To δίκτυο σηράγγων της Χαμάς κάτω από τη Λωρίδα της Γάζας έχει προκαλέσει, από την αρχή του πολέμου, μεγάλο προβληματισμό για τον ισραηλινό στρατό.
Η Λωρίδα της Γάζας είναι γνωστό ότι διαθέτει εκτεταμένα υπόγεια δίκτυα. Όταν η Χαμάς ανέκτησε την εξουσία στην περιοχή το 2007, μετά την αποχώρηση του ισραηλινού στρατού και την αιματηρή ρήξη με την Φατάχ της Παλαιστινιακής Αρχής που εδρεύει στη Δυτική Όχθη, αυτό το δίκτυο επεκτάθηκε σημαντικά.
Οι Ισραηλινοί έχουν εντοπίσει περίπου 800 σήραγγες μέχρι στιγμής, αν και αναγνωρίζουν ότι το δίκτυο είναι πολύ μεγαλύτερο. Το δίκτυο δεν είναι μόνο εκτενές αλλά και περίπλοκο, δίνοντας σημαντικό πλεονέκτημα στους μαχητές της τρομοκρατικής ομάδας. Μάλιστα, όπως το έθεσε αξιωματικός του ισραηλινού στρατού, οι σήραγγες είναι η «σανίδα σωτηρίας» για τους μαχητές της Χαμάς και συνιστούν πρόκληση στις προσπάθειες του Ισραήλ να επιφέρει αποφασιστική ήττα στην ομάδα.
Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με την Wall Street Journal που επικαλείται επικαλούμενη πηγές της στην κυβέρνηση των ΗΠΑ, εξετάζεται μια δραστική κίνηση η οποία θα μπορούσε να αχρηστεύσει τις σήραγγες και να αναγκάσει τους μαχητές της Χαμάς να βγουν από το υπόγειο καταφύγιό τους, αλλά παράλληλα απειλεί να πλήξει το σύστημα ύδρευσης και αποχέτευσης στη Γάζα και να καταστρέψει τις υποδομές.
Το Ισραήλ εξετάζει το ενδεχόμενο να πλημμυρίσει το τεράστιο δίκτυο σηράγγων της Χαμάς με θαλασσινό νερό, χρησιμοποιώντας ένα σύστημα αγωγών που έχει εγκαταστήσει.
Οι ισραηλινές δυνάμεις ολοκλήρωσαν την εγκατάσταση αγωγών θαλασσινού νερού περίπου ένα μίλι βόρεια του προσφυγικού καταυλισμού Αλ- Σάτι γύρω στα μέσα του περασμένου μήνα. Κάθε ένας από τους πέντε τουλάχιστον αγωγούς μπορεί να αντλήσει νερό από τη Μεσόγειο Θάλασσα και να μεταφέρει χιλιάδες κυβικά μέτρα νερού ανά ώρα στις σήραγγες, πλημμυρίζοντάς τις μέσα σε διάστημα εβδομάδων.
Το Ισραήλ, σύμφωνα πάντα με την WSJ, ενημέρωσε για πρώτη φορά τις ΗΠΑ για το συγκεκριμένο σχέδιο στις αρχές του περασμένου μήνα, πυροδοτώντας μια συζήτηση για τα θετικά και αρνητικά μιας τέτοιας κίνησης. Ουσιαστικά εξετάζεται αν η στρατιωτική αξία της αχρήστευσης των σηράγγων σταθμίζει τους κινδύνους για τον θύλακα και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Οι επιφυλάξεις
Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι που μίλησαν στη WSJ σημείωσαν ότι δεν γνώριζαν πόσο κοντά είναι η ισραηλινή κυβέρνηση στην υλοποίηση αυτού του σχεδίου και πως το Ισραήλ δεν έχει λάβει ακόμη την τελική απόφαση να προχωρήσει, ούτε όμως έχει αποκλείσει το σχέδιο. Ένας παράγοντας που ενδεχομένως προκαλεί δισταγμό στο Ισραήλ είναι το γεγονός ότι δεν έχουν αφεθεί ελεύθεροι όλοι οι όμηροι, οι οποίοι εκτιμάται ότι κρατούνται στα υπόγεια τούνελ.
