«Ο χειρότερος εφιάλτης της Ευρώπης», κατά το Politico, πέτυχε μία νίκη-σοκ, κατά το Bloomberg. Ο λόγος για τον Ολλανδό ακροδεξιό λαϊκιστή Γκέερτ Βίλντερς, και τον εμπρηστικό του λόγο, που κατοχυρώνει τη νίκη στις ολλανδικές γενικές εκλογές και προκαλεί μια επική αναστάτωση.
Το ακροδεξιό, ισλαμοφοβικό Κόμμα της Ελευθερίας (PVV) οδεύει σε άνετη νίκη και αναμένεται να καταλάβει 35 έδρες στην επόμενη ολλανδική Βουλή, έναντι 25 της συμμαχίας κεντροαριστεράς-οικολόγων του Φρανς Τίμερμανς και 24 του κεντροδεξιού VVD, όπως υπέδειξε δημοσκόπηση εξόδου του ινστιτούτου Ipsos. Τα επίσημα αποτελέσματα των εκλογών αναμένεται να γίνουν γνωστά σήμερα.
Ο Βίλντερς δεν έχει πάντως ξαναδεί τέτοιο εκλογικό αποτέλεσμα σε ολόκληρη την πολιτική του καριέρα. Στη διάρκεια των δεκαετιών που βρίσκεται στην πολιτική σκηνή, αφιερώθηκε κατά κύριο λόγο στις τοποθετήσεις του κατά του Ισλάμ και των κυρίαρχων πολιτικών. «Ο άνθρωπος που χλεύαζε για χρόνια την κυρίαρχη πολιτική ως το προνόμιο μιας αυτοεξυπηρετούμενης ελίτ, θεωρείται πλέον ως ο πιο δημοφιλής ηγέτης», σχολιάζει το Sky News. «Το PVV δεν μπορεί πλέον να αγνοηθεί», δήλωσε ο ίδιος στον απόηχο της νίκης του. «Θα κυβερνήσουμε».
Οι θέσεις του
Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, ο Βίλντερς έχει συγκρίνει το Κοράνι με το βιβλίο «Ο Αγών μου», έχει συλληφθεί πολλές φορές για υποκίνηση μίσους, έχει ζητήσει το τέλος της οικοδόμησης τζαμιών στην Ολλανδία, έχει απαιτήσει να σταματήσει η υποδοχή προσφύγων και να επιβληθούν αυστηροί περιορισμοί στον αριθμό των ξένων μαθητών. Θέλει επίσης να απαγορεύσει στους ανθρώπους να έχουν διπλή υπηκοότητα και σχεδιάζει να ανακαλέσει τις απολογίες για τη δουλεία. Είναι σίγουρα εμπρηστικός και διχαστικός, αν και το τελευταίο διάστημα μετρίασε τον λόγο του.
«Είναι ένα ιστορικό αποτέλεσμα για την Ολλανδία, μια χώρα στην οποία ένα λαϊκιστικό ριζοσπαστικό δεξιό κόμμα δεν είχε κερδίσει ποτέ ξανά πάνω από το 20% των ψήφων», δήλωσε στην Playbook του Politico η Sarah de Lange, καθηγήτρια πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ.
Το δημοψήφισμα για έξοδο από την ΕΕ
Το εκλογικό αποτέλεσμα χαρακτηρίζεται πολιτικός σεισμός στη βορειοευρωπαϊκή χώρα που ενδέχεται να γίνει αισθητός σ’ όλη τη Γηραιά Ήπειρο. Η νίκη του Βίλντερς σε ένα από τα έξι ιδρυτικά μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί πρόκληση για το μπλοκ. «Μια κουβέντα του θα στοιχειώσει τις Βρυξέλλες περισσότερο από κάθε άλλη: ένα δημοψήφισμα για την αποχώρηση από την ΕΕ», σχολιάζει το Politico.
Ο Βίλντερς υποσχέθηκε στους ψηφοφόρους του δημοψήφισμα για την αποχώρηση από την ΕΕ και τάχθηκε κατά μιας σειράς πολιτικών των Βρυξελλών σε θέματα όπως η κλιματική αλλαγή και η μετανάστευση. «Οι Ολλανδοί ελπίζουν ότι θα πάρουν πίσω τη χώρα τους», δήλωσε ο Βίλντερς μετά την ανακοίνωση των exit poll.
