Στην ομιλία του για την «Κατάσταση του Έθνους» το 2002, ο Πρόεδρος Τζορτζ Μπους προειδοποίησε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έπρεπε να αντιμετωπίσουν έναν νέο «άξονα του κακού» που απειλεί τον κόσμο. Η αναφορά αυτή θα καθόριζε την αμφιλεγόμενη κληρονομιά του Μπους στην εξωτερική πολιτική και τα δαπανηρά αδιέξοδα που κληροδότησε.
«Αν νομίζατε ότι η Ουάσιγκτον τα είχε ξεπεράσει όλα αυτά, ξανασκεφτείτε το» σημειώνει το Foreign Policy. Πάνω από δύο δεκαετίες μετά, ο άξονας του κακού είναι ξανά στο μενού. Η φράση, και άλλες παρόμοιες, έχουν και πάλι «τρυπώσει» στη ρητορική των ΗΠΑ. Προωθείται από τους Αμερικανούς ένα νέο αφήγημα, στο οποίο Ρωσία, Ιράν, Βόρεια Κορέα, αλλά και Κίνα συγκροτούν μία συμμαχία.
«Πρέπει να θυμόμαστε πάντα [ότι] μια νίκη για τη Ρωσία είναι νίκη για την Κίνα. Και δεν μπορούμε ποτέ να αφήσουμε αυτόν τον άξονα του κακού να συγκεντρώσει άλλη δυναμική», δήλωσε η Νίκι Χέιλι στα τέλη Αυγούστου στην προεκλογική εκστρατεία των Ρεπουμπλικάνων για τις προεδρικές εκλογές. «Υπάρχει ένας άξονας του κακού στον κόσμο: η Κίνα, η Ρωσία, η Βόρεια Κορέα και το Ιράν», προειδοποίησε παρομοίως ο επικεφαλής της μειοψηφίας στη Γερουσία, Μιτς ΜακΚόνελ, σε συνέντευξη στο CBS News τον Οκτώβριο. «Και πρέπει να σταθούμε απέναντι στον άξονα του κακού, όχι να προσπαθήσουμε να κάνουμε μπίζνες μαζί τους» πρόσθεσε.
Προάγγελος της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ;
Ο «Άξονας του κακού» είναι ένα αφήγημα, που παραπέμπει σε μια εποχή αδικαιολόγητης αισιοδοξίας για την αμερικανική ισχύ στο εξωτερικό – και στους καταστροφικούς πολέμους που ακολούθησαν. Το γεγονός ότι επανήλθε θα μπορούσε να είναι προάγγελος του πώς θα είναι η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ τα επόμενα χρόνια.
Τόσο οι Ρεπουμπλικάνοι όσο και οι Δημοκρατικοί στην Ουάσιγκτον προειδοποιούν για τους αυξανόμενους δεσμούς μεταξύ Ρωσίας, Κίνας, Ιράν και Βόρειας Κορέας. Η Ρωσία στηρίζεται σε αποστολές όπλων από το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα για τον πόλεμο στην Ουκρανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους κοιτάζουν με αγωνία οποιαδήποτε στρατιωτική ή οικονομική σωτηρία που το Πεκίνο θα μπορούσε να ρίξει τον δρόμο της Μόσχας να παρατείνει τον πόλεμο, σημειώνει το FP.
Η υποστήριξη της Ρωσίας προς το Ιράν, εν τω μεταξύ, έχει αντίκτυπο σε ομάδες όπως η Χαμάς και η Χεζμπολάχ που θεωρούνται ως ιρανοί πληρεξούσιοι στον πόλεμο κατά του Ισραήλ.
Ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν συνέδεσε την υποστήριξη των ΗΠΑ για το Ισραήλ και την Ουκρανία στην έκθεσή του στο Κογκρέσο για περισσότερα κονδύλια για την εθνική ασφάλεια, πλαισιώνοντας και τις δύο συγκρούσεις ως μέρος ενός παγκόσμιου αγώνα για την υπεράσπιση της δημοκρατίας.
Και πολλοί στην Ουάσιγκτον, σωστά ή αδίκως, υποστηρίζουν ότι μια ρωσική νίκη στην Ουκρανία θα ενθάρρυνε την Κίνα να εισβάλει στην Ταϊβάν. Πολλοί στην Ουάσιγκτον θεωρούν αυτούς τους ανταγωνισμούς ως βαθιά αλληλένδετους—ακόμα κι αν δεν χτυπούν το τύμπανο του άξονα.
«Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να είμαστε ξεκάθαροι ποιοι είναι οι αντίπαλοί μας», είπε η Ζαν Σαχίν, εκπρόσωπος των Δημοκρατικών στη Γερουσία, σε πρόσφατη συνέντευξη στο Foreign Policy. «Πρέπει να καταλάβουμε ποιος προσπαθεί να υπονομεύσει τις Ηνωμένες Πολιτείες, ποιος προσπαθεί να υπονομεύσει τις δημοκρατίες σε όλο τον κόσμο. Και είναι η Κίνα, το Ιράν, η Ρωσία και η Βόρεια Κορέα».
Δεν υπάρχει προφανώς ούτε μία περίπτωση ο Μπάιντεν ή ανώτατοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι να χρησιμοποιήσουν τη φράση, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αυτή δεν προωθείται και πάλι.
Σημείωνεται ότι όλες οι παραπάνω χώρες είναι πυρηνικές δυνάμεις ή σύντομα θα γίνουν. Ωστόσο οι προκλήσεις που θέτει η Κίνα είναι πολύ διαφορετικές από εκείνες της Ρωσίας, που βρίσκεται σε πόλεμο στην Ευρώπη, πόσο μάλλον από εκείνες του Ιράν και της Βόρειας Κορέας.
