Όταν η Χαμάς εισέβαλε στις 7 Οκτωβρίου στο νότιο Ισραήλ οι τρομοκράτες της σάρωσαν τις συνοριακές πόλεις προκαλώντας ένα φρικτό μακελειό. Μπαράζ χιλιάδων ρουκετών συμπλήρωνε την χερσαία αυτή επίθεση στη μεγαλύτερη «σφαγή» που είχε να αντιμετωπίσει το Ισραήλ στο έδαφός του.
Η επίθεση της Χαμάς καταδεικνύει με τον πλέον δραματικό τρόπο τον αντίκτυπο και τη σημασία ενός νέου είδους, παράτυπου πολέμου, όπως αναφέρει σε ανάλυσή του το Foreign Policy. Ακούμε συνεχώς το τελευταίο διάστημα για «ακανόνιστο πόλεμο», «υβριδικό πόλεμο», «συγκρούσεις γκρίζας ζώνης» και άλλες νεφελώδεις έννοιες.
Όσο και εάν μπερδεύουν οι όροι, ωστόσο, τα χαρακτηριστικά είναι αρκετά σαφή: η χρήση ασύμμετρων, πολυδιάστατων «όπλων» και έμμεσων μεθόδων από μια χώρα ή δύναμη που δεν διαθέτει τα μέσα για να νικήσει σε μια συμβατική στρατιωτική σύγκρουση. Τα ασύμμετρα μέσα είναι αντισυμβατικές τακτικές που επιδιώκουν να κλείσουν το χάσμα μεταξύ των δυνατοτήτων μίας εξτρεμιστικής οργάνωσης και ενός οργανωμένου στρατού. Το πολυδιάστατο αναφέρεται σε ταυτόχρονες δραστηριότητες σε στρατιωτικούς, πολιτικούς, πληροφοριακούς και άλλους τομείς. Το έμμεσο περιγράφει τακτικές που επιδιώκουν να αποφύγουν μια συμβατική, σώμα με σώμα στρατιωτική σύγκρουση. Με αυτά τα σημεία αναφοράς, η επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ είναι ένα κλασικό σενάριο ακανόνιστου πολέμου.
Η Χαμάς επιτέθηκε ταυτόχρονα σε αέρα, ξηρά και θάλασσα, παρακάμπτοντας τις πολύ πιο ισχυρές Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF). Εξαπολύοντας περίπου 2.200 ρουκέτες σε ισραηλινό έδαφος νωρίς το πρωί στις 7 Οκτωβρίου, «νίκησε» προς στιγμήν ακόμη και το περίφημο σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας Iron Dome του Ισραήλ. Κάτω από την κάλυψη της εναέριας «ασπίδας», που δημιούργησαν οι ρουκέτες, μπουλντόζες διέσχισαν τα θεωρητικά καλά φυλασσόμενα σύνορα της Λωρίδας της Γάζας, επιτρέποντας σε εκατοντάδες «μαχητές» να περάσουν.
Στη συνέχεια, αυτοί οι μαχητές – τρομοκράτες επιτέθηκαν σε βάσεις του ισραηλινού στρατού, αλλά πολύ περισσότερο σε σπίτια αμάχων και σε ένα μεγάλο μουσικό φεστιβάλ, χρησιμοποιώντας ακραία βία για ένα αποτέλεσμα «σοκ και δέους». Σκότωσαν, βίασαν, ακρωτηρίασαν αδιακρίτως αμάχους, διαφημίζοντας την κτηνωδία αυτή σε άφθονα βίντεο. Άλλοι Ισραηλινοί απήχθησαν και κρατούνται στη Γάζα ως όμηροι, πιθανώς για να χρησιμοποιηθούν ως ανθρώπινες ασπίδες, μια άλλη παράτυπη τακτική την οποία η Χαμάς είχε στον νου της εδώ και καιρό.
Και σήμερα, καθώς οι ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές προσπαθούν να αποδεκατίσουν τους τρομοκράτες, η Χαμάς είναι σε θέση να παρουσιάζει τις εικόνες τις ισοπεδωμένης Γάζας, των χιλιάδων νεκρών αμάχων και της πλήρους εξαθλίωσης των ζωντανών. Προσπαθεί δηλαδή να κερδίσει και τον πόλεμο των αφηγημάτων και της πληροφορίας, με στόχο να περιοριστεί η διεθνής υποστήριξη στο Ισραήλ.
