«Πανηγυρική» ήταν στη Βηρυτό η πρώτη εμφάνιση του ηγέτη της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, 28 ημέρες μετά την έκρηξη του πολέμου Χαμάς-Ισραήλ. Ο αρχηγός του «Κόμματος του Θεού», όπως σημαίνει το «Χεζμπολάχ, είχε παραμείνει σιωπηλός και δεν είχε σχολιάσει ούτε καν τις συνεχιζόμενες μάχες μεταξύ της Χεζμπολάχ και του ισραηλινού στρατού.
Ο Νασράλα προσπάθησε βέβαια με τηλεοπτικό του διάγγελμα, που παρακολούθησαν χιλιάδες οπαδοί του στη Βηρυτό, να τους ηλεκτρίσει. Αλλά και να τους συγκρατήσει ταυτόχρονα, γνωρίζοντας καλά ότι οι κάτοικοι του Λιβάνου, στη συντριπτική πλειονότητά τους δεν θέλουν άλλον πόλεμο με το Ισραήλ.
Ο ηγέτης της Χεζμπολάχ ζήτησε βέβαια να σταματήσει η στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ στη Γάζα, επανέλαβε ότι όλες οι επιλογές στο μέτωπο του Λιβάνου είναι ανοιχτές και οι άνδρες του είναι έτοιμοι για όλα τα ενδεχόμενα. Είπε μάλιστα πώς δεν πτοείται από την ανάπτυξη αμερικανικών πολεμικών πλοίων στην περιοχή.
Προειδοποίηση ΗΠΑ: «Αδιανόητη η καταστροφή για τον Λίβανο και τον λαό του, εάν έμπαινε στον πόλεμο»
Αψιμαχίες και όχι πόλεμος
Αν και χρησιμοποίησε πολεμικές εκφράσεις, ο Νασράλα απέφυγε να ανακοινώσει την έναρξη μιας ολομέτωπης σύγκρουσης εναντίον του Ισραήλ. Αψιμαχίες ναι, αλλά χωρίς πόλεμο, δηλαδή. Γιατί η Χεζμπολάχ δεν κάνει τίποτα ,αν δεν πάρει πράσινο φως από το Ιράν.
Με την πολύπλευρη στήριξη της Τεχεράνης, ο Νασράλα έχει τoν Λίβανο σταθερά υπό τον έλεγχό του. Μεγαλύτερος γιος ενός μανάβη στο νότιο Λίβανο, ο Νασράλα έγινε το 1992 Γενικός Γραμματέας της Χεζμπολάχ σε ηλικία μόλις 32 ετών. Μέσα σε λίγα μόλις χρόνια, μετέτρεψε με τη βοήθεια του Ιράν την τρομοκρατική πολιτοφυλακή, στην ισχυρότερη στρατιωτική και πολιτική δύναμη του Λιβάνου. Οι σχέσεις του Ιράν με τη Χεζμπολάχ έχουν και θρησκευτική διάσταση, επειδή είναι μια σιϊτική οργάνωση. Με τη σουνιτική Χαμάς, οι σχέσεις της Τεχεράνης είναι επίσης ισχυρές, γεγονός που δείχνει ότι η κοινή θρησκεία δεν είναι ο μόνος παράγοντας που καθορίζει την πορεία της εξωτερικής πολιτικής του Ιράν.
«Η Τεχεράνη επενδύει άλλωστε σε πολιτικές και στρατιωτικές δυνάμεις, όπως η σιϊτική Χεζμπολάχ και η σουνιτική Χαμάς, που μάχονται ενάντια στο Ισραήλ και είναι γεωγραφικά πολύ πιο κοντά στο Εβραϊκό κράτος» ,εξηγεί ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σάσεξ και ειδικός στη Μέση Ανατολή, Κάμραν Ματίν. «Εάν οι ΗΠΑ απειλήσουν στρατιωτικά το Ιράν, τη Τεχεράνη μπορεί να βασιστεί σε αυτές τις δυνάμεις που βρίσκονται κοντά στο Ισραήλ».
Στη Συρία, επίσης ο Πρόεδρος Μπασάρ αλ Άσαντ οφείλει την πολιτική του επιβίωση στη Ρωσία αλλά και στο Ιράν, καθώς η Τεχεράνη του παρείχε χερσαίες δυνάμεις – περίπου 80.000 άνδρες, πολλοί από τους οποίους προέρχονταν από τη Χεζμπολάχ – οι οποίοι, μαζί με τη ρωσική αεροπορία, κατέστειλαν την εσωτερική εξέγερση.
