nearly…
— Bill Ackman (@BillAckman) December 10, 2023
Ωστόσο δεν συμφωνούν όλοι με τα αιτήματα για αντικατάσταση της Γκέι. Ακόμη και η Εβραϊκή Συμμαχία Αποφοίτων του Χάρβαρντ δήλωσε ότι ενώ «κατανοεί» τις εκκλήσεις για την παραίτηση της Γκέι, «ανησυχεί επίσης ότι η ταραχή στην πανεπιστημιούπολη θα επιδεινωθεί σε μία παρατεταμένη διαδικασία αναζήτησης νέου προέδρου».
Πολλοί είναι επίσης εκείνοι που αντιδρούν στην ιδέα των εξωτερικών παρεμβάσεων. «Ελπίζω πραγματικά να μην επιτρέψουμε στους χορηγούς και τους πολιτικούς να υπαγορεύουν ποιος ηγείται του πανεπιστημίου μας», έγραψε στο X ο καθηγητής του Χάρβαρντ, Τζέισον Φέρμαν.
I really hope we don't let donors & politicians dictate who leads our school.
Claudine Gay denounced calling for genocide before the hearing. She denounced it in the hearing. And she denounced it after the hearing.https://t.co/qGYPJ87PtO
— Jason Furman (@jasonfurman) December 10, 2023
