Επισήμως, δεν υπάρχουν. Αλλά πλέουν στους ωκεανούς και μπορούν να προκαλέσουν σημαντική ζημιά. Για παράδειγμα, το υπό σημαία Καμερούν Turba που βρέθηκε ακυβέρνητο στα ανοικτά των ακτών της Ινδονησίας.
Επειδή είναι ένα σκιώδες πλοίο, που λειτουργεί εκτός του επίσημου ναυτιλιακού συστήματος, δεν έχει προστασία από τέτοιες κακοτοπιές.
Η “ατυχία” του Turba συνέβη μόλις λίγους μήνες μετά από ανάλογο περιστατικό που είχε το Pablo, ένα άλλο σκιώδες δεξαμενόπλοιο που πιστεύεται ότι μετέφερε ιρανικό πετρέλαιο. Το Pablo έπιασε φωτιά στα ανοικτά των ακτών της Μαλαισίας.
Από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, δεκάδες ετοιμόρροπα πλοία χωρίς ασφαλιστική προστασία έχουν ενταχθεί στον ονομαζόμενο «σκιώδη στόλο» που μεταφέρει παράνομα ρωσικό πετρέλαιο- και πολλά από αυτά έχουν ατυχήματα. Η κατάσταση εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους για τα νόμιμα πλοία, το περιβάλλον και τις άτυχες χώρες που ελέγχουν τα ύδατα στα οποία συμβαίνουν αυτά τα ατυχήματα
Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ακόμη ότι ο σκιώδης στόλος αποτελεί ένα εύχρηστο εργαλείο με το οποίο η Ρωσία μπορεί να βλάψει άλλες χώρες, καθώς και τις εταιρείες που μεταφέρουν τα εμπορεύματά τους αναφέρει δημοσίευμα του Guardian.
Καθώς οι δυτικές κυρώσεις έχουν απαγορεύσει την εμπορία ενός ευρέος φάσματος ρωσικών προϊόντων και έχουν θέσει ανώτατο όριο στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου, οι δυτικές ασφαλιστικές – που κυριαρχούν στην αγορά – δεν ασφαλίζουν πλέον τέτοια φορτία.
“Το ασφαλιστήριο του πλοίου δεν αξίζει καν το χαρτί του”
Έτσι, οι εταιρείες που εξακολουθούν να θέλουν να συμμετέχουν σε αυτό το προσοδοφόρο εμπόριο έχουν στραφεί σε σκιώδη πλοία – γερασμένα πλοία με ασαφή ιδιοκτησία που δεν διαθέτουν διεθνή πιστοποίηση και δυτική ασφάλιση.
“Το ασφαλιστήριο του πλοίου δεν αξίζει καν το χαρτί στο οποίο είναι γραμμένο”, δήλωσε ο Simon Lockwood, στέλεχος ναυτιλιακής εταιρείας του ναυλομεσίτη WTW.
Τα δύο τρίτα των δεξαμενόπλοιων που μεταφέρουν ρωσικό αργό είναι πλέον ασφαλισμένα από “άγνωστους”. Και επειδή δεν έχουν την κατάλληλη ασφάλιση και συγκαλύπτουν την ιδιοκτησία τους, λειτουργούν επίσης εκτός των διεθνών ναυτιλιακών κανονισμών.
Αύξηση του στόλου
Ο σκιώδης στόλος μεγαλώνει γρήγορα: Σήμερα περιλαμβάνει περίπου 400-650 πλοία – αριθμός πολλαπλάσιος πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία – με τα δύο τρίτα εκτιμάται ότι είναι πετρελαιοφόρα.
Σύμφωνα με την S&P Global, στη Γκαμπόν – το σημερινό κράτος σημαίας που επιλέγει ο αυξανόμενος σκιώδης στόλος – ένα εντυπωσιακό 98% όλων των μεσαίων και μεγάλων σκιωδών δεξαμενόπλοιων πετρελαίου είναι υψηλού κινδύνου ή δεν έχουν αναγνωρίσιμο ιδιοκτήτη.
Οι νορβηγικές αρχές εκτιμούν ότι κατά μέσο όρο 12 σκιώδη πλοία, που συνήθως μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο, διασχίζουν καθημερινά τα νορβηγικά ύδατα.
Κίνδυνος συγκρούσεων
Όπως είναι φυσικό, ο αριθμός των ατυχημάτων έχει επίσης αυξηθεί. Σκάφη έχουν πιάσει φωτιά, έχουν προσαράξει, έχουν προκαλέσει διαρροές πετρελαίου, έχουν χάσει το πηδάλιο και έχουν συγκρουστεί με άλλα σκάφη.
Τα ατυχήματα δεν είναι μόνο αποτέλεσμα του ότι τα πλοία αυτά είναι παλιά και κακοσυντηρημένα: Για να είναι όσο το δυνατόν πιο “αόρατα” συχνά απενεργοποιούν τα συστήματα αυτόματης αναγνώρισης (AIS) – ένα σήμα τύπου GPS που όλα τα εμπορικά πλοία υποχρεούνται να χρησιμοποιούν για την αποφυγή συγκρούσεων.
“Τα ίδια τα εργαλεία που ο σκιώδης στόλος αποφεύγει να χρησιμοποιεί για μην εντοπιστεί, είναι τα εργαλεία που εφαρμόζονται ειδικά για την πρόληψη ατυχημάτων στη θάλασσα”, δήλωσε ο Cormac Mc Garry, ναυτιλιακός αναλυτής της Control Risks.”Απενεργοποιώντας το AIS, ένα πλοίο αυξάνει τον κίνδυνο σύγκρουσης. Ο σκιώδης στόλος μας γυρίζει χρόνια πίσω όσον αφορά τη διαχείριση της ασφάλειας στη θάλασσα”.
Εν τω μεταξύ, τα σύννομα πλοία αντιμετωπίζουν μεγάλο κόστος αν χτυπηθούν από ένα σκιώδες πλοίο. “Είναι σαν να έχεις ένα ατύχημα με έναν ανασφάλιστο οδηγό”, δήλωσε ο Lockwood.
naftemporiki.gr