Πάντως, δεδομένου ότι το νερό θα ρέει σταδιακά στις σήραγγες, οι όμηροι θα μπορούσαν να έχουν χρόνο για να απομακρυνθούν, όπως παρατήρησε μία από τις πηγές της WSJ. «Δεν είμαστε σίγουροι πόσο επιτυχημένο θα είναι το σχέδιο αφού κανείς δεν γνωρίζει τις λεπτομέρειες των σηράγγων και του εδάφους γύρω τους. Είναι αδύνατο να γνωρίζουμε αν αυτό θα είναι αποτελεσματικό γιατί δεν γνωρίζουμε πώς θα ρέει το θαλασσινό νερό σε σήραγγες που δεν έχει πάει κανείς πριν».
Στο ίδιο πνεύμα είναι και το σχόλιο του Jon Alterman του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών. Όπως είπε, επειδή δεν είναι σαφές πόσο διαπερατές είναι οι σήραγγες ή πόσο θαλασσινό νερό θα εισχωρήσει στο έδαφος και με ποιο αποτέλεσμα, είναι δύσκολο να εκτιμηθεί πλήρως ο αντίκτυπος του σχεδίου.
Σχολιάζοντας επίσης πρώην αξιωματούχοι αναγνώρισαν ότι μια τέτοια επιχείρηση θα έφερνε την κυβέρνηση Μπάιντεν σε δύσκολη θέση και ίσως επιφέρει διεθνή καταδίκη για το Ισραήλ, ωστόσο, εκτίμησαν ότι είναι μια από τις λίγες αποτελεσματικές επιλογές για την οριστική αχρήστευση του δικτύου της Χαμάς.
Παράλληλα υπάρχουν οι επιπτώσεις στο περιβάλλον και τις υποδομές της Γάζας. Ο υδροφόρος ορίζοντας της Γάζας, από τον οποίο αντλείται πόσιμο νερό και νερό για άλλες χρήσεις, γίνεται ήδη πιο αλμυρός με την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, απαιτώντας περισσότερη ενέργεια για να τροφοδοτήσει τις μονάδες αφαλάτωσης από τις οποίες εξαρτάται ο πληθυσμός του παλαιστινιακού θύλακα, δήλωσε ο Wim Zwijnenburg, ο οποίος μελετάει τις επιπτώσεις του πολέμου στο περιβάλλον στη Μέση Ανατολή.
Όπως εξήγησε, αν υποτεθεί ότι περίπου το ένα τρίτο του δικτύου της σήραγγας είναι ήδη κατεστραμμένο, το Ισραήλ θα πρέπει να αντλήσει περίπου 1 εκατομμύριο κυβικά μέτρα θαλασσινού νερού για να απενεργοποιήσει το υπόλοιπο.
Το σχέδιο όμως θα μπορούσε να επηρεάσει το ήδη μολυσμένο έδαφος της Γάζας και οι επικίνδυνες ουσίες που είναι αποθηκευμένες στις σήραγγες θα μπορούσαν να εισχωρήσουν στο έδαφος. Σε αυτή την περίπτωση, συνήθως, οι στρατιώτες που είναι επιφορτισμένοι με την εκκαθάριση τούνελ, συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ, χρησιμοποιούν σκύλους και ρομπότ για να ελέγξουν για απειλές ή για να αναζητήσουν ομήρους, όπως εξήγησε είπε ο Mick Mulroy, πρώην αναπληρωτής βοηθός υπουργός Άμυνας και αξιωματικός στο Σώμα Πεζοναυτών και της CIA.
Κληθείς να σχολιάσει αξιωματούχος του ισραηλινού στρατού, αρνήθηκε να μιλήσει για το σχέδιο. Δήλωσε, ωστόσο: «Οι ισραηλινές δυνάμεις επιχειρούν να εξαρθρώσουν τις τρομοκρατικές δυνατότητες της Χαμάς με διάφορους τρόπους, χρησιμοποιώντας διαφορετικά στρατιωτικά και τεχνολογικά εργαλεία».
Είτε απορριφθεί είτε όχι το σχέδιο, η συζήτηση για την υλοποίησή του είναι ενδεικτική της ισορροπίας που καλούνται να τηρήσουν οι δυνάμεις του Ισραήλ μεταξύ της επιδίωξης των πολεμικών τους στόχων και της έντονης διεθνούς πίεσης που δέχονται για την προστασία των αμάχων, σχολιάζει η αμερικανική εφημερίδα, υπενθυμίζοντας ότι η ισραηλινή στρατιωτική εκστρατεία έχει ισοπεδώσει γειτονιές και οι συγκρούσεις έχουν εκτοπίσει πάνω από ένα εκατομμύριο κατοίκους της Γάζας.