Τουλάχιστον ένας χρόνος προετοιμασίας
Μήνες, ακόμη και χρόνια σχεδιασμού, εκπαίδευσης και συντονισμού προηγήθηκαν της επίθεσης υπό το υποτιθέμενο άγρυπνο βλέμμα των υπηρεσιών πληροφοριών Μοσάντ και Σιν Μπετ του Ισραήλ. Έγγραφα που φέρεται που βρέθηκαν από Ισραηλινούς στρατιώτες υποδηλώνουν ότι το σχέδιο σχεδιάστηκε τουλάχιστον ήδη από τον Οκτώβριο του 2022. Ως εκ τούτου, είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι η Χαμάς δεν έχει έναν υποκείμενο στόχο. Σίγουρα η ομάδα πόνταρε στο να υπάρξει σκληρή απάντηση από το Ισραήλ, σίγουρα θεωρούσε αναπόφευκτη την επίθεση στη Λωρίδα της Γάζας, σημειώνει το Foreign Policy. Και τι ήθελε να πετύχει αυτό; Να σταματήσει την εξομάλυνση των σχέσεων Ισραήλ – Σαουδικής Αραβίας και να διασφαλίσει ακόμη μεγαλύτερη στήριξη από το Ιράν.
Η Χαμάς δεν χρησιμοποίησε καμία τεχνική, τακτική ή δόγμα ακανόνιστου πολέμου που δεν είχε ξαναδεί. Αντίθετα, συνδύασε μοναδικά τις υπάρχουσες παράτυπες τακτικές για μεγάλα στρατηγικά κέρδη. Οι μη κρατικές οργανώσεις παλεύουν με αυτά που έχουν και γίνονται δημιουργικές σε ό,τι δεν κάνουν. Καθώς συνήθως δεν διαθέτουν άρματα μάχης, ελικόπτερα, μαχητικά αεροπλάνα ή άλλο εξοπλισμό στα οπλοστάσια τους, αποφεύγουν τις άμεσες επιθέσεις στις δυνάμεις ασφαλείας και άμυνας. Και η Χαμάς φωτίζει τέσσερα βασικά μαθήματα για τον παράτυπο πόλεμο και τη μελλοντική του εξέλιξη για τη διεθνή κοινότητα.
Τα 4 μαθήματα
Πρώτον, τα εργαλεία υψηλής τεχνολογίας δεν εγγυώνται πάντα ένα πλεονέκτημα. Χρησιμοποιώντας ανθρώπινη αντί τεχνητής νοημοσύνης, η Χαμάς συγκέντρωσε αναλυτικά δεδομένα για τους ισραηλινούς στόχους της, συμπεριλαμβανομένων των τρωτών σημείων σε στρατιωτικό εξοπλισμό και λεπτομερείς διατάξεις των βάσεων και των πόλεων που επιτέθηκε.
Δεύτερον, οι μέθοδοι, οι τακτικές και οι δυνατότητες καινοτομίας χαμηλής τεχνολογίας που χρησιμοποίησε η Χαμάς δεν είναι νέες. Η ομάδα απλά βρήκε έναν τρόπο να τις εφαρμόσει σε έναν θανατηφόρο και αποτελεσματικό συνδυασμό. Τα αλεξίπτωτα πλαγιάς, τα drones, οι ελεύθεροι σκοπευτές, οι πύραυλοι, οι μοτοσυκλετιστές και τα φουσκωτά σκάφη που χρησιμοποίησε η Χαμάς εφαρμόστηκαν με συνδυασμένο, συντονισμένο, πολυδιάστατο και ασύμμετρο τρόπο. Σύμφωνα με τα λόγια ενός ανώτερου απόστρατου Ισραηλινού αξιωματικού στο FP, το Ισραήλ γνώριζε τις μεμονωμένες τακτικές που χρησιμοποιούσε η Χαμάς. Το σοκ «ήταν ο συντονισμός μεταξύ όλων αυτών των συστημάτων».
Τρίτον, πρέπει κανείς να περιμένει μέχρι να αποκτήσει ένα στρατηγικό πλεονέκτημα, όπως έκανε η Χαμάς, χτυπώντας το Iron Dome με τεράστιο όγκο ρουκετών. Πράγματι, ένα από τα καθοριστικά χαρακτηριστικά του ακανόνιστου πολέμου είναι ο τρόπος με τον οποίο οι φορείς χρησιμοποιούν ασύμμετρες και έμμεσες τακτικές για να παρακάμψουν ισχυρότερα συστήματα.
Τέταρτον, είναι σημαντικό για τις δυνάμεις ασφαλείας να αναπτύξουν προληπτικά και να διατηρήσουν μη στρατιωτικές επιλογές για να ανταποκριθούν σε ένα σενάριο ακανόνιστου πολέμου.
