Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου απηύθυνε μια σπάνια συγγνώμη την Κυριακή που πλαισίωσε ακούσια την πολιτική κρίση που τον έχει κυριεύσει.
Λίγες ώρες νωρίτερα, αντιμέτωπος με αυξανόμενες επικρίσεις κατηγόρησε δημοσίως τις υπηρεσίες άμυνας και πληροφοριών του Ισραήλ για την αποτυχία απόκρουσης της τρομοκρατικής επίθεσης της Χαμάς, κατά την οποία σφαγιάστηκαν πάνω από 1.400 άμαχοι.
Δεν είχε λάβει καμία προειδοποίηση για τις προθέσεις της Χαμάς να ξεκινήσει πόλεμο, έγραψε σε ανάρτηση στο X (πρώην Twitter). Αμέσως μετά, διέγραψε την ανάρτηση και ζήτησε συγγνώμη.
Η ασυνήθιστη ανατροπή δείχνει την ολοένα και πιο δύσκολη θέση, στην οποία έχει περιέλθει ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, σχολιάζει η Wall Street Journal σε ανάλυσή της υπό τον τίτλο: «Ο Νετανιάχου παλεύει για την πολιτική του επιβίωση».
Πάνω από 35 χρόνια στην πολιτική ο Νετανιάχου είχε καλλιεργήσει με επιτυχία – όπως αποδεικνύει και η μακρά παραμονή του στην εξουσία – τη εικόνα του «γερακιού» σε ζητήματα ασφαλείας, με σκληρές πολιτικές κατά της παλαιστινιακής βίας και έτοιμος πάντα να αντιμετωπίσει την απειλή ενός πυρηνικού Ιράν. «Αυτή η εικόνα γκρεμίστηκε στις 7 Οκτωβρίου, όταν περισσότεροι από χίλιοι μαχητές της Χαμάς εισήλθαν στο Ισραήλ σε αυτό που πολλοί Ισραηλινοί αποκαλούν τη χειρότερη αποτυχία ασφάλειας και πληροφοριών στην 75χρονη ιστορία του κράτους» επισημαίνει η WSJ.
Τώρα καλείται να δώσει εξηγήσεις για τις αποτυχίες ασφαλείας, να κατευθύνει τον πόλεμο με τη Χαμάς μέσα στη Λωρίδα της Γάζας και να κάνει ό,τι είναι δυνατόν για την επιστροφή των 230 ομήρων που βρίσκονται στα χέρια της τρομοκρατικής οργάνωσης. Ακόμα κι αν το Ισραήλ κερδίσει τον πόλεμο, μπορεί να μην σώσει την πολιτική του καριέρα, εκτιμά η αμερικανική εφημερίδα.
Σε αντίθεση με πολλούς ηγέτες εν καιρώ πολέμου, ο Νετανιάχου δυσκολεύεται να συσπειρώσει την κοινή γνώμη στο πλευρό του. Η κριτική στα social media είναι έντονη, η δυσφορία αποκαλύπτεται σε δημοσκοπήσεις, έχει έρθει σε σύγκρουση με υπουργούς της κυβέρνησης, έχουν κάνει τον γύρο του κόσμου φωτογραφίες με κόκκινη μπογιά που μοιάζει με αίμα στα κεντρικά γραφεία του κόμματός του Λικούντ.
Μέλη του Λικούντ που μίλησαν με τη Wall Street Journal απέφυγαν να ασκήσουν δημόσια κριτική στον πρωθυπουργό, λέγοντας ότι η χώρα πρέπει να επικεντρωθεί στην ήττα της Χαμάς πριν προχωρήσει σε «νεκροψία για το τι πήγε στραβά και ποιος έφταιγε για τις 7 Οκτωβρίου».
Άλλος ανώτερος αξιωματούχος του Λικούντ είπε «ότι η μοίρα του Νετανιάχου εξαρτάται από το πώς θα εξελιχθεί ο πόλεμος με τη Χαμάς, αλλά έχει λίγες πιθανότητες να επιβιώσει ως ηγέτης του κόμματος και επομένως ως πρωθυπουργός».
Η επί δεκαετίες προσέγγιση του Νετανιάχου απέναντι Χαμάς βρίσκεται τώρα στο στόχαστρο.