Ακόμα κι αν οι Ολλανδοί δεν ακολουθήσουν τους Βρετανούς στην έξοδο από την ΕΕ, καθώς οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι αυτό το ενδεχόμενο είναι απίθανο, υπάρχουν όλες οι ενδείξεις ότι μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία του Βίλντερς στη Χάγη θα είναι ένας εφιάλτης για τις Βρυξέλλες, συνεχίζει το Politico, εξηγώντας πως μια θέση του Βίλντερς στο τραπέζι της συνόδου κορυφής της ΕΕ θα αλλάξει τη δυναμική, καθώς θα ευθυγραμμιστεί μαζί με άλλους ακροδεξιούς και εθνικιστές ηγέτες που ήδη έχουν θέση στο «τραπέζι».
Ένας τέτοιος συνασπισμός θα μπορούσε να φέρει επαναδιαπραγμάτευση ή και ανατροπή βασικών πολιτικών της ΕΕ, όπως η δράση για το κλίμα, η μεταρρύθμιση της ΕΕ, ακόμη και η βοήθεια προς την Ουκρανία.
Ήδη ο εθνικιστής δεξιός πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, ο Βίκτορ Όρμπαν, εξέφρασε την ικανοποίησή του διότι κατ’ αυτόν πνέουν «άνεμοι της αλλαγής», μετά τη νίκη του Βίλντερς. «Οι άνεμοι της αλλαγής είναι εδώ», έκρινε ο Βίκτορ Όρμπαν σε ανάρτησή του συνταγμένη στα αγγλικά στο X (το πρώην Twitter), προσθέτοντας: «Συγχαρητήρια στον Χέερτ Βίλντερς για τη νίκη του» στις χθεσινές βουλευτικές εκλογές.
Θα σχηματίσει κυβέρνηση;
Μέχρι στιγμής δεν είναι βέβαιο ότι θα καταφέρει να σχηματίσει κυβερνητικό συνασπισμό. Οι προοπτικές του να ηγηθεί της επόμενης κυβέρνησης θα εξαρτηθούν από την ικανότητά του να σφυρηλατήσει συμμαχίες με αντιπάλους που προέρχονται περισσότερο από το κέντρο.
Ο Πίτερ Ομτσιχτ, του οποίου το νεοσύστατο κόμμα NSC προβλέπεται να κερδίσει 20 έδρες, απέρριψε προηγουμένως το ενδεχόμενο να ενώσει τις δυνάμεις του με τον Βίλντερς, λέγοντας ότι οι αντι-ισλαμικές πολιτικές του αντιβαίνουν στις ελευθερίες της έκφρασης και της θρησκείας που κατοχυρώνονται στο ολλανδικό σύνταγμα.
Πάντως η Ντιλάν Γεσιλγκιόζ-Ζεγκέριους του κεντροδεξιού VVD και η wannabe διάδοχος του πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε, άφησε αρχικά ανοιχτή την πόρτα για συνομιλίες με τον Βίλντερς, αν και έπειτα δήλωσε ότι δεν θα συμμετάσχει σε συνασπισμό με τον ηγέτη του PVV ως πρωθυπουργό.
«Παρά το γεγονός ότι το NSC είπε ότι δεν θα συνεργαστεί με το PVV και το VVD ότι δεν θα δεχτεί τον Βίλντερς ως πρωθυπουργό, η συντριπτική νίκη τους αναγκάζει ήδη να αναθεωρήσουν», εκτίμησε η de Lange. «Αυτή τη στιγμή, σηματοδοτούν ότι είναι πρόθυμοι να συνεργαστούν μαζί του εάν είναι πρόθυμος να σεβαστεί το σύνταγμα, για παράδειγμα όσον αφορά την ελευθερία της θρησκείας».
Εάν πάντως το VVD και το NSC αρνηθούν να στηρίξουν τον Βίλντερς, ο Τίμερμανς, του οποίου η συμμαχία σημείωσε καλά αποτελέσματα και ήρθε δεύτερη, θα μπορούσε να ηγηθεί ενός κεντρώου συνασπισμού.
