Skip to main content

Η αλήθεια για το ύψος του Ναπολέοντα

Το σύμπλεγμα του Ναπολέοντα- γνωστό και ως «σύνδρομο του κοντού άνδρα» υποδηλώνει ότι οι μικρόσωμοι άνδρες είναι υπερβολικά επιθετικοί. Είναι όμως αλήθεια;

Η εικόνα του Ναπολέοντα ως μικρόσωμου και απίστευτα νευρικού και μόνιμα θυμωμένου ηγέτη ήταν τόσο διαδεδομένη τον 20ο αιώνα που ακόμη και ένα ψυχολογικό σύμπλεγμα που πήρε το όνομά του.

Κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων Πολέμων, το ύψος του Γάλλου στρατηγού ήταν αγαπημένο εργαλείο των Άγγλων προπαγανδιστών, οι οποίοι τον απεικόνιζαν ως νάνο να παλεύει να φτάσει το γεύμα του στο τραπέζι ή να χρειάζεται να τον σηκώσουν οι αξιωματικοί του για να δει πώς πήγαιναν τα στρατεύματά του.

Κι όμως, το 1815, ένας Άγγλος καπετάνιος τον περιέγραψε ως «έναν εξαιρετικά δυνατό, καλοσχηματισμένο άνδρα, με ύψος περίπου πέντε πόδια και επτά ίντσες« (σχεδόν 1,70 μ., δηλαδή πάνω από το μέσο ύψος της εποχής.

Από πού λοιπόν προέκυψε η ιδέα του «Μικρού Δεκανέα»; Το παρατσούκλι στην πραγματικότητα προήλθε από την τάση του ως νεαρού αξιωματικού να κάνει μικροδιαχείριση στο πεδίο της μάχης.

Όταν πέθανε το 1821, το καρφί στο φέρετρο ήρθε με την αναφορά του γιατρού του ότι το ύψος του ήταν «πέντε πόδια και δύο ίντσες από την κορυφή του κεφαλιού μέχρι τις φτέρνες». Ωστόσο η μέτρηση ήταν με βάση το γαλλικό σύστημα. Στο αγγλικό σύστημα αυτή αντιστοιχούσε σε 5 πόδια και 6 ή 7 ίντσες. Αυτή η σημείωση σκοπίμως παραλήφθηκε.

Η αγγλική προπαγάνδα δεν έλεγε μόνο ότι ο Ναπολέων ήταν κοντός, αλλά ότι το μικρό ύψος του ήταν η πηγή της επιθετικότητάς του. Ότι αντιστάθμιζε δηλαδή με αυτή την έλλειψη ύψους και τα αισθήματα κατωτερότητας. Κάπως έτσι γεννήθηκε η θεωρία του «συμπλέγματος του Ναπολέοντα», την οποία όμως επιστημονικές έρευνες αμφισβητούν έντονα ή και ξεκάθαρα καταρρίπτουν.

Καταρρίπτοντας τη θεωρία για το σύμπλεγμα 

Το 2007 το Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ  θέλησε να δοκιμάσει τη θεωρία αυτή, το πώς δηλαδή το ύψος επηρεάζει την επιθετικότητα των ανδρών. Έδωσε σε άνδρες διαφορετικού ύψους ξύλινα σπαθιά για να μονομαχήσουν. Διαπίστωσαν ότι ήταν οι ψηλότεροι εκείνοι που έχαναν πιο εύκολα την ψυχραιμία τους, θύμωναν και γίνονταν πιο επιθετικοί.

Άλλες μελέτες όπως αυτή του Wessex Growth δεν βρήκε καμία σύνδεση ανάμεσα στο ύψος και τη συμπεριφορά. Τελικά το σύμπλεγμα του Ναπολέοντα ήταν ένας μύθος.