Σε απάντηση στο tweet του Νετανιάχου την Κυριακή, ο ακροδεξιός εταίρος του στον συνασπισμό, Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ, έγραψε στο X ότι η αποτυχία των επιθέσεων δεν ήταν μια εσφαλμένη επικοινωνία στο προσκήνιο, αλλά μια «πλήρης παρανόηση» σχετικά με το πώς μπορεί να περιοριστεί η Χαμάς.
Η πολιτική πορεία του Νετανιάχου
Ο Νετανιάχου έγινε για πρώτη φορά πρωθυπουργός το 1996, υπηρετώντας μόνο μία θητεία, προτού επανεκλεγεί το 2009 με εντολή να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις για την ασφάλεια και την οικονομία.
Η Χαμάς, δύο χρόνια νωρίτερα, είχε αφαιρέσει τον έλεγχο της Γάζας από τη διεθνώς αναγνωρισμένη Παλαιστινιακή Αρχή και ο Νετανιάχου είχε την πρόκληση να διαχειριστεί αυτό που το Ισραήλ θεωρούσε τρομοκρατική οργάνωση στην αυλή του.
Οι προειδοποιήσεις για «Χαμαστάν»
Στην αντιπολίτευση, ο Νετανιάχου είχε προειδοποιήσει δημόσια ότι η Γάζα θα γινόταν «Χαμαστάν» υπό την καθοδήγηση του Ιράν. Αλλά όταν έγινε πρωθυπουργός, επέλεξε να μην πάει στον παλαιστινιακό θύλακα με στρατιώτες για να αφοπλίσει την ομάδα.
Ενώ ορισμένα μέλη του κατεστημένου ασφαλείας του Ισραήλ πίεζαν να αποστρατικοποιήσουν τη Χαμάς, ο Νετανιάχου επέλεξε να ακολουθήσει μια στρατηγική που να επιτρέπει στη Χαμάς να κυβερνά στη Γάζα και να παραμένει οπλισμένη.
Η πολιτική συνεχίστηκε ακόμη και όταν το Ισραήλ πολέμησε αντιπαραθέσεις με τη Χαμάς στη Γάζα. Στη μεγαλύτερη έκρηξη μεταξύ των δύο πλευρών το 2014, το Ισραήλ έστειλε στρατεύματα στη Γάζα για να καταστρέψουν ένα δίκτυο σήραγγας που δημιούργησε η Χαμάς για να επιτεθεί στο Ισραήλ, αλλά η κυβέρνηση απέφυγε από μια ευρύτερη χερσαία επίθεση για να καταστρέψει την ομάδα.
Τι κρυβόταν πίσω από την πολιτική Νετανιάχου
Το κατεστημένο ασφαλείας υποστήριξε σε μεγάλο βαθμό την πολιτική περιορισμού της Χαμάς. Αλλά ο Νετανιάχου ήταν επίσης πρόθυμος να επιτρέψει στη Χαμάς να κυριαρχεί στη Γάζα, γιατί έτσι χώριζε την παλαιστινιακή ηγεσία μεταξύ της λωρίδας και της Δυτικής Όχθης, που ελέγχεται από την Παλαιστινιακή Αρχή.
Αυτό καθιστούσε απίθανη μια ειρηνευτική συμφωνία στην οποία το Ισραήλ θα αναγκαζόταν να εγκαταλείψει τμήματα της Δυτικής Όχθης.
Αξιωματούχοι ασφαλείας «μιλούσαν συνεχώς για την ανάγκη ενίσχυσης της πιο μετριοπαθούς Παλαιστινιακής Αρχής…σε βάρος της Χαμάς», δήλωσε ο Γιοχάναν Πλέσνερ, πρόεδρος του Ινστιτούτου Δημοκρατίας του Ισραήλ, μιας δεξαμενής σκέψης με έδρα την Ιερουσαλήμ.
Ωστόσο, είπε, ο Νετανιάχου είδε «ως πολύ επιθυμητό αποτέλεσμα να υπάρχουν δύο ξεχωριστές πολιτικές οντότητες που εκπροσωπούν τον παλαιστινιακό λαό» και να μην μπορεί να υπάρξει ενιαία συμφωνία με το Ισραήλ.
