Της Ειρήνης Αναστασοπούλου
Από γερμανικούς διπλωματικούς κύκλους κυκλοφόρησε η έκφραση “πολιτική Μίκυ Μάους” θέλοντας να υπομνησθεί ότι η εξωτερική πολιτική είναι στην πραγματικότητα πιο περίπλοκη από γρήγορες και πρόχειρες προτροπές στελεχών του κόμματος των Φιλελευθέρων προς τον καγκελάριο Σολτς να “δείξει πόρτα” στον πρόεδρο Ερντογάν και να ακυρώσει την επίσκεψή του στο Βερολίνο. Βέβαια το FDP, το οποίο σημειωτέον πριν δύο χρόνια στις διαπραγματεύσεις για τη μοιρασιά των υπουργείων άφησε το επίμαχο υπουργείο Εξωτερικών στα χέρια των Πρασίνων, δεν είναι το μόνο που θεωρεί ότι η παρουσία του Τούρκου προέδρου στο Βερολίνο είναι προβληματική μετά την ωραιοποίηση της Χαμάς σε απελευθερωτική οργάνωση και τον χαρακτηρισμό του Ισραηλινού πρωθυπουργού ως “τρομοκράτη”. Υπήρξαν στελέχη κι άλλων κομμάτων που υποστήριξαν ότι το πολιτικό μομέντουμ και η αύξηση των αντισημιτικών κρουσμάτων στη Γερμανία δεν επιτρέπει την παρουσία ενός πολιτικού με “εμπρηστική ρητορική”.
Ο παράγων “προσφυγικό”
Ο χρόνος όμως πρόσφερε τη δυνατότητα να γίνουν δεύτερες σκέψεις και να συνεκτιμηθούν τα υπέρ και τα κατά ενδεχόμενης ακύρωσης. Ο Ερντογάν έχει αναδειχθεί σε σημαντικό γεωπολιτικό παράγοντα. Στο ουκρανικό έκανε προσπάθειες διαμεσολάβησης ανάμεσα στη Μόσχα και το Κίεβο και η συμφωνία για τα ουκρανικά σιτηρά προέκυψε έπειτα από πρωτοβουλία δική του πριν την καταγγείλει το περασμένο καλοκαίρι η Ρωσία. Αλλά και στον πόλεμο στη Γάζα θα μπορούσε να συμβάλλει προς την κατεύθυνση κάποιας λύσης. Εκτός αυτού διεκδικεί ρόλο εκφραστή ενός λαϊκού κύματος στήριξης των Παλαιστινίων για εσωτερική κατανάλωση. Η ταύτιση των Τούρκων με τους Παλαιστίνιους είναι ισχυρή και ο πόλεμος του Ισραήλ στη Γάζα ενώνει τον κατά τα άλλα διχασμένο τουρκικό λαό. Τον ερχόμενο Μάρτιο γίνονται δημοτικές εκλογές και ο Ερντογάν θέλει να επαναφέρει τον δήμο της Κωνσταντινούπολης στο κόμμα του, το κόμμα της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης.
Από την άλλη η Γερμανία χρειάζεται τη συνδρομή της Τουρκίας για να περιορίσει την παράτυπη μετανάστευση. Θέλει επικαιροποίηση της προσφυγικής συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, ενδεχομένως περισσότερη κοινοτική βοήθεια για πρόσφυγες με πιθανό αντάλλαγμα την διευκόλυνση έκδοσης βίζας για Τούρκους πολίτες. Όλα αυτά οδήγησαν προφανώς τον Σολτς να μην θέλει τη ρήξη με τον νεοεκλεγέντα Τούρκο πρόεδρο μετά την παρθενική επίσκεψη που έκανε ο ίδιος στην Άγκυρα τον Μάρτιο του 2022. Την ίδια γραμμή κρατά και η Αναλένα Μπέρμποκ. Χαρακτηριστικό επ΄αυτού είναι ότι προσκάλεσε πρόσφατα τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν στη λεγόμενη Διάσκεψη Ευρώπης με εκπροσώπους από χώρες των υπό ένταξη Δυτικών Βαλκανίων, αν και κανείς στο Βερολίνο, και πέρα από αυτό, δεν πιστεύει σε μια τουρκική ένταξη.
Κόκκινο χαλί, αλλά…
Αλλά και από το κόμμα το SPD ακούγονται ήπιοι τόνοι. Ο σοσιαλδημοκράτης Μίχαελ Ροτ, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, δικαιολόγησε την επίσκεψη του Τούρκου προέδρου στη Γερμανία, αλλά επέκρινε έντονα τις δηλώσεις του σχετικά με τον πόλεμο στη Γάζα. “Είναι ο επικεφαλής του κράτους μιας χώρας σημαντικής για εμάς και για την Ευρώπη”, είπε μιλώντας στο ραδιόφωνο Deutschlandfunk. Ωστόσο, φωνές από το κόμμα του Μπέρμποκ προειδοποιούν ότι ο Ερντογάν δεν πρέπει να αντιμετωπιστεί με το γάντι. “Το κόκκινο χαλί μπορεί να στρωθεί αλλά δεν πρέπει να είναι τίποτα περισσότερο από μια κίνηση αξιοπρέπειας”, λέει ο βουλευτής των Πρασίνων Μαξ Λουκς, πρόεδρος της Ομάδας Φιλίας Γερμανίας-Τουρκίας. “Το γεγονός ότι ο πρόεδρος Ερντογάν και η Τουρκία αποφάσισαν να ταχθούν στο πλευρό της ισλαμιστικής τρομοκρατικής οργάνωσης Χαμάς πρέπει να έχει συνέπειες τόσο σε πολιτικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο στρατιωτικής και οικονομικής συνεργασίας”.
Στην κοινή συνέντευξη τύπου με τον Μητσοτάκη στην καγκελαρία ο Όλαφ Σολτς έδωσε πρώτο δείγμα γραφής. “Οι κατηγορίες που διατυπώνονται κατά του Ισραήλ είναι παράλογες”, δήλωσε όταν ρωτήθηκε για τον Ερντογάν και τον χαρακτηρισμό της Χαμάς ως απελευθερωτικό κίνημα. “Το Ισραήλ όχι μόνο έχει το δικαίωμα, αλλά ακόμη και καθήκον να αμυνθεί εναντίον της ριζοσπαστικής ισλαμικής Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας. Ήταν απαράδεκτο να επιτραπεί στη Χαμάς να ανακάμψει και να συγκεντρώσει όπλα για να επιτεθεί ξανά στο Ισραήλ”. Η καλύτερη ευκαιρία “λεκτικού εκτροχιασμού” του Ερντογάν κατά του Ισραήλ επί γερμανικού εδάφους θα μπορούσε να δοθεί σε συνέντευξη τύπου στην καγκελαρία πριν μάλλον το δείπνο της Παρασκευής. Οι υπεύθυνοι της γερμανικής εθιμοτυπίας είναι ευρηματικοί και εργάζονται για μια λύση προς την κατεύθυνση κοινών δηλώσεων χωρίς ερωτήσεις…
