Ο αντίκτυπος του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς θα αντηχήσει σε όλο τον κόσμο, με συνέπειες για τη Μέση Ανατολή, την Ευρώπη, την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες, με τις πιο άμεσες συνέπειες να γίνονται φυσικά γίνουν αισθητές στη Μέση Ανατολή. οΙ προκλήσεις ποικίλλουν, κανείς δεν έχει συμφέρον να παρατείνει ή να διευρύνει τη σύγκρουση.
Ο Mark Leonard συνιδρυτής και διευθυντής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων, του πρώτου πανευρωπαϊκού think tank, αναλύει πώς έχει η κατάσταση
Για το Ισραήλ
Για χρόνια, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενζαμίν Νετανιάχου λειτουργούσε με ψευδαισθήσεις που τώρα έχουν καταρρεύσει. Η μεγαλύτερη ήταν η προσδοκία ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να εξομαλύνει τους δεσμούς του με τον αραβικό κόσμο χωρίς να αντιμετωπίσει το παλαιστινιακό, το οποίο πίστευε ότι θα μπορούσε απλώς να παραμερίσει.
Τώρα, το ζήτημα είναι αδύνατο να αγνοηθεί. Ανεξάρτητα από την έκβαση της επίθεσής του στη Γάζα, το Ισραήλ θα πρέπει να κάνει μια σοβαρή ενδοσκόπηση, ενδεχομένως να επανεξετάσει εντελώς τη στρατηγική του απέναντι στη θνησιγενή ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή. Η Σαουδική Αραβία, η οποία βρισκόταν στα πρόθυρα της εξομάλυνσης των σχέσεων με το Ισραήλ, θα απαιτήσει τώρα πιθανότατα κάποιες παραχωρήσεις για τους Παλαιστίνιους προτού προχωρήσει, για να μην προκαλέσει την οργή του πληθυσμού της και του ευρύτερου μουσουλμανικού κόσμου.
Το Ισραήλ έχει αδιαμφισβήτητο δικαίωμα στην αυτοάμυνα. Υπάρχει όμως ο κίνδυνος, στην απελπισία του να ανακτήσει τον έλεγχο του αφηγήματος και να διατηρήσει την θέση του, ο Νετανιάχου να παρατείνει τον πόλεμο ή να ενθαρρύνει μια περιφερειακή κλιμάκωση.
Η Ουκρανία ο μεγάλος χαμένος
Η σύγκρουση θα έχει επίσης σοβαρές συνέπειες και πέραν της Μέσης Ανατολής, με έναν από τους μεγαλύτερους χαμένους να είναι η Ουκρανία. Τα δεινά που υφίσταται οι Ουκρανοί δεν φαίνονται τόσο σημαντικά όσο κάποτε. Οι εικόνες που μεταδίδονται από τη Γάζα είναι εξίσου συγκλονιστικές με αυτές που έχουν δει το φως της δημοσιότητας από το Χάρκοβο ή τη Μαριούπολη. Για πολλούς, ο πόλεμος στη Γάζα κάνει την Ουκρανία να μοιάζει με μια “τοπική” ευρωπαϊκή σύγκρουση.
Δεδομένου ότι η επιβίωση της Ουκρανίας εξαρτάται από τη συνεχή υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας, ο,τιδήποτε αποσπά την προσοχή από τον αγώνα της είναι άσχημα νέα. Επιπλέον, αν ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς κλιμακωθεί, με το Ιράν να μπαίνει στη μάχη, ο αντίκτυπος στις τιμές του πετρελαίου θα μπορούσε να γίνει πιο κοστοβόρος για τη Δύση προκειμένου να διατηρήσει τις κυρώσεις της κατά της ρωσικής ενέργειας.