To Ιραν προμηθεύει επίσης όπλα και πυραύλους στις σιιτικές αντάρτικες δυνάμεις Χούτι, γνωστές ως «Ανσάρ Αλλάχ», στην Υεμένη, που πρόσφατα εξαπέλυσαν επίθεση με στόχο το Ισραήλ. Ο Ματίν εξηγεί ότι ενώ τα συντηρητικά αραβικά κράτη απέφευγαν να βοηθήσουν τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, και συνεπώς και την ίδια τη Χαμάς, το Ιράν εκμεταλλεύθηκε την ευκαιρία να αναλάβει ηγετικό ρόλο στον αγώνα κατά του Ισραήλ , αλλά και να επεκτείνει την περιφερειακή του ηγεμονία.
Φόβος για την ισραηλινή αντίδραση
Καθώς ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς μαίνεται, ο ρόλος του Ιράν θα συνεχίσει να είναι ένα κομβικό ζήτημα. Η Τεχεράνη αναμφίβολα αισθάνεται δικαιωμένη από το μοντέλο της ένοπλης εκστρατείας των φιλο-ιρανικών οργανώσεων κατά του Ισραήλ, πιθανότατα δεν θα επιδιώξει την κλιμάκωση. Οι Ιρανοί ηγέτες γνωρίζουν καλά ότι δεν έχουν κανένα συμφέρον να αντιμετωπίσουν στρατιωτικά το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ενδεχόμενη είσοδος της Τεχεράνης στον πόλεμο της Γάζας θα άνοιγε ένα νέο κεφάλαιο στις εχθροπραξίες με το Ισραήλ και θα έφερνε τον πόλεμο στο κατώφλι του Ιράν, διακινδυνεύοντας μια σκληρή απάντηση από το Ισραήλ. Παίζει όμως με τη φωτιά. Η ισορροπία που στοχεύει να διατηρήσει μπορεί εύκολα να σπάσει ανά πάσα στιγμή. «Δεν έχουμε τα μέσα να σας επιτεθούμε, αλλά αν μας επιτεθείτε, θα βάλουμε φωτιά στην περιοχή», αυτό είναι το μήνυμα της Τεχεράνης. Το Ιράν έχοντας πάντως αποκαταστήσει διπλωματικές σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία υπό την αιγίδα της Κίνας, δεν επιδιώκει να κόψει τις γέφυρες με τον Αραβικό κόσμο. Αντίθετα, οι Ιρανοί αξιωματούχοι φαίνεται να θεωρούν τον πόλεμο ως μια ευκαιρία για την ενίσχυση της εικόνας της Τεχεράνης στον ισλαμικό κόσμο.
Και αν γίνει λάθος;
Το ερώτημα είναι βέβαια αν η Τεχεράνη μπορεί να συνεχίσει αυτό το παιχνίδι σε ένα τόσο εκρηκτικό πλαίσιο. Το Ιράν μπορεί να μην διατάξει τη Χεζμπολάχ να εκτοξεύσει πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς εναντίον του Ισραήλ, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να συμβεί τυχαία ή μετά από μια αλυσίδα λαθών. Και τότε, τα ισραηλινά στρατιωτικά αντίποινα θα πυροδοτήσουν και πολιτικές επιπτώσεις για ένα καθεστώς όλο και πιο αντιδημοφιλές μεταξύ των πολιτών του.
Οι Αγιατολλάχ γνωρίζουν επίσης ότι πολλοί Ιρανοί πολίτες έχουν απογοητευθεί από την σκληρότητα του θεοκρατικού καθεστώτος και θεωρούν τον επιθετικό τόνο εναντίον του Ισραήλ ως ένα τέχνασμα για να κρύψει η ιρανική ηγεσία τη διαφθορά, τα οικονομικά προβλήματα και την αδυναμία να φροντίσει τους πολίτες της χώρας. Το σύνθημα που ακούγεται συχνά σε διαδηλώσεις την τελευταία δεκαετία στην Τεχεράνη είναι :«Ούτε Γάζα, ούτε Λίβανος, θα θυσιάσω τη ζωή μου μόνο για το Ιράν». Μια ζωντανή υπενθύμιση του χάσματος μεταξύ του Θεοκρατικού καθεστώτος και του ιρανικού λαού.
