Την διεξαγωγή πρόωρων βουλευτικών ανακοίνωσε ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς. Οι Σέρβοι θα κληθούν να ψηφίσουν στις 17 Δεκεμβρίου, στις τρίτες κάλπες που στήνονται στη βαλκανική χώρα εδώ και σχεδόν τέσσερα χρόνια.
Την ίδια μέρα θα διεξαχθούν επίσης αυτοδιοικητικές εκλογές σε περίπου 60 δήμους, συμπεριλαμβανομένου του Βελιγραδίου, της πρωτεύουσας της χώρας.
Η ανακοίνωση των πρόωρων εκλογών δεν ξαφνιάζει καθώς ο Σέρβος ηγέτης είχε ήδη ανακοινώσει από τα μέσα Οκτωβρίου ότι την πρόθεση για την διεξαγωγή τους και είχε ξεκινήσει εκστρατεία υπέρ του κυβερνώντος Προοδευτικού Κόμματός του εδώ και εβδομάδες, αν και ο ίδιος έχει παραιτηθεί επίσημα από την ηγεσία του.
Ο Βούτσιτς είναι ιδρυτικό στέλεχος του σερβικού Προοδευτικού Κόμματος και ανέλαβε την ηγεσία το 2011 διαδεχόμενος τον Τόμισλαβ Νίκολιτς. Το 2017 εξελέγη πρόεδρος της Δημοκρατίας της Σερβίας και παρότι το Σύνταγμα απαγορεύει την παράλληλη άσκηση άλλων καθηκόντων παρέμενε μέχρι τον Μάιο του 2022 στην ηγεσία του κόμματος.
Ως πρόεδρος αντιμετώπισε ένοντες πιέσεις μετά από τα δύο πρωτόγνωρα για την χώρα περιστατικά μαζικών πυροβολισμών τον Μάιο που προκάλεσαν οργισμένες διαμαρτυρίες και εκκλήσεις προς τον ίδιο και άλλους ηγέτες να παραιτηθούν.
Έπρεπε μέχρι τις 2 Νοεμβρίου να προκηρύξει τις εκλογές για την Εθνοσυνέλευση 250 εδρών προκειμένου να διεξαχθούν παράλληλα με τις αυτοδιοικητικές εκλογές.
Μιλώντας στο BIRN αναλυτές εκτιμούν ότι η στρατηγική του Βούτσιτς είναι να επισκιαστεί από μια ευρύτερη εκστρατεία η αντιδημοφιλία του κυβερνώντος σερβικού Προοδευτικού Κόμματος στην πρωτεύουσα.
«Ζούμε σε δύσκολες εποχές»
«Ζούμε σε εποχές που είναι δύσκολες για όλο τον κόσμο, σε μια εποχή παγκόσμιων προκλήσεων, πολέμων και συγκρούσεων, σε μια εποχή που είναι απαραίτητο να είμαστε όλοι ενωμένοι στον αγώνα για τη διατήρηση των ζωτικών εθνικών και κρατικών συμφερόντων της Δημοκρατίας της Σερβίας», είπε ο Βούτσιτς μετά την προκήρυξη των εκλογών.
«Η εκστρατεία είναι μια ευκαιρία να παρουσιαστούν με πολιτισμένο τρόπο διαφορετικές ιδέες, προγράμματα, πολιτικές που πρέπει να ανταγωνίζονται, αλλά που δεν θα απειλήσουν ποτέ τα ζωτικά μας κρατικά, λαϊκά και εθνικά συμφέροντα», πρόσθεσε.
Στις τελευταίες εκλογές, τον Απρίλιο του 2022, το κόμμα του Βούτσις αναδείχθηκε νικητής κερδίζοντας τις περισσότερες ψήφους. Ο ίδιος κέρδισε επίσης άνετα την προεδρεία στις προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν την ίδια περίοδο.
«Η Σερβία κατά της βίας»
Η αντιπολίτευση κατηγορεί τον Βούτσιτς για τη δημιουργία μιας ατμόσφαιρας αβεβαιότητας στη χώρα που επιδιώκει επίσημα την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά διατηρεί στενούς δεσμούς με τον παραδοσιακό της σύμμαχο, τη Ρωσία.
Βέβαια το κόμμα του Βούτσιτς αναμένεται και πάλι να κερδίσει την κοινοβουλευτική ψήφο. Ωστόσο, η αντιπολίτευση ελπίζει να κερδίσει τις περισσότερες ψήφους στο Βελιγράδι, το παραδοσιακό προπύργιο της αντιπολίτευσης.
Δεδομένου ότι το κυβερνών κόμμα του Βούτσιτς αρνήθηκε να εφαρμόσει πολλά από τα αιτήματα των διαδηλώσεων υπό την ηγεσία της αντιπολίτευσης, τα κύρια φιλοευρωπαϊκά κόμματα της αντιπολίτευσης κατέληξαν σε συμφωνία, στις 27 Οκτωβρίου, για να συμμετάσχουν μαζί στις επόμενες κοινοβουλευτικές εκλογές αλλά και στις παράλληλες κάλπες στο Βελιγράδι υπό τον συνασπισμό με το όνομα «Η Σερβία κατά της βίας».
Η συμμαχία περιλαμβάνει το Κόμμα Ελευθερίας και Δικαιοσύνης του πρώην δημάρχου του Βελιγραδίου Ντράγκαν Τζίλας, το Λαϊκό Κίνημα της Σερβίας, με επικεφαλής τον Μίροσλαβ Άλεξιτς, και το Πράσινο-Αριστερό Μέτωπο/Ne Davimo Beograd.
Στη συμμεχία συμμετέχουν επίσης το κίνημα Srce (Η Καρδιά) με επικεφαλής τον Ζντράβκο Πόνο, ο οποίος ήρθε δεύτερος μετά τον Βούτσιτς στις προεδρικές εκλογές του 2022, την Οικολογική Εξέγερση, γνωστή για τις κορυφαίες περιβαλλοντικές διαδηλώσεις τα τελευταία χρόνια, το Δημοκρατικό Κόμμα, που ηγήθηκε της χώρας πριν το Προοδευτικό Κόμμα του Βούτσιτς, το φιλελεύθερο, φιλοευρωπαϊκό Κίνημα Ελεύθερων Πολιτών και το Κόμμα Zajedno (Μαζί).
Η συμμαχία τους ήρθε μετά από μήνες διαδηλώσεων υπό το σύνθημα «Η Σερβία ενάντια στη βία», που ξεκίνησαν μετά τους μαζικούς πυροβολισμούς τον Μάιο.
Από την άλλη, τα δεξιά κόμματα μέχρι στιγμής δεν έχουν καταφέρει να καταλήξουν σε συμφωνία για την κοινή τους πορεία στις εκλογές.