Για την Ευρώπη
Για την Ευρώπη ευρύτερα, η κρίση στη Γάζα εγείρει διάφορες προκλήσεις. Αρχικά, έχει αποκαλύψει τις βαθιές διαχωριστικές γραμμές στο εσωτερικό της Γαλλίας, της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου. Ταυτόχρονα, τροφοδοτήθηκε επιπλέον ο κατακερματισμός θέσεων μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πέρυσι, οι ευρωπαϊκές χώρες επέδειξαν τεράστια ενότητα. Αυτήν τη στιγμή ωστόσο οι ηγέτες της ΕΕ μοιράζουν την προσοχή τους μεταξύ της Ουκρανίας, του Ναγκόρνο-Καραμπάχ (το οποίο το Αζερμπαϊτζάν διεκδίκησε πρόσφατα μετά από μια 24ωρη στρατιωτική επίθεση) και της Γάζας.
Στην ψηφοφορία της περασμένης εβδομάδας σχετικά με ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών που ζητούσε ανθρωπιστική κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, τα κράτη μέλη της ΕΕ ψήφισαν με τρεις διαφορετικούς τρόπους.
Κίνα: Με το βλέμμα στον παγκόσμιο Νότο
Η σαθρή αντίδραση της ΕΕ στον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς έκανε τη δυναμική αντίδραση της Κίνας ακόμη πιο αξιοσημείωτη. Σε αντίθεση με την προσπάθειά της να παραμείνει ουδέτερη μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Κίνα εξέφρασε γρήγορα την υποστήριξή της στους Παλαιστίνιους. Η αντίδραση του Πεκίνου έγινε μέρος της προσέγγισής της στον παγκόσμιο Νότο. Και οι Κινέζοι διπλωμάτες αναμφίβολα αδημονούν να αναδείξουν τα δύο μέτρα και δύο σταθμά της Δύσης: υπέρ του Ισραήλ έναντι της Ρωσίας, κατά των Παλαιστινίων έναντι των Ουκρανών.
ΗΠΑ: Το τελευταίο πράγμα που χρειάζονται
Όσο για τις Ηνωμένες Πολιτείες, έχει γίνει κλισέ να περιγράφεται η εμπειρία τους στη Μέση Ανατολή με μια ατάκα από τον Νονό Μέρος ΙΙΙ: “Εκεί που νόμιζα ότι είχα ξεφύγει, με τραβάνε πάλι πίσω”!
Αυτό είναι ιδιαίτερα εύστοχο δεδομένου ότι η κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν επέδειξε πολύ μεγαλύτερη αποφασιστικότητα στην στροφή της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής από τη Μέση Ανατολή προς την Ασία. Αλλά τώρα, αναγκάστηκε να βάλει και πάλι την περιοχή στην κορυφή της ατζέντας.
Μέχρι στιγμής, ο Μπάιντεν έχει καταφέρει καλά να εξισορροπήσει την υποστήριξη προς το Ισραήλ με τις εκκλήσεις προς τους Ισραηλινούς να επιδείξουν μεγαλύτερη αυτοσυγκράτηση στην απάντησή τους στην επίθεση της Χαμάς. Και η απόφασή του να συνδυάσει τη βοήθεια προς την Ουκρανία με την υποστήριξη προς το Ισραήλ σε ένα ενιαίο πακέτο εθνικής ασφάλειας δημιουργεί τις συνθήκες να υπερπηδήσει την αντίσταση των Ρεπουμπλικανών βουλευτών στη στήριξη του Κιέβου.
Παρ’ όλα αυτά, ο Μπάιντεν βαδίζει σε τεντωμένο σχοινί. Η Ουκρανία αποτελούσε ήδη έναν ανεπιθύμητο αντιπερισπασμό από την κορυφαία προτεραιότητα της Αμερικής: τον στρατηγικό ανταγωνισμό με την Κίνα. Υπό αυτή την έννοια, η μεγαλύτερη εμπλοκή στη Μέση Ανατολή είναι το τελευταίο πράγμα που χρειάζονται οι ΗΠΑ.
